VOV4.Êđê- Hŏng êbeh 80 êbâo ha hbei ƀlang, mâo hnơ̆ng êbeh 1 êklăk 6 êtuh êbâo ton hlăm grăp thŭn, ară anei Gia Lai jing čar pla hbei ƀlang lu hĭn kluôm ala. Khădah, boh sĭt brei ƀuh, prăk hrui wĭt mơ̆ng ƀĭng ngă lŏ hma pla hbei ƀlang adôk ƀiă, brei mâo dŭm klei bi mlih mơ̆ng bruă pla mjing leh anăn mkra mjing čiăng mđĭ lar klei găl mơ̆ng krĭng pla mjing leh anăn mđĭ prăk hrui wĭt kơ mnuih ƀuôn sang.

Gŏ sang amai Rčom H’Yuêt ti să Čư̆ Ngŏk, kdriêk Krông Pa, čar Gialai mâo sa ha hbei ƀlang. Thŭn dih, kyua djŏ êa hlĭm hjan, čhĭ mâo ênoh, snăn leh kah hĕ kơ jih ênoh bi liê, ñu adôk mnga truh 30 êklăk prăk. Thŭn anei, mnơ̆ng ngă tŭl hla, snăn war hbei ƀlang amâo mâo hbei ôh, ñu knŏng mâo ba wĭt mă mil mkrah hŏng thŭn dih.

“Thŭn dih djŏ yan jăk êa hlĭm hjan, čhĭ mâo ênoh mơh. Bi thŭn anei hbei amâo jăk mboh ôh, ana amâo mâo jăk jing ôh. Čang hmăng mâo knŭk kna đru kơ mjeh hbei ƀlang mrâo, mboh hĭn”.

Ară anei ti čar Gialai mâo êbeh 80 êbâo ha đang hbei ƀlang, mâo pla lu hlăm dŭm kdriêk nah Ngŏ Dhŭng msĕ si Krông Pa, Ayun Pa, lehanăn kdriêk Ia Pa. Siămdah, hŏng hnơ̆ng hbei mboh mă kah knar hlăm brô 20 tôn/ha, leh kah hĕ kơ jih ênoh bi liê, grăp ha, knŏng mâo ba wĭt hlăm brô mơ̆ng 20 - 30 êklăk prăk. Nguyễn Như Cường, khua anôk bruă pla mjing, hlăm phŭn bruă lŏ hma mtă kơ phung ƀuôn sang knŏng pla dŭm mta djuê mjeh hbei mâo ai dưi kdơ̆ng hŏng klei mnơ̆ng ngă, lehanăn mboh hĭn:

“Hmei jăk bi mâo mjeh jăk hĭn, ba yua dŭm hdră pla mjing jăk, duh bi liê hbâo pruê djăp ênŭm, krih êa, čiăng kơ hbei mboh hĭn čhĭ mâo ênoh hĭn. Lehanăn sang mkra mjing hbei ƀlang bi mâo bruă klam hŏng krĭng pla mjing hbei ƀlang, đru kơ phung pla mjing mkŏ mjing êpul hgŭm, dưn yua hdră mă bruă mrâo mrang hlăm bruă dlăng kriê”.\

Ƀĭng ngă lŏ hma kdriêk Krông Pa, Gia Lai hrui mă hbei ƀlang

Lưu Trung Nghiã, Khua knơ̆ng bruă lŏ hma čar Gialai lač, bi mâo hdră êlan mđĭ kyar bruă pla mjing hbei ƀlang hŏng klei kjăp, hlăm hdră mâo klei bi mguôp hlăm pla mjing lehanăn mkra mjing hbei. Kluôm čar mâo 56 boh sang mkra mjing kpŭng hbei ƀlang, ƀiădah ka mâo ôh anôk mkra mjing mâo hĕ klei kuôl kă kăp hrui blei jih hbei phung ƀuôn sang. Klei anei ngă kơ phung pla mjing hbei amâo mâo hơĭt ôh hlăm bruă knuă. Mbĭt hŏng anăn, kdrăp mkra mjing kpŭng hbei ƀlang knŏng ti hnơ̆ng man dưn, mnơ̆ng leh mkra mjing pioh čhĭ kơ ala tač êngao ka lu mta ôh, ai bi ktưn hŏng arăng ka prŏng ôh. Anăp anei dhar bruă lŏ hma Gialai srăng bi mguôp hŏng Êpul hbei ƀlang Việt Nam pioh mghaih msir klei anei:

“Wưng leh êgao, êjai phung ƀuôn sang pla mjing mâo hbei msĕ snăn, snăn phung duh mkra knŏng nao blei, ka mâo ôh klei kuôl kă duh bi liê kơ yan pla mjing. Kyuanăn čang hmăng jing dŭm boh sang mkra mjing brei mâo klei bi hgŭm mbĭt. Hmei srăng mă bruă jih ai tiê hŏng Êpul hgŭm hbei ƀlang Việt Nam, čiăng mâo klei iêo jak jih hnơ̆ng duh mĭn kơ bruă anei. Bi hŏng krĭng pla hbei ƀlang truh kơ 80 êbâo ha anei, tơdah drei mă bruă jăk klei iêo bi hgŭm, snăn srăng iêo jak mơ̆ng 3 - 4 boh sang mkra mjing mâo kdrăp mă bruă mrâo mrang, mâo ngăn prăk lu srăng đru mjing krĭng pla mjing hbei ƀlang hŏng klei kjăp”.

Kyua ngă jăk bruă mkra mjing, lehanăn čhĭ mnia hŏng ala tač êngao, snăn ară anei hbei ƀlang, lehanăn jih jang mnơ̆ng mkra mjing mơ̆ng hbei ƀlang mâo leh klei găl pioh mđĭ hnơ̆ng tŭ jăk pô. Kyuanăn, čiăng đru mđĭ ênoh mâo ba wĭt kơ phung ƀuôn sang, lehanăn dưn yua jih ai ktang mơ̆ng krĭng pla hbei ƀlang prŏng hĭn êdi hlăm kluôm ala anei, Gialai năng bi mâo hĕ klei bi mlih, mđĭ kyar ana hbei ƀlang hlue hdră êlan kjăp, mâo klei tŭ dưn hĭn./.     

Pô mblang: Y-Khem Niê