Tại huyện vùng cao Tây Giang, tỉnh Quảng Nam, câu chuyện chàng trai Cơ Tu A Lăng Blong đòi lại “của cải” khi vợ chồng ra Tòa ly dị vẫn được nhiều người nhắc đến. Thậm chí, nhiều đôi vợ chồng Cơ Tu khác còn cãi nhau vì nhà trai quyết tâm đòi lại lễ vật đã cho khi thách cưới nhưng nhà gái không chịu trả.

Già làng Bhơ Nướch Buh, người Cơ Tu ở thôn A Rui, xã Dang, huyện Tây Giang cho biết, ngoài tục thách cưới, đòi của, tại địa phương có lúc xảy ra tảo hôn, cúng bái khi ốm đau, nhà có việc hiếu, hỉ thì uống rượu nhiều ngày… Những nhà nào còn chuyện như vậy, già làng Bhơ Nướch Buh lại tìm đến tuyên truyền, vận động bà con loại bỏ hủ tục.

“Ở thôn chúng tôi đối với những việc làm không đúng tôi thường xuyên nhắc nhở bà con. Như việc tảo hôn, tôi tuyên truyền, vận động bà con không để xảy ra. Như năm vừa rồi thôn A Rui có trường hợp tảo hôn, chúng tôi tốn rất nhiều công sức giải quyết, sau khi xong rồi tôi mới yên tâm được. Tôi cũng thường xuyên nhắc nhở bà con đừng tin vào cúng bói, mà hãy tích cực lao động sản xuất, phát triển kinh tế”. - Già làng Bhơ Nướch Buh chia sẻ.

Già làng Nguyễn Thanh Phương, người Ca Dong ở thôn 1, xã Trà Mai, huyện Nam Trà My có khu đất rộng, dự kiến cho các con làm nhà. Thế nhưng, khi UBND huyện Nam Trà My cần đất để làm nhà cộng đồng tránh lũ, ông đã tự nguyện hiến cả khu đất của gia đình để chính quyền xây dựng công trình tránh lũ. Từ đó, mỗi khi ông Phương vận động người dân hiến đất làm đường giao thông nông thôn hay các thực hiện chính sách mới, người dân đều nghe theo.

“Trên cơ sở mình làm trước rồi nói cho bà con nghe, họ rất là tin tưởng. Chọn những đối tượng nào khá hơn, nhỉnh hơn thì mình tuyên truyền, vận động trước. Còn những người khó khăn hơn thì mình tuyên truyền sau. Không phải là dễ đâu, rất là khó, cần cả quá trình. Mình vừa có kinh nghiệm, vừa có quá trình mình thuyết phục, lần lượt chỉ bày từ cái nhỏ cho đến cái lợi nhất, thuận lợi nhất khó khăn nhất để người dân thấy." - Già làng Nguyễn Thanh Phương nói.

Thông qua vai trò, tiếng nói của các già làng, người có uy tín, nhiều hủ tục ở các địa phương miền núi dần được xóa bỏ. Người dân tích cực tham gia các chương trình mục tiêu quốc gia. Nổi bật là chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Theo ông Lê Đình Khánh, người dân tộc Ca Dong, quyền Chủ tịch UBND xã Trà Tập huyện Nam Trà My việc xét chọn già làng, người có uy tín đều do thôn thực hiện. Người dân đều thống nhất theo ý kiến của già làng, đặc biệt trong việc triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia, nhận cây giống con vật nuôi, đều tham khảo ý kiến của già làng.

"Vai trò của già làng rất quan trọng trong việc phối hợp tuyên truyền các chương trình mục tiêu quốc gia. Nhờ có già làng tham gia, công tác tuyên truyền mới có hiệu quả, nhất là mô hình liên kết chuỗi trồng sâm Ngọc Linh, liên kết chuỗi trồng cây thất diệp nhất chi hoa". Ông Khánh khẳng định.

Tỉnh Quảng Nam hiện có 397 già làng, người có uy tín cấp tỉnh, ngoài ra còn có đông đảo người có uy tín cấp huyện, xã được người dân bầu chọn. Những năm qua, tỉnh Quảng Nam thường xuyên quan tâm hỗ trợ đội ngũ già làng, người có uy tín. Qua đó, phát huy vai trò của các già làng, người có uy tín trong tuyên truyền thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam tham mưu với lãnh đạo tỉnh thực hiện một số chính sách động viên như cấp phát ấn phẩm sách báo, tổ chức cho họ đi tham quan, học hỏi trong và ngoài tỉnh. Đồng thời, thăm hỏi khi đau ốm, hỗ trợ người uy tín chế độ bảo hiểm, tang lễ.

Ông Hà Ra Diêu, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Quảng Nam cho biết: “Chúng tôi có quy chế hoạt động đàng hoàng. Bởi người có uy tín họ là những cánh tay nối dài của Đảng, Nhà nước để tuyên truyền, vận động bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số không những về chủ trương chính sách của Đảng, còn là bảo đảm an ninh trật tự tại địa phương, vai trò họ rất tốt. Bên cạnh đó, họ còn là những người tuyên truyền thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia. Chúng tôi ở trên tỉnh, khi về địa phương cơ sở, chúng tôi cũng dựa rất nhiều vào đội ngũ người có uy tín này”.

Những năm gần đây, diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong tỉnh Quảng Nam có nhiều khởi sắc, đời sống người dân từng bước được nâng cao, văn hóa truyền thống của các dân tộc được gìn giữ và phát huy... Những kết quả đó, bên cạnh sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, có đóng góp không nhỏ của đội ngũ già làng, người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số.

“Nếu vai trò của già làng, người có uy tín thật sự mẫu mực, thực sự gương mẫu thì đây là kênh tuyên truyền, vận động bà con hiệu quả nhất. Bởi mọi người đều nghe theo già làng, nghe theo người có uy tín trong bản, trong làng mình rất tốt. Vì vậy, tôi thường xuyên gặp mặt các già làng trong các dịp Lễ tết hoặc các hội nghị tôi cũng đều nói về việc này. Tôi cũng thường xuyên biểu dương những tấm gương sáng của già làng, người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Tôi cũng gửi gắm tình cảm và trách nhiệm của mình cho các vị già làng, người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi Quảng Nam."- Ông Lê Văn Dũng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Quảng Nam khẳng định.