VOV4.Êđê - Klei u\n ruă tian o# eh ăt jing klei hu^ hyưt ho\ng bruă rông mnơ\ng ti Dak Lak, leh hlăm thu\n anei, bruă rông mnơ\ng mâo 133 anôk mâo klei ruă leh anăn giăm 1.600 drei u\n ruă. Dak Lak hlăk mđ^ ktang du\m hdră gang mkhư\ klei ruă tưp, k`ăm rơ\ng mkăp ]^m u\n kơ anôk ba ]h^ gưl knhal jih thu\n leh anăn Têt Nguyên đán.

Ênguôt dhuôt dla\ng kơ war u\n huâng kduâng amâo lo\ [uh sa drei u\n ôh, ara\ anei hla\k dôk luôm bo\ ]u\r ko#, aduôn Phạm Thị Lợi, ti alu\ Thống Nhất, wa\l krah Êa Pô], kdriêk }ư\ Mgar, ]ar Daklak brei thâo: Anei jing thu\n tal 2 leh, êpul u\n go\ sang `u djiê jih nguê]. Jih klei ]ang hma\ng hla\m êpul u\n anei kơ wưng têt thu\n anei lui] jih. Aduôn Lợi la] snei:“Tal êlâo kno\ng mâo sa drei ana mđai leh mrâo mđai amâo lo\ ]ia\ng [ơ\ng mnơ\ng, iêu ara\ng hriê tlo\ êa drao, leh tlo\ hruê êdei [ơ\ng mơh [ia\, [ia\dah êdei ana\n amâo lo\ [ơ\ng ôh hlo\ng djiê he\, amâo thâo ôh ya djo\ sna\n, amâo [ơ\ng mnơ\ng hlo\ng djiê yơh. Thu\n êlâo adih a\t snei mơh, mâo leh knu\k kna đru brei [ia\ mơh ]ia\ng lo\ blei êpul u\n mrâo lo\ rông, ara\ anei ka\n lo\ thâo b^t mjing si nga\ ka\n lo\ mbha\ mbhai mơh, amâo thâo b^t mjing ôh”.

A|t mse\ ho\ng aduôn Lợi mse\ si ang^n êbu\ mâo ana\n rua\ tian o# eh a\t nga\ kơ jih 45 drei u\n mơ\ng go\ sang ayo\ng Nguyễn Hồng Quân, ti [uôn Bang, sa\ Êa Yông, kdrêk Krông Pa] mâo klei rua\ anei, nga\ kơ go\ sang ayo\ng lui] liê êbeh 130 êkla\k pra\k lehana\n ma\ klei hria\m kơ klei lui] liê sra\ng tuôm hla\m brua\ rông mnơ\ng hliêt hluôt.“Du\m hruê tal êlâo, u\n amâo ]ia\ng [ơ\ng mnơ\ng ôh, sui tina\n đ^ hlơr, asei mlei u\n ju\ ju\ lehana\n hlo\ng djiê yơh. Hruê tal êlâo 8 drei djiê, hruê tal 2 djiê 13 drei, hruê tal tlâo djiê jih yơh, truh 45 drei. Leh gưl bluh mâo klei rua\ anei, go\ sang mâo leh klei hria\m lehana\n t^ng sra\ng mđ^ hnơ\ng tu\ ja\k hdra\ rông, rông djo\ hdra\ mnê] lehana\n msir mghaih, mdjiê kman war rông”.

