VOV4.Êđê- Kyua hmaĭ mơ̆ng yan adiê, ana kñŭk ti Gia Lai thŭn anei amâo mboh. Yan kñŭk amâo mboh mbĭt hŏng wưng anei ênoh kñŭk hrŏ lu, ngă kơ phung pla kñŭl luič liê mdua.

Yang hruê dơ̆ng mđiă ktang tĭt, gŏ sang amai Rchăm Thu, ti ƀuôn krăi, să Ia Grai, čar Gia Lai hrăm mbĭt hŏng dŭm čô mă bruă dôk hlăm bruă hrui wĭt asăr kñŭl. Amai Thu brei thâo, thŭn leh êgao gŏ sang hmei mâo ba wĭt truh kơ 100 êklăk prăk mnga mơ̆ng 3 ha đang kñŭl, ƀiădah thŭn anei, ênoh prăk mnga mâo mă krah wah thŭn leh êgao kyua thŭn anei mâo lu hluăt kman, klei ruă ngă kơ ana kñŭl êjai dôk mda boh, bi hrŏ hnơ̆ng boh nga dôk mă knŏng ƀiă:

“Thŭn anei tơdah amâo mâo ôh hluăt ngă, dưi mâo lu boh mnga kyuadah ana kñŭl mnga lu êdi. Khădah mâo hbâo brŭ lehanăn êa drao, sơnăn dưi mgang kơ boh kñŭl mda. Tơdah mâo ênŭm êa drao mgang leh anăn khăt hwiê jih dhan amâo dhul bi kŏ lehanăn mâo klei ruă čiăng amâo tưp lar kơ dhan mkăn srăng mâo boh tŭ dưn jăk êdi. Ară anei mnuih ƀuôn sang dôk knăp mñai êdi, hmăng hmưi kơ knŭk kna dưi đru kơ mnuih ƀuôn sang hdră êlan gang mkhư̆ klei ruă lehanăn hluăt kman.”

Mnuih ƀuôn sang ti să Ia Khai, kdriêk Ia Grai, čar Gia lai hrui êmiêt kñul

Ăt ti să Ia Khai, gŏ sang Ksor Huôn ăt dôk hlăm bruă hrui wĭt asăr kñŭl hlăm ênă 3 ha. Ñu lač: Kyua mâo hluăt kman lu, săr kñŭl điêt lehanăn jhat, kyuanăn ênoh čhĭ ăt ƀiă mơh. Mơ̆ng kčưm yan hrui wĭt truh kơ ară anei, gŏ sang ñu čhĭ hlăm ƀrô 22- 25 êbâo prăk/kg. Mkă hŏng thŭn dih, ênoh čhĭ kah knar truh kơ 30 êbâo prăk.

“Thŭn anei luič boh ngă lu êdi lehanăn ênoh čhĭ ăt ƀiă mơh. Hmei ăt hmăng hmưi kơ knŭk kna lŏ truăn mĭn lu hĭn kơ bruă lŏ hma čiăng dưi bi mđĭ klei hdĭp kơ mnuih ƀuôn sang”

Kñŭl luič boh mnga, mnuih ƀuôn sang amâo mâo prăk ba wĭt, phung mnia blei ăt kăn mâo asăr kñŭl čhĭ. Aduôn Phạm Thị Thúy, sa čô hrui blei asăr kñŭl ti alŭ wăl kdriêk Ia Grai brei thâo:

“Thŭn anei, hnơ̆ng săr kñŭl amâo jăk ôh kyua hjan amâo djŏ yan lehanăn dhul bi kŏ, hnơ̆ng amâo jăk, klei hrui blei ƀiă hĭn mkă hŏng dŭm thŭn, ênoh blei ăt hrŏ mơh. Grăp thŭn dưi blei truh kơ sa tôn hlăm sa hruê. Ƀiădah thŭn anei mâo knŏng ƀiă, hlăm ƀrô 1/3 mkă hŏng thŭn dih.”

Yan kñul thŭn anei đaŏ knăl hrŏ kơ hnơ̆ng jăk leh anăn hnơ̆ng asăr mkă hŏng thŭn 2020

Tui hlue aduôn Nguyễn Thị Mai Lương, khua bruă sang čư̆ êa să Ia Khai brei thâo, alŭ wăl anei jing anôk mâo ênă đang kñŭl prŏng hĭn ti kdriêk Ia Grai hŏng ênă êbeh 1000 ha. Dŭm thŭn giăm anei, ana kñŭl đĭ hriê jăk, mâo boh tŭ dưn hlăm bruă duh mkra, đru kơ mnuih ƀuôn sang mâo ênoh prăk ba wĭt. Khădah, ti anăp klei mlih yan adiê ară anei, mnuih ƀuôn sang amâo mâo ênoh prăk ba wĭt hơĭt. Klei anei čiăng mâo hdră êlan jăk hĭn kơ klei pla mjing ana kñŭl, čiăng đru hlăm bruă lăm lui, bi hrŏ klei knap mñai ti alŭ wăl anei:

“Bruă bi hrŏ klei knap mñai ti alŭ wăl hmei ăt knang kơ ana kñŭl. Hmăng hmưi kơ dŭm gưl bruă sang čư̆ êa srăng ktrâo hdră êlan kơ hmei, truăn mĭn lu hĭn kơ anôk pla mjing ana kñŭl. Hmăng hmưi mâo mnơ̆ng dhơ̆ng OCOP čiăng bi mkă hnơ̆ng mnơ̆ng dhơ̆ng mơ̆ng să Ia Khai.

Pô mblang: Y-Khem Niê