Khăp hĭn kơ klei blŭ amĭ kkiêng mơ̆ng Hdră mđung asăp blŭ mnuih djuê ana ƀiă

Dơ̆ng mơ̆ng êlâo, đĭng mmuñ jing leh ƀĭng găp sĭt suôr hŏng Khua mduôn Điểu NGlơn (djuê ana M’Nông) – jing knuă druh hđăp ti să Dak Ndrung, kdriêk Dak Song, čar Dak Nông hđăp, ară anei jing să Đức An, čar Lâm Đồng. Hŏng ñu, dưi hmư̆ hdră mđung klei M’nông grăp hruê jing dŭm mnĭt mmông jăk êdi čiăng kơ ñu hrăm mbĭt hŏng klei hdĭp dhar kreh djuê ana pô.

“Kâo hmư̆ klei Mnông hlăm hdră Sang mđung asăp blŭ Việt Nam mđung mơ̆ng sui leh, pŏk đĭng mmuñ dưi hmư̆ klei blŭ djuê ana pô. Hmư̆ phung mbruă mmuñ, hmư̆ klei yăl dliê truh kơ dŭm klei mrâo, hdră ngă bruă duh ƀơ̆ng, klei yăl dliê hlăm yang ƀuôn ti djăp klông êlan hŏng klei Mnông kâo mơak lehanăn ktưn hưn êdi, mơ̆ng anăn yơh klei blŭ djuê ana pô amâo luič ôh, phung hđeh diñu lŏ hmư̆ hlăm đĭng blŭ djă hiu ênuk mrâo, hlăm hla pŏk yang ƀuôn. Kâo čang hmăng êdei anei srăng mâo lu hdră hĭn čĭng kriê pioh klei blŭ djuê ana, dưi lar bra dhar kreh jăk siam čiăng kơ phung anak čô amâo wơr bĭt ôh”.

Klei čiăng hmư̆ klei blŭ amĭ kkiêng hluê hŏng đĭng mmuñ amâo djŏ knŏng hŏng mnuih khua thŭn msĕ si khua mduôn Điểu NGlơn ti Lâm Đồng, ƀiădah wăt hŏng phung hđeh ăt khăp mơh. Amai Y Đuynh, djuê ana Sedang, sa ƀĭng găp mda asei sĭt suôr hŏng hdră mđung asăp ti ƀuôn Hrĭng, să Čư̆ Mgar, čar Dak Lak, brei thâo, hdră mđung klei Sedang amâo djŏ knŏng mkăp klei hâo hưn, bruă klei mrâo, ƀiădah lŏ mkăp dŭm klei hâo hưn kơ hdră ngă lŏ hma jăk êdi. Kreh hmư̆ hdră mđung mơ̆ng Sang mđung asăp blŭ Việt Nam hŏng đĭng blŭ djă hiu ênuk mrâo mrang, Amai Y Đuynh brei thâo, hdră mđung klei Sedang ti ƀuôn kâo hmư̆ klă êdi, đŏk phung mă bruă mđung asăp jăk êdi, hmư̆ kâo thâo săng. Y Đuynh khăp êdi hmư̆ đŏk Ayŏng A Saly.

Hlăk êjai anăn, mnuih ƀuôn sang alŭ Long ‘Jon, să Dục Nông, čar Quảng Ngãi mâo klei čiăng hmư̆ dŭm ênhiang mmuñ djuê ana Sedang kñăm kriê pioh kjăp dŭm boh tŭ yuôm dhar kreh djuê ana pô. A Đâm, sa čô ƀĭng hmư̆ juăt mưng hŏng hdră mđung brei thâo: Kâo khăp êdi hmư̆ hdră mđung ênhiang mmuñ djuê ana Sedang mơ̆ng Sang mđung asăp blŭ Việt Nam, boh nik hmư̆ phung mbruă mmuñ ênhiang ayo, rơngê, ting ting.

 “Kâo ƀuh ară anei dŭm ênhiang mmuñ djuê ana Sedang phung hđeh amâo đei khăp ôh. Kyua anăn, kâo čang hmăng hdră mđung klei blŭ Sedang mơ̆ng Sang mđung asăp blŭ Việt Nam mđĭ hĭn hdră mđung ênhiang mmuñ djuê ana kơ phung hđeh dưi hmư̆, dưi thâo lehanăn dưi kriê pioh, mđĭ lar knhuah dhar kreh jăk siam mơ̆ng djuê ana pô.

Kdrăp mrô mblang dua klei blŭ: Lar bra klei blŭ mnuih djuê ƀiă truh kơ êpul êya

Ară anei, 6 hdră mđung klei blŭmnuih djuê ana ƀiă ti lăn dap kngư mâo: Êdê, Jarai, Bahnar, Sedang, K’ho, M’nông mđung nanao đrông mơ̆ng 5h aguah truh 10h30mnĭt mmăt grăp hruê. Lu thŭn êgao. VOV Lăn dap kngư mđing nanao kơ bruă hluê ngă hdră tui ksiêm kreh knhâo, kriê pioh klei blŭ mnuih djuê ƀiă đru mkăp kơ bruă lehanăn đru kriê pioh knhuah dhar kreh jăk siam mơ̆ng dŭm djuê ana ƀiă ti lăn da pkngư, êdeh êdi msĕ si: “Ba yua klei blŭ mdê bi krĭng mơ̆ng klei blŭ mnuih djuê ana Bahnar hlăm hdră mđung asăp”, “ Mblang dua klei blŭ Jarai – Yuăn hlăm hdră mđung asăp”, “Hdră msir mkra mđĭ hdră mđung ênhiang mmuñ djuê ana ƀiă kñăm kriê pioh lehanăn mđĭ lar ênhiang mmuñ dŭm djuê ana ƀiă krĭng Lăn dap kngư hluê hdră mđung asăp mnuih djuê ƀiă” lehanăn “Tui ksiêm, čih mkra Kdrăp mrô mblang dua klei blŭ Yuăn – Bahnar…”….. 

Mơ̆ng thŭn 2024 truh kơ ară anei, hdră tui ksiêm kreh knhâo kơ bruă “Ksiêm čih mkra kdrăp mrô mblang klei blŭ mnuih djuê ƀiă Lăn dap kngư” hŏng 3 klei mâo K’ho, Sedang wưng tal 1, klei M’nông wưng tal 2 mâo ba yua lu hlăm ênuk gưl mrô dưi pŏk hluê ngă. Anei jing hdră čiăng êdi, djŏ guôp hŏng boh sĭt, ngă mrâo hdră tui ksiêm, čih mkra kdrăp mblang klei blŭ mnuih djuê ƀiă hlăm ênuk 4.0. Boh tŭ hdră anei jing kdrăp mblang dua klei blŭ yua thơ̆ng kơ hdră mđung asăp mnuih djuê ƀiă ti krĭng lăn dap kngư mâo boh tŭ yuôm bhăn; đru mguôp hlăm bruă kriê pioh lehanăn mđĭ lar boh tŭ yuôm dhar kreh mnuih djuê ana ƀiă ti lăn dap kngư.

Mơ̆ng dŭm hdră hiu ksiêm, klei čih pioh lehanăn klei đru mguôp mơ̆ng ƀĭng hmư̆ hdră mđung, phung ksiêm hriăm lu mnuih djuê ƀiă. Êpul hluê ngă hdră anei hĭn mơh lŏ khăp kơ klei blŭ mơ̆ng mnuih djuê ana ƀiă mơ̆ng êpul êya. Nai mtô H’Thủy, nai mtô sang hră gưl sa Trưng Vương să Trường Xuân, čar Lâm Đồng brei thâo, sang hră dôk lông mtô klei blŭ Mnông kơ phung hđeh gưl sa. Bruă tui ksiêm hdră mđung asăp blŭ, website klei mnuih djuê ana ƀiă mơ̆ng Sang mđung asăp blŭ Việt Nam čiăng mđĭ klei thâo kơ boh hră, klei blŭ, snăn klei lŏ tui ksiêm mblang dua klei blŭ Mnông ti đĭng blŭ djă hiu, maĭ vitĭng đru kơ phung hđeh, phung amĭ ama thâo săng pral hĭn. Mơ̆ng anăn, phung nai mtô klei M’nông ăt găl ênưih hĭn.

“Phung hđeh hmei lu jing juăt mưng hŏng klei yua đĭng blŭ thâo mĭn, tơdah mâo sa mta ứng dụng M’Nông – Yuăn amâo dah Yuăn – Mnông ti đĭng blŭ, phung hđeh srăng ênưih tui ksiêm boh hră hlăm ya mmông, wăt ti sang amâo dah ti adŭ hriăm. Tơdah nai mtô lehanăn phung hđeh bi ba yua kdrăp mrô mblang dua klei blŭ, mâo dŏk arăng bi hmô răk, mâo klei tô hmô hlăm grăp boh hră, snăn bruă mblang boh hră, hdră ba yua srăng ênưih hĭn lehanăn jăk hĭn mkă hŏng hdră mtô aguah tlam. Nai mtô ăt bi hrŏ mmông ksiêm dlăng hră mơar, bi phung hđeh srăng mâo mmông dôk tui hriăm hjăn pô lu hĭn. Kdrăp mblang mrâo mrang anei srăng đru bi mguôp ênuk gưl hđeh hŏng klei blŭ amĭ kkiêng, hŏng kdrăp mrâo phung adei dôk ba yua grăp hruê”.

          Nai mtô Lơ Mu Nay Sa (K’Ho Cil) ti să Tân Hội, čar Lâm Đồng brei thâo, dŭm thŭn êgao, alŭ wăl hluê ngă leh hdră mtô bi hriăm klei K’ho. Khă snăn, nai mtô tuôm hŏng klei dleh dlan mơh kơ klei blŭ, hdră mblang. Kyua mâo Hdră mđung klei K’ho mơ̆ng Sang mđung asăp blŭ Việt Nam lehanăn Fanpage klei K’ho VOV Lăn dap kngư, nai mtô Lơ Mu Nay Sa lŏ mâo thiăm lu klei ksiêm hriăm djŏ klă. 

 “Dlăng fanpgage klei K’Ho VOV Lăn dap kngư kâo mơak êdi, msĕ si kâo dưi ƀuh anei jing hdră hưn mdah djŏ hŏng klei amĭ kkiêng pô, kâo čang hmăng phung amai adei srăng ksiêm dlăng, mkra kdrăp mblang mrô klei K’ho, snăn srăng ba wĭt klei jăk găl kơ phung nai msĕ so hmei ciăng hriăm lehanăn mtô klei blŭ kơ phung hđeh.

Jing ƀĭng mă bruă mơ̆ng Hdră mđung klei K’ho, pô mă bruă klei mrâo K’Dực, djuê ana K’ho Srê, Kơiăng khua adŭ bruă klei blŭ mnuih djuê ƀiă, Hră klei mrâo – anôk bruă mđung asăp – mđung rup čar Lâm Đồng brei thâo:

 “Dưi thâo VOV Lăn dap kngư dôk mkra kdrăp mrô mblang dua klei blŭ mơ̆ng djuê ana čiăng kriê pioh lehanăn krơ̆ng kjăp klei djuê ana K’ho, kâo mơak êdi. Anei jing sa bruă tŭ yuôm. Tơdah mâo kdrăp mrô mblang dua klei blŭ dưi mkra, kâo đăo knang phung čô anak drei êdei anei srăng dlăng kdrăp anei mơ̆ng anăn srăng lŏ thâo lu hĭn kơ klei blŭ, boh hră djuê ana pô, klei yuôm bhăn hĭn jing anak čô drei thâo kriê pioh boh blŭ yuôm bhăn djuê ana pô. Hrăm mbĭt kriê pioh klei blŭ, boh hră djuê ana hluê kdrăp mblang mrâo mrang anei.

          Nai prĭn Cil Duin (djuê ana K’Ho Lạch) – Kơiăng khua êpul gơ̆ng bruă ƀuôn sang să Lạc Dương, čar Lâm Đồng dôk tui ksiêm, čih mkra leh hdră mblang klei Lạch – Yuăn, bi êdah klei mơak hlăk thâo VOV Lăn dap kngư dôk mkra kdrăp mblang mrô klei K’ho – Yuăn, mprăp kah mbha klei thâo. Ñu čang hmăng, kdrăp mblang mrô klei K’ho – Yuăn, Yuăn – K’ho srăng jing kdrăp mblang phŭn kơ dŭm êpul: Sre, Cil, Lạch, Nộp, Kdòn, T’ring lehanăn êpul êya Mạ… yua ngă klei blŭ phŭn, mâo lu mnuih yua hlăm êpul êya mnuih K’ho.

Bruă mkra kdrăp mblang mrô klei K’ho – Yuăn, Yuăn – K’ho mâo boh tŭ yuôm êdi hŏng bruă hriăm klei blŭ amĭ kkiêng kơ ênuk gưl hđeh êdei anăp mơ̆ng êpul êya K’ho. Dưi lač, bruă mkra kdrăp anei ka dưi djăp ênŭm ôh boh blŭ, ƀiădah anei jing klei gĭr, klei ba anăp bŏ hŏng klei đua klam mơ̆ng bruă kriê pioh klei blŭ mơ̆ng êpul êya mnuih djuê ana K’ho. 

Y Thịnh Bon Jôc Ju jing mnuih M'Nông, Kơiăng khua hđăp anôk bruă sang čư̆ êa čar Dak Nông, pô čih hdruôm hră "Năo Rih Sjêng Bunoong" (Dhar kreh hƀuê ênuk M’nông) jing sa hlăm dŭm čô nao hgŭm čih mkra kdrăp mblang mrô M’nông – Yuăn, Yuăn – M’nông giăm anei hĭn brei thâo: Djuê ana Mnông ară anei mâo hlăm brô 200 êbâo čô, mâo lu êpul: Preh, Gar, Rlâm, Bu Nơr, Nông, Prâng. Hlăm anăn, Mnông Preh jing boh blŭ phŭn dưi ruah čiăng mkra hră mơar mtô bi hriăm.

Tĭng truh kơ ară anei, hlăm brô 2 – 3 hdruôm kdrăp mblang klei Mnông dưi kđăm mkra msĕ si: Mblang klei M’nông – Yuăn, Yuăn – Mnông, hdruôm lu êdi mâo 26 êbâo boh hră, ƀiă êdi mâo 12 êbâo. Phung thơ̆ng kơ bruă lehanăn phung mă bruă ksiêm hriăm boh hră bi hgŭm hŏng Anôk bruă sang čư̆ êa čar Dak Nông hđăp mkŏ mjing leh lu klei b kƀĭn trông, čiăng bi tŭ ư kơ boh hră phŭn mơ̆ng anăn rơ̆ng klei kreh knhâo, lu jơr mơ̆ng hdră mblang hlăm êpul êya mnuih M’nông.

Mơ̆ng klei čiăng hmư̆ hdră mđung hŏng klei blŭ amĭ kkiêng truh kơ klei čang hmăng dưi mâo kdrăp mblang mrô, jih jang bi êdah klei čang hmăng jăk êdi mơ̆ng êpul êya dŭm djuê ana ƀiă ti Lăn dap kngư – Dhŭng kwar krah hlăm bruă kriê pioh klei blŭ lehanăn knhuah dhar kreh pô ti ktuê êlan ñŭ kma. Dŭm đŏk blŭ juăt mưng hlăm hdră mđung asăp, dŭm boh hră klă nik ti đĭng blŭ djă hiu ênuk mrâo amâo djŏ knŏng jing kdrăp bi blŭ hrăm, ƀiădah lŏ jing kdrông mkŏ dŭm ênuk gưl, lŏ čuê knhuah gru djuê ana. Hŏng klei hgŭm kngan mơ̆ng dŭm anôk bruă klei mrâo mskewsi Sang mđung asăp blŭ Việt Nam, phung mă bruă ksiêm hriăm, nai mtô lehanăn êpul êya, klei blŭ amĭ kkiêng amâo djŏ knŏng dưi kriê pioh, ƀiădah srăng lar bra hlăm klei hdĭp./.