Ở buôn Ea Bông, xã Chư Êbur, thành phố Buôn Ma Thuột, không còn nhiều người biết hát ei-rei (hát đối đáp), khan hay diễn tấu nhạc cụ dân tộc. Thế nhưng, tại Ngày hội văn hóa thể thao các dân tộc thiểu số thành phố Buôn Ma Thuột diễn ra đầu tháng 3 năm này, nhiều người ngạc nhiên và thích thú khi một nhóm thanh niên Ê Đê ở buôn Ea Bông tham gia thi văn nghệ dân gian, biểu diễn các tiết mục hát ei rei, thổi khèn đing năm, đing puốt rất nhuần nhuyễn.

Tiết mục diễn tấu chiêng tre của đội nghệ nhân trẻ

Y Drim Ê’Ban, một thành viên nhóm cho biết, vì không muốn văn hóa truyền thống của ông cha bị mai một, anh cùng các thanh niên trong buôn quyết tâm học lại các bài hát này từ cha mẹ và những người già. Ban đầu chỉ vì tò mò, rồi càng học càng thấy hấp dẫn, như được trở về nguồn cội của dân tộc mình. Tham gia ngày hội là cách anh và nhiều bạn trẻ truyền đi thông điệp về cuộc sống, được học hỏi và giao lưu để hiểu hơn về văn hóa dân tộc mình.

Cũng từ tò mò rồi chuyển sang yêu thích, Y Wăn Ê’Ban, ở buôn M’Duk, phường Ea Tam, thành phố Buôn Ma Thuột, đã học đánh chiêng. Từ khi còn nhỏ, thấy các anh của mình được học đánh chiêng, Y Wăn rất thích nên xin cha mẹ cho đi theo. Y Wăn đã có thể đánh được cả chiêng tre và chiêng đồng. Dù còn nhỏ tuổi nhưng các thành viên trong đội chiêng trẻ buôn M’duk đã diễn tấu được nhiều bài chiêng khó, được mời biểu diễn trong nhiều dịp lễ hội do địa phương tổ chức.

Tái hiện nghi lễ của người Ê Đê để giới thiệu cho du khách

Những ai có dịp đến buôn Ako Dhông, thành phố Buôn Ma Thuột, ghé thăm nhà nghệ nhân ama H’Loan, sẽ có cơ hội được xem quá trình chế tác nhạc cụ truyền thống của người Ê đê. Nếu có thắc mắc gì về văn hóa, sẽ được H’Hoa Niê, con gái út của nghệ nhân giải đáp rất tận tình.

Dù tuổi đời còn rất trẻ nhưng H’Hoa am hiểu sâu sắc về phong tục, tập quán của dân tộc mình. H’Hoa Niê rất thích công việc giới thiệu cho du khách về các nét đặc sắc của đồng bào Ê đê: từ chế tác nhạc cụ truyền thống, diễn tấu cồng chiêng cho đến công việc hàng ngày như dệt vải, đan gùi, chế biến ẩm thực.

Thanh thiếu niên hào hứng học đánh chiêng

Còn với Y Dhông Byă, ở buôn Ky, phường Thành Nhất, thành phố Buôn Ma Thuột, những đường nét hoa văn tinh tế trên tấm vải thổ cẩm được các bà, các mẹ cần mẫn tạo nên bên khung dệt đã cuốn hút anh từ khi còn là cậu bé 6 -7 tuổi. Là con trai nên không được ai hướng dẫn, (vì người Ê Đê quan niệm, chỉ có phụ nữ mới dệt vải, thêu thùa), Y Dhông đã tự mày mò, lén học cách dệt, cách sắp xếp đường chỉ để tạo hình hoa văn.

Hiện tại, dù bận bịu với công việc nương rẫy hay đi làm thuê, nhưng mỗi khi có thời gian rảnh, anh vẫn tranh thủ ngồi vào khung dệt, mày mò những mẫu hoa văn mới. Y Dhông bảo, vì yêu thích nên muốn gìn giữ, sau này còn truyền dạy lại cho con cháu. 

Yêu thích và mong muốn gìn giữ những nét đẹp văn hóa của dân tộc, nhiều người trẻ Ê đê ở Đắc Lắc đã tự mày mò học cách dệt vải, diễn tấu nhạc cụ, hát dân ca và tìm hiểu những phong tục đẹp trong đời sống hàng ngày, để những nét đẹp ấy tiếp tục được truyền giữ cho mai sau.

H'xíu/VOV-Tây Nguyên