VOV4.Êđê- Hlăm wưng yuôm hĭn thŭn 2021, ênoh boh mnang mtah êbeh 100 êbâo hlăm 1 kg, ngă kơ lu mnuih ti Dak Lak bi pla mta anei. Ƀiădah mơ̆ng mlan 9 truh ară anei, ênoh boh mnang trŭn, mâo wưng knŏng 15 êbâo/kg, ƀĭng ngă lŏ hma leh anăn wăt dŭm anôk hrui blei boh mnang ti Dak Lak dôk amâo hơĭt pĭt amâo mđao.

Phan Xuân Hòa ti alŭ 85, să Êa Tiêu, kdriêk Čư̆ Kuiñ, čar Dak Lak siă suôr 40 thŭn hŏng anei hlăm bruă pla ana mnang. Gŏ sang ñu mâo 6000m2 lăn thơ̆ng pla ana mnang. Ñu brei thâo, êlâo adih ênoh čhĭ boh mnang mtah amâo yuôm ôh ƀiădah h’ĭt. Hlăm brô 3 thŭn hŏng anei, ênoh čhĭ đĭ trŭn nanao, msĕ hŏng thŭn 2021 đĭ truh 120.000 prăk/kg. Khă snăn, ară anei ênoh čhĭ trŭn êdi gŭ 20.000 prăk/kg.

“Hnơ̆ng mâo boh thŭn anei ăt snăn ƀiădah ênoh čhĭ trŭn hĭn, thŭn êlâo truh 120 êbâo prăk/kg, trŭn êdi gơ̆ 92 êbâo prăk/kg. Ênoh ară anei trŭn dôk 22 êbâo prăk/kg”.

Phan Xuân Hòa rŭng răng kyua ênoh boh mnang trŭn

Ktuê êlan mlir să Êa Tiêu, kdriêk Čư̆ Kuiñ, Êa Kao ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, lu đang war pla ana mnang mtah mda. Amâo djŏ knŏng pla ktuê roh mnư̆, lu gŏ sang lŏ pla pluă hlăm đang kphê, tiu hŏng klei čang hmăng lŏ mâo hnư hrui wĭt mơ̆ng ana anei.

Nguyễn Đắc Tiến, Khua Êpul bruă lŏ hma să Êa Tiêu, kdriêk Čư̆ Kuiñ brei thâo: Hlăk ana mnang anei mâo ênoh čhĭ h’ĭt, mnuih ƀuôn sang bi kluh ba pla hlăm đang kphê, tiu. Ară anei, ênoh čhĭ trŭn ngă kơ ƀĭng lŏ hma mđing uêñ êdi:

“Ară anei mnuih ƀuôn sang dôk khăt boh mnang ba čhĭ, ƀiădah boh mnang wĭl đei diñu amâo đei blei ôh. Mnuih ƀuôn sang ăt mđing mĭn, kyua ênoh trŭn leh, ară anei boh mnang wĭl amâo mâo pô blei ăt hmăi truh kơ hnư hrui wĭt mơ̆ng mnuih ƀuôn sang.

Ênoh čhĭ boh mnang hrŏ amâo djŏ knŏng hmăi truh kơ hnư hrui wĭt mơ̆ng ƀĭng ngă lŏ hma ƀiădah lŏ hmăi truh kơ anôk hrui blei, mkra mjing. Nguyễn Hồng Hạnh, ti să Drai Bhăng, kdriêk Čư̆ Kuiñ brei thâo, dŭm thŭn êlâo, ênoh čhĭ boh mnang h’ĭt kyua anăn ñu duh bi liê êbeh 10 êklai prăk, lu jing čan knơ̆ng prăk, mkra kdrăp bi mthu krô boh mnang, kriê pioh ê’ăt, čiăng ba čhĭ kơ China. Ară anei ênoh trŭn kăn dưi ba čhĭ, gŏ sang ñu dôk amâo h’ĭt pĭt amâo ênang.

