Mơ̆ng mlan 11, dŭm Anôk bruă hdră mnêč lŏ hma krĭng wăl - êlâo dih ngă bruă klam đru kơ 124 să, ƀuôn hgŭm leh anăn wăl mnuih ƀuôn sang ti Lâm Đồng - klă sĭt mdei ngă bruă. Ayŏng Nguyễn Cát Tiên, knuă druh hlăm Anôk bruă hdră mnêč bruă lŏ hma krĭng wăl Dă Huai hđăp, mâo tiŏ nao mă bruă ti Cát Tiên. Ñu brei thâo klei ƀuh tal êlâo adôk ka thâo lu ôh ƀiădah pral hơĭt bruă knuă:

“Hlăk mâo tiŏ hriê mă bruă ti să snăn ăt bi mĭn mơh, ăt rŭng răng mơh ƀiădah mâo ayŏng adei khua gĭt gai alŭ wăl mđing dlăng, kah mbha hŏng pô sa kdrêč ƀiă. Kyua jing ăt mbha kơ alŭ wăl kdriêk Cát Tiên hđăp. Hlăm alŭ wăl păn kjăp leh boh klei ti krĭng wăl mkra mjing ya mnơ̆ng, ya mnơ̆ng rông kyua anăn ăt mprăp bruă ngă êlâo leh anăn hriê mă bruă klam leh anăn ngă đuč.”

 Hlue si hdră bruă čar Lâm Đồng, hlăm ênoh êbeh 300 čô mă bruă knŭk kn aleh anăn mă bruă ti dŭm Anôk bruă ti krĭng wăl, knŏng 10 čô hriê mă bruă ti dŭm adŭ thơ̆ng mơ̆ng Anôk bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma čar. 302 čô knuă druh adôk mâo ba kơ dŭm anôk bruă knŭk kna gưl să čiăng rơ̆ng bruă klam mtrŭt mjhar phung ngă lŏ hma nah gŭ - êpul ktrâo lač kơ phung ngă lŏ hma mkra mjing, păn kjăp boh sĭt grăp alŭ wăl. Ayŏng Võ Trung Linh, K’iăng Khua Anôk bruă hdră mnêč lŏ hma krĭng wăl Dă Huai êlâo dih, ară anei mă bruă ti să Cát Tiên 2, brei thâo bruă hriê mă bruă ti să ba lu klei bi mlih kyua lu phung knuă druh mưng leh alŭ wăl:

 “Êlâo dih pô ăt krơ̆ng hơĭt kjăp hlăm bruă lŏ hma hlue ngă bruă klam mtrŭt mjhar lŏ hma hlăm bruă ana pla mjing mnơ̆ng rông. Klei găl ăt jing lŏ dơ̆ng ktrâo lač kơ mnuih ƀuôn sang kơ hdră mnêč ana pla mjing mnơ̆ng rông. Ară anei mbha hriê ti alŭ wăl ăt lu jing  tiŏ nao ayŏng adei ti alŭ wăl pô mă bruă leh, pô thâo leh klei găl ti alŭ wăl anăn wăt kơ bruă ana pla mjing mnơ̆ng rông. Kyua anăn tơdah hriê ti alŭ wăl jing ayŏng adei lŏ dơ̆ng mđĭ lar hĭn amâo mâo ya klei huĭ ôh”.

Hlue si klei ksiêm dlăng mơ̆ng bruă lŏ hma Lâm Đồng, bruă ba êpul mtrŭt mjhar lŏ hma kơ să srăng bi hrŏ ƀiă hruê mmông đru kơ ƀĭng lŏ hma, mđĭ klei dưi mdrơ̆ng hnưm hŏng klei mnơ̆ng ngă kơ ana pla mjing - klei ruă kơ mnơ̆ng rông leh anăn mjing klei găl kơ mnuih ƀuôn sang thâo pral hĭn hŏng klei klei kreh knhâo hdră mnêč, boh nik hlăm boh klei čar dôk mđĭ ktang bruă lŏ hma kdrăp mrâo. Phạm Công Bá,  Khua Adŭ bruă hâo hưn - mtô mjuăt, Anôk bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma čar Lâm Đồng, bi mklă klei bi mlih gru hmô mkŏ mjiing amâo ngă bi kpăk đuôm hdră bruă:

