Kon pơlei kon kông Kƀang pơm pơdrŏng gơnơm pơtăm ‘long bri
Thứ bảy, 06:00, 02/11/2024 Nguyễn Thảo/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r. Nguyễn Thảo/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r.
VOV4.Bahnar - Tơgĕch groi teh bri đei, kon pơlei kon kông oei tơ̆ apŭng Kƀang, dêh char Gia Lai hlôi pơtăm rơbou hektar bri, ưh khan lăp tơgop ăn ‘long hơyơ̆l păng vei lăng cham char mă lei oei hơnhăk iŏk yua kơjăp.

 

Đơ̆ng sơnăm 2009, ƀok Đinh Văn Bới bơngai Bahnar oei tơ̆ pơlei Đak Kjông, tơring Lơ Ku, apŭng Kƀang, dêh char Gia Lai hlôi iŏk pơgŏh kon jên vă pơtăm 4ha ‘long keo. Ƀok oei tŏk iŏk 50 triu hlak jên đơ̆ng Hơnih mong jên Tơgŭm djru Tơpôl apŭng Kƀang pơtăm 5 ha ‘long ƀăch đan. Đơ̆ng rŏng dôm sơnăm vei lăng, ƀok hlôi koh tĕch ‘long keo đei 85 triu hlak jên lơ̆m 1 ha. Ƀok Đinh Văn Bới tơbăt, tơdrong pơtăm ‘long bri hlôi tơgŭm ăn ŭnh hnam đei muk drăm pơđom:“Pơtăm ‘long bri ‘noh rơhơi păng hơnhăk đei iŏk yua lơ hloh. Chă pơtăm hơƀo iŏk đei ưh hơtŏ hăm ‘long keo, găh ‘long keo mă đơ̆ng đunh sơnăm ră mă lei mưh chă koh tĕch mĭnh ‘măng ‘noh hoei hloi bơih. Tơdrong chă pơtăm vei lăng jei ưh kơ tơnap yă kiơ, mă kăl lăp răt dơđăh hơdrĕch, răt pơgang tang găn moa, lơ̆m 1 sơnăm choong ‘ngiĕt 2 ‘măng ‘noh hoei bơih.”

Ƀok Phùng Văn Minh hơdrung Mường oei lơ̆m thôn 2, tơring Lơ Ku, apŭng Kƀang, dêh char Gia Lai jei hlôi iung pơdrŏng đơ̆ng pơtăm ‘long bri. Tơdrong tơplih kơtang truh sơnăm 2010, mưh ƀok vang mơ̆t jang lơ̆m mĭnh tơdrong vă jang pơtăm ‘long bri đei teh đak tơgŭm ăn dơđăh ‘long keo. Hăm 3ha ‘long keo ‘măng mă blŭng gơ̆h koh tĕch lơm sơnăm 2016, ŭnh hnam hlôi ăn tôm jên hre păng oei đei kon jên tơmơ̆t jang dơ̆ng. Ƀok Phùng Văn Minh chơt hơ iă tơroi, bri hlôi tơgŭm ăn tơdrong hơrih sa tơplih ‘nao:“Pơtăm ‘long bri hơnơ̆ng đei iŏk yua kơjăp. Dôm sơnăm ou, jang sa iŏk đei đơ̆ng bri jĭ tôch kơ lơ, jang ưh kơ gleh hrat kiơ ôh. Đe chă tĕch kiơ̆ hektar găh bơ̆n koh tĕch hloi tơ̆ hnam kmăi. Mưh tĕch đang ‘noh grăt gre ôtô vă chơ tơmam drăm đơ̆ng bri năm tơ̆ hnam kmăi. Sơ̆ chă jơmŭl pơtăm ƀa hơƀo kơna lăp măh tăh sa, hơnơ̆ng năm tŏk iŏk jên đơ̆ng hơnih mong jên. Đơ̆ng mă pơtăm bri, tơdrong hơrih sa mă đei sơđơ̆ng ƀiơ̆.”