Tal êlâo ênoh čhĭ h’ĭt êdi, ba wĭt hnư hrui wĭt kjăp kơ ƀĭng ngă lŏ hma lehanăn phung hrui blei. Ƀiădah ară anei ti China arăng kđăl ƀăng amâo hrui blei ôh snăn ti Việt Nam drei luič liê êdi. Ară anei amâo thâo bĭt mjing ôh. Duh hruê anei mă bruă truh ară anei dôk guôn hruê China hrui blei snăn kơh pô ba čhĭ tinăn. Klă sĭt ară anei gơ̆ amâo mâo prăk mnga ôh, luič liê êbeh 5 êklai prăk leh”.

Lu anôk mkra mjing ăt rŭng răng kyua ka dưi lŏ ba čhĭ boh mnang

Thạc sĩ Lê Thị Hạnh Phúc, Khua adŭ ksiêm hriăm kơ bruă lŏ hma – dliê kmrơ̆ng, Sang hră gưl krah hdră mnêč Lăn dap kngư brei thâo: Mnang jing mnơ̆ng pla mâo agha lu, kreh ngă jhat lăn. Ti krĭng lăn boh tâo amâo dưi pla lu mta mnơ̆ng arăng kreh pla boh mnang jing hdră djŏ guôp. Khă snăn, hŏng krĭng lăn čăt jing, tơdah bi kluh pla mnang, mnơ̆ng pla êdei kơnăn srăng dleh đĭ jing. Ƀĭng ngă lŏ hma brei mâo hdră mkă tĭng kluôm tui duah anôk hrui blei boh mnang êlâo, amâo djŏ ƀuh čhĭ mâo ênoh bi kluh ba pla.

Nai prĭn Hoàng Mạnh Cường, Khua adŭ ksiêm hriăm kơ mnơ̆ng pla, Knơ̆ng bruă kreh knhâo bruă lŏ hma dliê kmrơ̆ng lăn dap kngư brei thâo, 5 thŭn hŏng anei, ênoh čhĭ boh mnang đĭ ngă kơ lu anôk bi kluh ba pla boh mnang, lu êdi ti kdriêk Čư̆ Kuiñ, Čư̆ Mgar, Krông Pač, wăl krah Ƀuôn Hô ti Dak Lak. Ana mnang jing mta mnơ̆ng phŭn yua mkra êa čhao êgei lehanăn kẹo boh mang, China yơh jing anôk hrui blei phŭn. Phŭn mkăp mâo 4 ala čar, anăn jing Philippines, Indonesia, Việt Nam lehanăn Thái Lan, wăt China ăt pla boh mnang mơh.

Nai prĭn Hoàng Mạnh Cường ăt mtă brei răng: Kơ hdră mtrŭn, snăn ana mnang ka djŏ jing mnơ̆ng pla phŭn ti krĭng lăn dap kngư, hlăm anăn mâo Dak Lak. Pla ana mnang mơ̆ng êlâo truh kơ ară anei knŏng bi tui tiŏ đuič. Bi klei kơ ênoh boh mnang amâo h’ĭt, kyua drei tui hluê hlăm wăl anôk mnia mblei China. Kyua ala čar blei boh mnang lu hĭn jing China, tơdah diñu amâo blei mnuih ƀuôn sang bi čhĭ hŏng ênoh ênưih êdi. Kyua anăn, ƀĭng ngă lŏ hma brei mđing tơdah čiăng pŏk mlar ênhă pla ana mnang. Hlăm boh klei anei, tơdah Dak Lak lehanăn dŭm čar krĭng Lăn dap kngư ăt dlăng ana mnang jing mnơ̆ng pla êngao kơ hdră čuăl mkă, amâo mâo tĭng dlăng hlăm hdră pla lehanăn wăl anôk hrui blei, lui mnuih ƀuôn sang bi kluh pla, srăng ba lu klei amâo jăk hlăm wưng ti anăp./.

                                                    Pô mblang: H’Nêč Êñuôl