 “Hmei lŏ dơ̆ng ngă bruă mtô bi hriăm leh anăn mtô kơ phung knuă druh nah gŭ păn kjăp klei ngă bruă, boh nik mđĭ klei thâo ngă bruă djăp hnơ̆ng čuăn mtrŭt mjhar bruă lŏ hma hlăm boh klei mrâo. Wăt tơdah bruă knuă hlăm gưl čar amâodah gưl să snăn bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma ăt ngă jih hnơ̆ng, ăt mâo klei gĭt gai kjăp mơ̆ng Phŭn bruă lŏ hma leh anăn Wăl hdĭp mda, klei ktrâo lač hdră mnêč hŏng ai tiê kjăp, jih ai tiê mơ̆ng Anôk bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma ala čar. Kyua anăn, hmei đăo sĭt mtrŭt mjhar bruă lŏ hma gưl să jing anôk bruă gưl nah gŭ jing yuôm bhăn hĭn, klei mkŏ hlue ngă bruă klam mtrŭt mjhar bruă lŏ hma truh kơ alŭ wăl."

 Bruă lŏ dăp jih êpul bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma, ba knuă druh kơ să amâp djŏ knŏng bi khuăt êpul mă bruă ôh ƀiădah lŏ đru kơ Lâm Đông giăm hĭn hŏng klei kñăm mkŏ mjing bruă lŏ hma mrâo mrang, hơĭt kjăp. Hŏng êpul hdră mnêč tinăn mtam, phung mtô bi hriăm bruă lŏ hma dưi čang hmăng srăng truh hŏng phung ngă lŏ hma pral hĭn, giăm hĭn leh anăn tŭ dưn hĭn hlăm thŭn kơ anăp.

Bruă mkŏ dăp jih jang êpul ngă bruă mtrŭt mjhar hdră lŏ hma, ba knuă druh wĭt mă bruă ti să amâo djŏ knŏng đru bi khuăt anôk bruă ƀiădah lŏ mjing tur knơ̆ng čiăng kơ alŭ wăl pŏk ngă tŭ dưn Hdră êlan mđĭ kyar bruă mtrŭt mjhar dră ngă lŏ hma truh kơ thŭn 2030, hnơ̆ng trah dlăng truh kơ thŭn 2050. Khă snăn, hŏng klei čang hmăng, hdră bi mlih gru hmô ăt dôk čiăng lu klei mrâo: Mprăp klei thâo kơ phung knuă druh nah gŭ, rơ̆ng klei găl mă bruă, mđĭ hnơ̆ng tŭ mă bruă lehanăn mjing klei bhiăn djŏ guôp.

Anei jing mta phŭn mâo lu alŭ wăl ba mơĭt kơ Gưl dlông. Lê Quốc Thanh – Khua anôk mtrŭt mjhar bruă ngă lŏ hma Ala čar hâo hưn kơ dŭm hdră msir čiăng mđĭ boh tŭ bruă mtrŭt mjhar hdră ngă lŏ hma hlăm wưng mrâo:

Akâo kơ ih brei thâo, êjai ngă bruă Knŭk kna alŭ wăl 2 gưl, ya klei kpăk prŏng hĭn hlăm bruă mkŏ dăp bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma?

Lê Quốc Thanh: Êjai drei ngă bruă Knŭk kna alŭ wăl 2 gưl, bruă mkŏ dăp êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma mâo lu boh klei mâo. Boh nik êlâo dih mâo sa êpul ngă bruă êjai, anôk bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma gưl kdriêk - anei jing êpul ngă bruă leh anăn ba jap kdrăp mrâo hŏng alŭ wăl.

Êjai lŏ mkŏ dăp, dŭm alŭ wăl dôk ngĭ ngơ̆ kơ boh klei ba dŭm anôk bruă anei si ngă. Jih jang dŭm alŭ wăl dôk djă dŭm anôk bruă gưl kdriêk, pia jing anôk krĭng. Ƀiădah anôk bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma ala čar ƀuh drei ăt mâo mâo sa êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma ti krah.

Khua gĭt gai Đảng gĭt gai leh si srăng ngă čiăng ba êpul anei wĭt jĕ giăm hŏng mnuih ƀuôn sang hĭn. Hdră mtrŭn mrô 60 jing bruă mkŏ dăp êpul anei hluê si klei gĭt gai. Ngă bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma jing srăng giăm hŏng mnuih ƀuôn sang leh anăn klă anăp hŏng phung mkra mjing. Anei jing kmeh gơ̆ng hlăm bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma leh anăn klei găl prŏng hŏng êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma.

- Ară anei êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma gưl să đua klam lu mta bruă mdê mdê. Hluê si ih, ya jing boh klei boh klei phŭn knuă druh mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma čiăng mâo djăp?