Đơ̆ng sơnăm 2021 truh sơnăm 2023, apŭng Kƀang hlôi pơtăm vă jê̆ 3.200ha. Hơdrô̆ tơring Lơ Ku đei hloh 700ha bri, lơ̆m ou mĭnh poăt hơgăt teh bri ou đĭ gơ̆h vă koh tĕch bơih. Ƀok Trần Xuân Nam - Kơdră chĕp pơgơ̆r tơring Lơ Ku, apŭng Kƀang, dêh char Gia Lai tơbăt, tơring iung jang hơdoi hăm Hơnih mong jên Tơgŭm djru Tơpool vă tơgŭm ăn kon pơlei tŏk iŏk jên răt dơđăh ‘long păng vei lăng bri. Kon pơlei jei đei pơtrŭt chă rei pơtăm ‘long pơtăm iŏk yua hrôih nhen ƀum ƀlang, hơƀo, tơ̆h, ƀum iĕ vă đei iŏk yua kơjăp hloh dơ̆ng. Tơdrong pơtăm ‘long bri ưh khan lăp pơjing đei tơdrong jang sa mă lei oei tơgŭm ăn kon pơlei pơgĕnh iŏk teh groi, teh krông krang, tang găn đak lŏk jroh, teh tơdrŭt hơlih păng pơm hơtŏk jang sa iŏk đei, mă kăl ‘noh kon pơlei kon kông. Ƀok Trần Xuân Nam tơbăt.“Rim sơnăm, tơring iung jang hơdoi hăm Hơnih vei lăng Choh jang sa păng Hơnih vei lăng tĕch mơdro tơmam drăm choh jang sa apŭng kƀang pơgơ̆r pơ̆ih lăm pơtho kih thuơ̆t pơtăm păng vei lăng ‘long bri. Kon pơlei đei hŏk pơhrăm đơ̆ng lơ̆m sir sơlŭng truh chă choong choh ‘ngiĕt păng vei lăng ‘long kiơ̆ khei ‘năr”.

Gia Lai hrei ou đei hloh 723.000 ha teh pơprŏ ăn bri ‘long, lơ̆m ou đei 152.470ha bri ‘long pơtăm. Hơgăt teh bri đei ‘long hơyơ̆l hloh 47%. Ƀok Nguyễn Văn Hoan - Kơ iĕng Kơdră chĕp pơgơ̆r Hơnih vei lăng Choh jang sa păng Atŏk tơ iung tơring tơrang dêh char Gia Lai tơbăt, jang kiơ̆ Tơdrong tơchơ̆t 06-NQ/TU sơnăm 2017 kơ Hơnih Đảng dêh char Gia Lai găh atŏk tơ iung bri ‘long kơjăp ‘lơ̆ng păng trŏ lăp hăm tơplih tŏ ‘mi kial jăl jang 2021-2030, truh dang ei dêh char hlôi pơtăm đei hloh 16.721 ha bri.“Nhôn sơkơ̆t hơdăh tơdrong vang iung jang hơdoi đơ̆ng tơpôl ‘noh kăl hloh vă jang keh đang rim trong tơlĕch jang đơ̆ng Tơdrong tơchơ̆t. Nhôn chă hơvơn kon pơlei, tơgĕch đei bơngai jang păng groi teh kơdih, tơplih đơ̆ng choh jang sa jing pơtăm ‘long bri kơjăp ‘lơ̆ng vă hơnhăk đei iŏk yua kơjăp ăn kon pơlei. Rim hơnih bơ̆ jang đei pơjao jang hơdăh vă atŏk tơ iung mŭk drăm bri păng iŏk đei jơnei kơtang”.

Gơnơm pơchoh trong trŏ ƀlep păng trong jang tơgŭm djru trŏ lăp hăm tơdrong atŏk tơ iung bri, kon pơlei kon kông oei tơ̆ Gia Lai hlôi păng tŏk bŏk tơklep kơjăp hăm bri, tơgop vei lăng năng tông cham char ‘lơ̆ng rŏ păng tơgŭm ăn tơdrong hơrih sa roi năr roi sơđơ̆ng, đei ƀôh hloh dơ̆ng.

 

Nguyễn Thảo/Amazưt tơblơ̆ nơ̆r.

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC