Gông Prăk – mnơ̆ng yuôm bhăn mơ̆ng mnuih Mnông
Chủ nhật, 04:00, 14/09/2025 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV.Êđê- Mnuih ƀuôn sang M’nông ăt msĕ mơh lu djuê ana mkăn ti krĭng Lăn dap kngư, mâo lu mta čing mkăp kơ dŭm knăm mơak lehanăn hdră bi mjĕ mjuk êpul êya. Hlăm anăn, Gong Prăk dưi yap jing sa mta mnơ̆ng yuôm bhăn, amâo djŏ kyua mnơ̆ng yua mkra mdê, ênai kwang jăk hmư̆ ƀiădah lŏ mâo boh tŭ yuôm hlăm ai tiê klei mĭn, yang buôn siă suôr hŏng klei hdĭp ƀuôn sang, bi êdah knuih kơhưm, klei thâo mâo mơ̆ng grăp gŏ sang.

 

Gông prăk dưi mkra mjing mơ̆ng msei mtlai hŏng prăk, mdê hŏng čing. Ring čing knŏng mâo mă tlâo boh mâo kuôp, boh prŏng mơ̆ng 15 – 20cm, êa kông nao kơ jŭ hluê thŭn mlan. Ênai mơ̆ng Gông Prăk hmư̆ mngač, kwang msĕ hŏng čing boh tâo, hmư̆ kdrăm kơah msĕ hŏng ênai čing Yua, bi mâo ênai hmưi jăk êdi: mâo mmông kwang ti krah čư̆ dliê, ngă kơ phung hmư̆ ƀuh klă klei myưng mơang leh anăn jĕ giăm.

Čiăng mâo sa hlâo Gông Prăk, mnuih Mnông srăng bi mlih hŏng lu drei kbao, êmô hŏng mnuih Lào leh anăn Campuchia. Mâo hlâo čing mâo ênoh giăm dŭm pluh drei kbao prŏng. Kyuanăn, Gông Prăk dưi dlăng jing sa ngăn drăp yuôm bhăn, knŏng dŭm gŏ sang mdrŏng kơh dưi mâo leh anăn lŏ čuê kơ lu ênuk gưl.

Pô mbruă Thị Mai, bon Bu Njranglu, ƀuôn hgŭm Đức An, čar Lâm Đồng, sa hlăm ƀiă gŏ sang adôk djă pioh Gông Prăk brei thâo:

“Ară anei ƀiă sơnăk phung adôk thâo tông Gông anei. Ti ƀuôn hmei, êpul tông čing knŏng mâo mă 3 -4 čô đuč thâo yua. Gông Prăk jing ngăn drăp yuôm bhăn lŏ čuê dŭm ênuk hlăm gŏ sang hmei. Amâo djŏ knŏng lui kơ ênuk êdei, ƀiădah hmei lŏ mtô klei yua. Kâo mâo ama mtô, ară anei kâo lŏ mtô kơ anak čô, čiăng thâo kơ klei yuôm leh anăn boh tŭ dưn ênai Gông hlăm grăp blư̆ yua.”

Bi hŏng mnuih Mnông, čing mâo kuôp pia jing gông, bi amâo mâo kuôp pia jing čing mtap. Hŏng Gông prăk, êlâo kơ tông, pô tông srăng ngă yang hŏng čeh kpiê kleh anăn mnŭ knô čiăng bi êdah klei mpŭ. Klei tông ăt mdê mơh: pô mbruă djă klei brei čing yuôl, kngan dih djă mnoh leh anăn tông, mkŏ mjing ênai kwang, lar truh djăp anôk. Pô mbruă Thị Mai lŏ brei thâo:

“Mdê hŏng čing mkăn, Gông prăk knŏng mâo hlăm dŭm wưng yuôm bhămn msĕ si knăm bi kƀĭn êpul êya, knăm huă mblăm mnăm thŭn, knăm mŭt ƀuôn leh anăn ngă yang ƀuôn. Êlâo kơ tông, mnuih ƀuôn sang srăng ngă yang čing. Hdră bhiăn anei bi êdah klei mpŭ hŏng mnơ̆ng yuôm.”

Ară anei, hlăm êpul êya mnuih Mnông knŏng adôk ƀiă hlâo Gông Prăk. Ênoh phung thâo tông ăt ƀiă mơh, lu jing phung thâo mbruă khua thŭn. Grăp blư̆ ênai Gông Prăk kwang hlăm knăm mơak,  anăn amâo djŏ knŏng jing kdrăp pĕ tông, ƀiădah lŏ jing klei blŭ aduôn aê, jing mnơ̆ng kriê pioh yuôm bhăn. Pô mbruă Thị Dơn, sa čô hlăm êpul tông čing ƀuôn Njranglu, ƀuôn hgŭm Đức An, čar Lâm Đồng brei thâo:

 

“Anei jing Gông prăk yuôm, grăp blư̆ mâo knăm yuôm bhăn kơh mă tông. Êjai tông Gông Prăk, kâo ƀuh msĕ mâo ênai aduôn aê tâo tiêt wĭt. Kâo srăng gĭr djă pioh leh anăn lŏ čuê kơ ênuk êdei.”

Grăp ênhiang Gong Prăk dưi bi êdah hŏng klei mdê mdê, găl guôp hŏng grăp wưng, jing klei bi kna plah wah anak mnuih, yang leh anăn dliê kmrơ̆ng. Bi hŏng mnuih Mnông, čĭng čhả jing mnơ̆ng mkă kơhưm yang ƀuôn leh anăn klei dưi gŏ sang, djuê ana. Bi hŏng Gông prăk, anăn jing mnơ̆ng yuôm bhăn knŏng dŭm gŏ sang mdrŏng kơh mâo, leh anăn dưi dlăng msĕ si sa mnơ̆ng kriê pioh ênuk gưl./.

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC