Phung mniê Jrai tăp mdiê
Chủ nhật, 00:00, 11/05/2025 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV4.Êđê- Hŏng mnuih djuê ana Jrai, tăp mdiê jing bruă phung mniê kreh ngă. Diñu kreh tăp hŏng hnơ̆ng man tŭk knă hlăm hruê amâo dah dŭm hruê. Hlăm hruê anei, khădah mâo leh maĭ tăp mdiê ƀiădah lu gŏ sang mnuih djuê ana Jrai ăt tăp mdiê hŏng êsŭng hlâo, jing kdrăp tăp mâo leh mơ̆ng đưm êlâo.

 Mnuih Jrai bi mĭn mdiê braih jing kyua Yang brei kơ anak mnuih. Yang jing yang prŏng hĭn, pô sa anăn, amâo êdah ôh, mâo hlăm djăp anôk. Mnuih Jrai tơdah hrui êmiêt mdiê kuê amâo wiă, prah ôh ƀiădah puôt hŏng kngan. Kyua diñu lač bruă wiă, prah srăng ngă kơ mdiê ruă, jing ngă kơ Yang ruă. Amai H’Uyên Niê, K’iăng Khua Êpul hgŭm phung mniê să Ia Mơ Nông, kdriêk Chư Păh, čar Gia Lai, brei thâo:

"Hlue si klei bhiăn mnuih Jrai snăn phung mniê brei thâo tăp mdiê, nao mă djuh, djăt êa leh anăn mñam. Brei mâo djăp klei anăn kơh snăn mniê anăn dưi dôk ung.  Phung mniê knă êsei bi phung êkei klam bruă ktrŏ.”

Čiăng mâo asăr braih, hlăk êjai mnuih Yuăn yua lu kdrăp mnơ̆ng, msĕ si: êsŭng tăp, kpă kpei, ê i, knguôr snăn hŏng mnuih Jrai knŏng čiăng mâo êsŭng, hlâo leh anăn ê i djăp leh. Anei jing kdrăp mnơ̆ng mưng yua, siă suôr hlăm klei hdĭp phung mniê. Năng ai kyua anăn mơh tơdah phung mniê Jrai dôk ung, dôk hjăn, êsŭng, hlâo ăt dôk hlăm mnơ̆ng dhơ̆ng ngăn kuôl hlăm gŏ sang dưi mbha kơ phung mniê. Amai Rơ Châm H’Xuyết brei thâo:

"Tăp mdiê snăn mâo mơ̆ng đưm leh, knŏng phung mniê đuč điêt amâodah prŏng dưn ăt brei thâo tăp mdiê. Pô čiăng tăp mdiê brei mâo hlâo, êsŭng.Mniê brei mâo kiê kngan mbruă. Tăp mdiê yua êsŭng prŏng, điêt hlue si grăp gŏ sang diñu mkra.”

Êsŭng tăp mdiê dưi mkra mơ̆ng klŏ kyâo prŏng, ktir êlam. Hlâo jing klŏ kyâo, kpă, dlông, prŏng man dua ƀĕ kngan djă, sa akŏ hlâo prŏng hĭn bi akŏ adôk điêt hĭn. Čiăng tăp pral, arăng tăp mdua, jing mâo dua čô tăp mbĭt, bi hgŭm jăk snăk. Amai Siu Thỏi ti să Ia Mơ Nông, kdriêk Čư̆ Păh, čar Gia Lai, brei thâo:

"Čiăng tăp pral snăn brei mâo 2 čô. Êsŭng brei ruah ana kyâo khăng, kjăp, hlâo msĕ snăn mơh. Tăp 10 kg mdiê hlăm brô 2 mmông. Phung êkei ăt thâo tăp mơh ƀiădah amâo  thâo kpei ôh kyua amâo kngan  amâo mbruă msĕ si phung mniê ôh.”

Tơdah tăp mdiê, mnuih Jrai dưm mdiê hlăm êsŭng, yua akŏ hlâo điêt brei kpŏk đung kam, anăn mă akŏ hlâo prŏng čiăng bi doh kam mdiê. Arăng bi kna hnơ̆ng tăp bi djŏ, ai bi djăp čiăng bi kpŏk kam biădah amâo bi rai ôh asăr braih, braih srăng kô̆. Amai

Rơ Châm Hà ti să Ia Mơ Nông, kdriêk Čư̆ Pah, čar Gia Lai, brei thâo:

"Tal sa tăp mdiê čiăng bi kpŏk kam, tal dua jing mă hĕ kam, tal 3 jing lŏ tăp čiăng mâo braih huă. Snăn khăng mâo 2 čô tăp bi pral mâo braih. Grăp ccô srawng yua 2 ƀĕ hlâo tăp, tui hlue si klei suaih pral grăp čô. Phung khua mduôn ma whlâo điêt bi phung mda asei mă hlâo prŏng hĭn. 1 blư̆ tăp khăng dưm hlăm êsŭng hlăm brô 3-4 kh braih.”

Leh ênai tăp mdiê, kiê kngan mbruă phung mniê Jrai lŏ kpei. Diñu amâo yua kdrăp bi kpei ôh ƀiădah kyua ê i kpei braih. Amai Rơ Châm H’Xuyên ti să Ia Mơ Nông, kdriêk Čư̆ Pah, čar Gia Lai, brei thâo:

"Phung mniê kgŭ mơ̆ng 4 mmông aguah tăp mdiê. Leh tăp srăng kpei leh anăn lŏ tăp sa blư̆ dơ̆ng. Tal dua anei kơh srăng mâo braih, kpei ăt dua blư̆ mơh.”

 Hruê anei, masin dưi yua, hrô kơ ai mnuih mă bruă. Khădah snăn, hlăm yan knăm mơak, amâodah grăp blư̆ drông tue hiu čhưn, dŭm ƀuôn sang lŏ mơak kyua ênai tăp mdiê hlăk êdu êun, hlăk hmư̆ ktang hlai mbĭt hŏng ênai čing čhar kwang. Ênai anei mjing leh sa wăl dhar kreh jiă kam knhuah mdê hjăn Lăn dap Kngư./.

 

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC

Video

Bi mni kơ Awa Hô
Tiếng chuông ngân (Jingle Bells)
24/12/2024
Ru em
27/11/2024
Vi yông ‘nhă kơ ba
11/11/2024