Ti sang ñu pô, pô mbruă Y Beo lŏ pŏk dlăng hră ñu čih pioh dŭm klei muiñ ñu pô mjing mă. Ñu lŏ mblang boh blŭ, lehanăn mmuin yơh hlue ênhiang djuê ana pô kơ jih jang mnuih hmư̆. Dŭm klei muiin ñu mkra khă dah jing đŭt, hŏng ênhiang muiñ hlue djŏ hŏng knhuah djuê ana, ƀiădah leh ñu mmuiñ, klei muiñ anăn kma hlăm ai tiê mnuih hmư̆, bi êdah klei jăk ênang.
Yăl dliê kơ klei ñu tui tiŏ knhuah klei muiñ djuê ana Ba Na, Y Beo lač:
“Kâo tui tiŏ klei muiñ hlue ênhiang djuê ana Ba Na hnui hĕ leh mơh, dah mkă hŏng mnuih knar thŭn hŏng pô. Kyuadah kâo êrĭt amĭ mơ̆ng điêt, amâo mâo klei găl hiu mguôp, tui hriăm hŏng arăng ôh. Dŭm klei thâo săng hlăm klei muiñ ênhiang djuê ana, amâodah tui hriăm kơ bruă pơ̆k mñam jing pô tui hriăm hjăn mơ̆ng pô anei, pô adih. Kâo mâo nanao klei mĭn mâo hĕ pô mtô bi hriăm hŏng klei klă mngač hĭn, ktrâo ƀrư̆ ƀrư̆.”
Y Beo yăl dliê, ƀri myun mơh hlăk mrâo 12 thŭn mâo nao hriăm hră mơar ti Đà Lạt. Leh thâo čih, thâo dlăng hră, mâo bi tuôm hŏng lu mnuih, kbnư̆ hĭn mơh đru ñu thâo săng kơ lu mta klei, boh nik kơ dhar kreh djuê ana. Leh mâo wĭt kơ Kon Tum, ñu nao mŭt hlăm êpul kdŏ muiñ, lehanăn tinăn mâo mmông găl hiu mdah, lŏ mâo hriăm êmuh lu hĭn. Hŏng klei thâo mâo leh, mbĭt hŏng klei khăp snăn mrâo mâo 20 thŭn, Y Beo hing ang leh klei thâo muiñ ênhiang djuê ana pô, wăt hŏng bruă ơ̆k mñam. Ñu yăl dliê:
“Hriăm klei kưt muiñ jing amâo mâo jăk dleh ôh, knŏng dôk ktuê hmư̆ phung mduôn muiñ, čiăng bi păn kjăp ênhiang klei diñu muiñ, êlâo lehanăn mơ̆ng dŭm klei duê brei thâo bi tuič hĕ. Knŏng mơ̆ng 3-4 blư̆ ktuê mđign hmư̆ snăn ênưih dơ̆ng thâo tui hriăm hŏng dŭm klei muiñ đŭt. Kâo čih pioh ƀhĭ ênŭm hlăm grăp klei muiñ kâo dôk hriăm, mmông wăn lŏ dơ̆ng hriăm bi hdơr.”
Tui si Y Beo, ênhiang klei muiñj djuê ana Ba Na mâoknhuah hjăn ñu mơh, mdê hŏng djuê ana mkăn hlăm klei muiñ, hlăm ênhiang lehanăn boh pia. Bi tơdah klei muiñ mjum mâo mbĭt hŏng klei êyŭn asei mlei msĕ si sa klei bi hmô kơ klei muiñ.
Ti adring sang prŏng êhai, Y Beo ba prư̆ msa mñam mnơ̆ng kơ tue hiu čhưn. Mă bruă êjai, lehanăn muiñ êjai bŏ hŏng klei mơak. Ñu brei thâo, jing leh klei mưng, grăp blư̆ dôk mñam giêng snăn ñu mâo yơh dŭm klei muiñ hlue ênhiang djuê ana pô hlue mbĭt. Leh jing klei muiñ anei truh klei muiñ mkăn. Ñu mđĭ leh ai tiê, hur har hĭn hlăm klei mă bruă.
Dŭm ênai kpoh mơ̆ng klei dôk giêng mñam, pô mbruă Y Beo hŏng klei mdjĕ dôk đêč giêng bi djŏ gru grua.
“Mnuih Ba Na jing mnuih ênang, hdĭp hlăm klei thâo bi mguôp, čư̆ dliê mjing leh lu gru grua hlăm klei pơ̆k mñam mơ̆ng djuê ana Ba Na hlai mbĭt hŏng dŭm êa mil knơ̆ng jing jŭ, hrah, kñĭ kreh yua. Mnơ̆ng pơ̆k mñam mơ̆ng mnuih djuê ana Ba Na, êngao kơ klei pioh čŭt hơô hlăm dŭm knăm mơak, lŏ jing mnơ̆ng pioh yua hlăm sang, hlăm klei bi kuôl ung mô̆…”
Khăp kơ dhar kreh djuê ana pô, ñu mâo nanao klei mĭn lŏ mjuăt bi hriăm kơ čô anak bruă pơ̆k mñam, lehanăn klei kưt muiñ djuê ana pô. Tui si ñu, čiăng hriăm bruă pơ̆k mñam jing dôk ksiêm dlăng klei arăng dôk mñam, tơl ai tiê pô mâo klei čiăng tui hriăm, mơ̆ng anăn kơh djăp ai tiê tui hriăm lehanăn mă bruă srăng tŭ jing. Kyudah bruă pơ̆k mñam mâo lu kdrêč bruă, ƀiădah klei dleh dlan hĭn jing klei trañ mrai dăp bi djŏ čiăng bi mâo gru grua siam.
Y Beo mtô bi hriăm kơ dhar kreh djuê ana Bana kơ lu gưl čô anak, lehanăn mgi dih phung dôk tui hriăm ară anei srăng jing mnuih mbruă hing ang kơ bruă djuê ana pô êdei anăp. Ară anei, khădah thŭn leh khua, ƀiădah ñu ăt dôk jih ai tiê hur har hŏng dhar kreh djuê ana pô, nâo amâo kƀah ôh djăp knăm djuê ana pô dưi mkŏ mjing, lehanăn lŏ mtô bi hriăm klei kưt muiñ, bi hriăm bruă pơ̆k mñam kơ čô anak. Ñu yăl dliê:
“Êjai dôk mtô bi hriăm kơ phung hđeh gưl mrâo, klei dleh dlan hĭn tinei jing kơ klei khăp, mơ̆ng phung hđeh hŏng knhuah gru dhar kreh djuê ana pô ka klă sĭt kjăp ôh. Mâo lu phung hdeh tui hriăm, ƀiădah ƀiădah snăk truh tui ngă, diñu khăp hĭn kơ klei hlăp mbul ênuk ară anei, ka mâo ôh klei khăp sĭt êmĭt kơ knhuah gru dhar kreh pô. Kâo dôk hnĭng mơh huĭdah mgi dih, dhar kreh djuê ana pô srăng luič ram’.
Hŏng klei hdĭp mjhĭt m’uăt ênuk ară anei, pô mbruă Y Beo ăt dôk nanao ti prư̆ msa ñu, dôk đêč giêng amâo mâo mdei pioh mă bruă kơ găp djuê, kơ čô anak. Ñu dôk mâo nanao klei mĭn kriê pioh knhuah gru yuôm bhăn anei, lehanăn lŏ čuê nanao mbĭt hŏng ênhiang klei muiñ djuê ana pô./.
Viết bình luận