Kdriêk Krông Pa] jing alu\ wa\l mâo ênoh u\n ba ]uh dơr lu êdi ti ]ar Daklak hla\m thu\n 2020. Kno\ng hla\m 3 hruê ka\m mơ\ng mlan 10, 38 anôk mâo klei rua\ hla\m 7/16 sa\, ho\ng 487 drei u\n rua\ lehana\n ba ]uh dơr. Phạm Bá Bàng, khua anôk brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông kdriêk Krông pa] brei thâo, ti ana\p klei mâo dleh dưi ksiêm dla\ng mơ\ng klei rua\ tưp, anôk brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông kdriêk mka\p leh 200 lit êa drao mdjiê kman ]ia\ng mdjiê kman ti du\m anôk mâo klei rua\ lehana\n kr^ng djiêu gah ana\n. Mb^t ana\n, mtru\t mđ^ hdra\ ksiêm dla\ng lehana\n mtô mblang, mtru\t mjhar mnuih [uôn sang bi mdoh war rông, rông mnơ\ng hluê hdra\ doh, êđa\p ênang, hluê nga\ “5 h’a^” hla\m hdra\ gang mkhư\ ho\ng klei rua\ tưp anei.“Anôk brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông kdriêk po\k nga\ leh hdra\ mdjiê kman kluôm dhuôm ti du\m kr^ng dôk mâo klei rua\ lehana\n wa\t du\m kr^ng hu^ sra\ng bluh mâo klei rua\. Anôk brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông mko\ mjing leh 2 êpul bi kdơ\ng mjê] nao ksiêm dla\ng klei dôk mâo mơ\ng klei u\n rua\ tian o# eh mb^t ana\n mtô mblang, ktrâo la] kơ mnuih [uôn sang kơ hdra\ gang mkhư\ ho\ng klei rua\, hla\m ana\n mđing kơ hdra\ bi mdjiê kman lehana\n bi mdoh war rông k`a\m gang mkhư\ klei rua\ anei đ^ lar.

Leh lu klei g^r ktưn gang mkhư\, klei u\n rua\ tian o# eh ti Daklak mâo leh klei bi êdah hro\, [ia\dah alu\ wa\l a\t dôk 9 anôk mâo klei rua\ ka êgao ôh 21 hruê. Thuỷ Lệ Vũ, K’ia\ng khua knơ\ng brua\ rông mnơ\ng – mdrao mgu\n mnơ\ng rông ]ar Daklak brei thâo, leh hmao [uh anôk u\n mâo klei rua\ tian o# eh, Knơ\ng brua\ mko\ mjing leh du\m êpul nao ksiêm dla\ng hdra\ gang mkhư\ klei rua\ anei hla\m kluôm ]ar, mka\p 2 êbâo lit hoá chất kơ Anôk brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông k`a\m gang mkhư\ klei rua\ tưp. Knơ\ng brua\ a\t g^t gai êpul brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông gưl nah gu\ nao ti anôk mâo klei rua\ tưp ]ia\ng ksiêm dla\ng lehana\n hluê nga\ hdra\ krih êa drao bi mdjiê kman jih kr^ng rông mnơ\ng mơ\ng du\m go\ sang lehana\n wa\l anôk riêng gah kr^ng dôk mâo klei rua\. Mb^t ana\n mđ^ hdra\ ksiêm dla\ng brua\ du\ mdia\ng u\n mu\t hla\m alu\ wa\l.

Hluê si Thủy Lệ Vũ, du\m hdra\ mrâo la] kno\ng jing hdra\ msir mjê], bi kơ wưng sui, ]ia\ng kơ anôk brua\ rông mnơ\ng mđ^ kyar h’^t kja\p, hdra\ phu\n ana\n jing rông mnơ\ng hluê si hdra\ doh, êđa\p ênang.“Knơ\ng brua\ Lo\ hma a\t mta\ kơ alu\ wa\l, boh nik jing 9 alu\ mâo klei rua\ ka êgao ôh 21 hruê brei ksiêm dla\ng kja\p u\n rua\ lehana\n ka rua\ ]ia\ng pral thâo klei mâo. Tal 2 mta\ brei ta\ ]uh u\n ti anôk ta\ ]uh k[^n sa anôk mâo hra\ m’ar bi mkla\ mơ\ng anôk brua\ mdrao mgu\n mnơ\ng rông lehana\n mâo gru kđa\m kơh dưi ba ]h^, ba yua. Brua\ tal êlâo ana\n jing mdjiê kman, hluê nga\ hdra\ rông mnơ\ng doh, êđa\p ênang sna\n kơh dưi gang mkhư\ klei rua\ anei đ^ lar”.

Ti ana\p klei mâo dleh dưi ksiêm dla\ng mơ\ng klei u\n rua\ tian o# eh, ]ar Daklak brei g^r hla\m sa wưng dơ\ng kơh dưi gang mkhư\ jih klei rua\ anei. Mnuih rông mnơ\ng hla\m ]ar ]ang hma\ng, hdra\ mđ^ kyar brua\ rông mnơ\ng hluê hdra\ doh, êđa\p ênang sra\ng mđ^ lar klei tu\ dưn, bi hro\ klei lui] liê kjham lehana\n ba w^t klei tu\ kla\ s^t./.