Nhà sưu tập Võ Minh Luân cũng mong muốn biến “ngôi nhà của chóe” thành một bảo tàng về Tây Nguyên qua các tác phẩm nghệ thuật gốm.

Đó là ngôi nhà ở đường Hải Triều, thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk được nhà sưu tập Võ Minh Luân xây dựng dành riêng cho việc trưng bày các hiện vật.

Mỗi chi tiết kiến trúc của ngôi nhà, từ lan can, bậu cửa được anh thiết kế, lựa chọn tỉ mỉ và tìm kiếm vật liệu phù hợp.

Nhà sưu tập Võ Minh Luân (áo trắng) giới thiệu cho khách tham quan về niên đại và lịch sử của một số hiện vật được trưng bày - Ảnh: VOV

Bên trong ngôi nhà, trên diện tích khoảng 500 mét vuông, bộ sưu tập “Tây Nguyên trên gốm” được anh sắp sếp theo từng tầng với niên đại và nguồn gốc khác nhau, đặt tên là “Đại Ngàn House”.

Anh Võ Minh Luân cho biết, mỗi hiện vật đến với anh như một cơ duyên, có những hiện vật anh phải lùng tìm rất lâu mới có được nhưng cũng có những hiện vật anh được các nhà sưu tập lớn tặng lại.

Dòng gốm Thành Lễ là một trong các dòng Chóe mà anh đang sưu tầm, không hề dễ mua. Bản thân anhi sưu tầm từ 2017 đến giờ nhưng có những hiện vật chỉ mua được một cái.

Thậm chí ngày xưa có những nghệ nhân vẽ đúng một cái. Nếu không được giữ gìn thì nó cũng sẽ mất.

Những họa tiết Tây Nguyên trên bình gốm thuộc các dòng gốm Biên Hòa, Lái Thiêu cũng khá nhiều. Những lễ hội Tây Nguyên trên gốm, như lễ hội đâm trâu, lễ hội cồng chiêng, săn bắt thú, đàn T’Rưng, hay lễ hội săn voi có đầy đủ . Những dòng chóe như vậy rất quý giá ở Việt Nam, thậm chí giờ không còn nữa.

Hơn 10 nghìn hiện vật, từ các dòng gốm thời Đông sơn, Lý, Trần, Lê, hàng trăm chiếc ché cổ thuộc các dòng Biên Hòa, Lái Thiêu, Châu Ổ, Quảng Đức, Gò Sành và nhiều hiện vật hình dáng, hoa văn hoặc công năng liên quan đến Tây Nguyên.

Đây là bộ sưu tập mà anh Võ Minh Luân đã dành nhiều tâm huyết sưu tầm trong hơn 3 năm qua.

Anh Luân cho biết, nhờ tìm hiểu về gốm mà anh biết thêm nhiều điều về lịch sử. Với anh, mỗi hiện vật, nhất là đồ gốm không chỉ mang vẻ đẹp riêng biệt mà ẩn giấu bên trong câu chuyện về cuộc sống, văn hóa, tập tục của từng tộc người được nghệ nhân làm gốm xưa khắc họa lên sản phẩm.

Bộ sưu tập “Tây Nguyên trên gốm” là một “bảo tàng thu nhỏ về về văn hóa Tây Nguyên” độc nhất từ trước tới nay ở Đắk Lắk, góp phần quan trọng trong việc bảo tồn những giá trị văn hóa của Tây Nguyên thông qua nghệ thuật gốm.

Có những hiện vật trong bộ sưu tập ngay cả ở các bảo tàng lớn cũng không có.

Chiếc đĩa có họa tiết về biểu diễn cồng chiêng Tây Nguyên  - một trong số các hiện vật được anh Võ Minh Luân yêu thích nhất - Ảnh: VOV

Ông Đặng Gia Duẩn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa – Thể thao và du lịch tỉnh Đắk Lắk cho biết: Chúng tôi đang cố gắng để dịp Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 8, năm 2021 sẽ khai trương điểm du lịch này, trở thành một trong những điểm đến của du khách khi đến với lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột và Đắc Lắc những năm sau đó.

Để nâng tầm điểm du lịch này, Sở Văn hóa – Thể thao và du lịch tỉnh Đắk Lắk cũng sẵn sàng giúp đỡ, hỗ trợ về mặt chuyên môn, nghiệp vụ và động viên anh Luân biến nơi của mình thành một bảo tàng tư nhân chuyên nghiệp hơn để có thể kêu gọi sự chung sức của các cá nhân, tập thể, cộng đồng trong nước, thậm chí là quốc tế để phát triển bộ sưu tập, phát huy bộ sưu tập đến với công chúng nhiều hơn.

Cùng với bộ “Tây Nguyên trên gốm” được anh lưu giữ tại vùng đất Tây Nguyên, anh Luân còn một bộ sưu tập lớn về văn hóa Sài Gòn đặt tại thành phố Hồ Chí Minh.

Anh Luân là hội viên Câu lạc bộ nghiên cứu sưu tầm cổ vật, thuộc Hiệp hội UNESCO Việt Nam và là ủy viên ban chấp hành Hội nghiên cứu sưu tầm cổ vật tỉnh An Giang.

Anh Luân vui với những hiện vật mà anh đã sưu tầm được những cũng đang trăn trở nhiều điều, nhất là nạn chảy máu cổ vật và sự mai một của nhiều hiện vật văn hóa trong đời sống đương đại. Nếu không biết trân trọng, giữ gìn, những hiện vật đang hiện hữu sớm muộn cũng sẽ bị mất đi.

Anh Luân còn ấp ủ mong muốn xây dựng “Đại Ngàn House” trở thành một bảo tàng về văn hóa Tây Nguyên, một “Ngôi nhà của chóe” để lưu giữ những hiện vật về Tây Nguyên, để cả thế giới biết đến văn hóa Tây Nguyên./.

H’Xíu/VOV Tây Nguyên