Lê Quốc Thanh: Dưi lač drei dlăng mơ̆ng tač mơ̆ng 1 truh 3, đa đa 3 čô knuă druh mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma hlăm 1 să jing dleh sơnăk bi leh bruă. Ƀiădah hmei mkŏ mjing leh sa hdră kơ bruă anei. Mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma amâo djŏ knŏng jing hjăn pô ƀiădah hrăm mbĭt hŏng dŭm êpul mkăn. Khua gĭt gai Đảng Tô Lâm gĭt gai amâo djŏ knŏng jao kơ êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma, leh anăn Bruă sang čư̆ êa alŭ wăl srăng nao hgŭm mbĭt.

Khua Bruă sang čư̆ êa să mbĭt hŏng êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma, 2 amâodah 3 čô knuă druh ti nah gŭ jing phŭn klei ngă bruă. Ƀiădah êngao kơnăn drei mâo lu êpul mkăn: knơ̆ng bruă mâo bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma, êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma êpul êya - grăp čô, êpul bruă, ba jao kdrăp mrâo, phung khăp kơ bruă, êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma alŭ ƀuôn tơdah alŭ wăl lŏ mkŏ dăp.

Drei srăng mkŏ bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma. Sơnăn srăng ktrâo pô ngă bruă mtrŭt mjhar bruă lŏ hma, leh anăn mâo dŭm pluh čô hlăm sa êpul hgŭm bruă, ƀĭng ngă lŏ hma čŏng ngă, êpul bruă êdam êra, phung mniê ăt dưi mơh. Hdră nao jĕ hŏng mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma jing mrâo mrang.

- Klă sĭt mâo dŭm klei dleh dlan êjai tiŏ nao mnuih mă bruă wĭt ti să, anôk êrô êbat kbưi, klei mă bruă ka mâo klei găl, ngă lu mta bruă. Si ngă hdră êlan čiăng krơ̆ng leh anăn mkŏ mjing boh kdrŭt kơ êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma nah gŭ?

Lê Quốc Thanh: Dưi lač ka mâo ôh wưng phung mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma dưi hơĭt msĕ ară anei. tal 1 drei dưi bi klă kơhưm mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma să, jing sa bruă mâo Knŭk kna tla prăk mlan čiăng đru kơ bruă Knŭk kna.

Tal 2 jing dưi pŏk mlar wăl anôk tơdah drei ngă bruă bruă bi mguôp Knŭk kna êngao Knŭk kna, mkŏ hŏng knơ̆ng bruă. Hmei ƀuh lu klei kčĕ mơ̆ng knơ̆ng bruă čiăng hrăm mbĭt hŏng êpul mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma leh anăn kah mbha prăk mnga. Tơdah phung mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma ngă jăk, thơ̆ng kơ bruă, êngao kơ prăk mlan dưi lŏ nao ngă dŭm bruă mkăn. Hmei mâo klei hơĭt tơdah khăp kơ bruă, duh myơr srăng dưi hdĭp hŏng bruă anei hlăm wưng ară anei.

-Bi bruă mkra mlih hdră mtrŭn mrô 83 dôk mâo lu alŭ wăl hmăng hmưi đru hmao mkra mlih, ruh mgaih klei kpăk hlăm bruă ngă gru hmô mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma mrâo? Dưi mơ̆ ih hưn klă hĭn kơ bruă mkra mlih tal anei?

 Lê Quốc Thanh: Anei jing boh klei mâo hŏng mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma ala čar, ăt msĕ mơh Phŭn bruă lŏ hma leh anăn  wăl hdĭp mda. Drei dôk mkŏ dăp bruă Knŭk kna alŭ wăl 2 gưl mbĭt hŏng dŭm klei čuăn mrâo, boh nik hlăm wưng hluê ngă hdră mtrŭn mrô 57 kơ mlih mrâo mbruă leh anăn bi mlih mrô. Drei mâo dŭm hră mơar hrăm mbĭt, hlăm anăn mâo hdră mtrŭn mrô 83 kơ bruă mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma.

Hmei mĭn tĭn mkŏ mjing sa hdră si srăng ngă čiăng hriăm mbĭt hlăm wưng bruă Knŭk kna alŭ wăl dua gưl, hlăm wưng drei mkŏ dăp hdră, hlăm wưng hluê ngă dŭm hdră mtrŭn leh anăn hdră êlan prŏng mơ̆ng Đảng leh anăn Knŭk kna. Drei ksiêm leh lu klei blŭ mguôp mơ̆ng phung ƀĭng hgŭm čiăng mkŏ mjing wăl anôk kơ phung mtrŭt mđĭ bruă lŏ hma hrăm mbĭt, dưi bi kƀĭn hlăm bruă mkra mlih hdră mtrun 83 anei.

 -Lač jăk kơ ih lu!