Êbeh sa mlan hŏng anei, djŏ 7 mmông mmăt, sang dhar kreh ti ƀuôn Huổi Van, să Nậm Hàng, kdriêk Nậm Nhùn, čar Lai Châu lŏ bŏ hŏng ênai blŭ tlao. Khădah adŭ mtô kơ bruă pơ̆k mñam kdrăp čŭt hơô djuê ana Mảng mrâo mkŏ mjing, ƀiădah dưi iêo jak lu mnuih ƀuôn sang nao hgŭm. Mơ̆ng mâo 2 3 čô, ară anei adŭ hriăm mâo leh giăm 30 čô, hlăm anăn lu hĭn jing phung amai adei mniê mơ̆ng 16 – 40 thŭn. Grăp čô mâo klei hur har, khăp kơ bruă hŏng klei hmăng hmưi dưi djă pioh knhau gru dhar kreh djuê ana pô.

Pô hriăm Phường Thị Hẹ, 18 thŭn ti ƀuôn Huổi Van, să Nậm Hàng brei thâo, klei hdĭp dleh dlan, kyuanăn mnuih ƀuôn sang kreh nao hma, nao hlăm dliê pla ktơr, pla mdiê. Mâo mâo mmông lŏ čhĭt mñam, pơ̆k mñam, kriê pioh knhauh dhar kreh djuê ana pô. Truh kơ nao hlăm alŭ hriăm, mâo phung nai, phung thâo mbruă mơ̆ng krĭng mkăn bâo kơ boh hră “Dhar kreh”, mnuih ƀuôn sang mmông anăn ƀuh yơh dhar kreh yuôm bhăn sơnăk hŏng djuê ana pô.

Asei kâo pô jing mnuih djuê ana Mảng, kâo khăp êdi kơ kdrăp čŭt hơô djuê ana pô. Nao hlăm adŭ hriăm anei hŏng klei hmăng hmưi dưi ksiêm hriăm leh anăn thâo mñam kdrăp čŭt hơô djuê ana čiăng kơ êdei anăp čŏng thâo mñam kơ pô, đru kriê pioh dhar kreh djuê ana Mảng.

Ăt msĕ hŏng mnuih djuê ana Mảng, mơ̆ng ênoh prăk đru hlăm hdră ala čar kñăm mđĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn krĭng mnuih djuê ƀiă, dŭm adŭ hriăm dhar kreh dưi mkŏ mjing hlăm êpul êya mnuih Thái. Mơ̆ng dŭm adŭ bi hriăm, truh kơ ară anei, mnuih Thái ti kdriêk Nậm Nhùn dưi djă pioh lu knhuah dhar kreh jăk siam. Kyuanăn, ênai brô̆ Tính, klei kdŏ khăp, kông xòe, čhiăm piêo…kreh mâo nanao hlăm grăp knăm mơak, têt amâodah hlăm wưng ƀuôn sang mâo bruă.

Buôn Chang jing anôk phŭn bruă kriê pioh, bi lar dhar kreh djuê ana mnuih Thái ti să Lê Lợi. Phung hgŭm hlăm êpul kdŏ mmuñ krĭng anei hlăm lu ênuk thŭn mdê mdê ƀiădah mâo mbĭt klei khăp čiăng hŏng dhar kreh djuê ana Thái. Khădah kpăk hŏng bruă pưk hma ƀiădah grăp hruê diñu ăt khăp kơ klei mkŏ wĭt, hriăm dŭm klei mmuñ ênhiang, klei kdŏ, kdrăp pĕ tông djuê ana, hŏng klei hmăng hmưi dhar kreh mnuih djuê ana Thái mâo lu mnuih thâo hĭn.

Amai Lù Thị Kiều Thúy, khua êpul kdŏ mmuñ ƀuôn Chang, să Lê Lợi, kdriêk Nậm Nhùn yăl dliê:

Êpul kdŏ mmuñ ƀuôn Chang hmei mkŏ mjing mơ̆ng thŭn 2019 leh anăn dưi rơ̆ng truh kơ ară anei. Êpul rơ̆ng kơ klei hriăm kdŏ mmuñ grăp mlan mơ̆ng 1 truh kơ 2 mblư̆. Mâo klei uêñ mĭn mơ̆ng kdriêk đru brei dŭm kdrăp msĕ si brô tĭnh, xoong kdŏ, đuôn kdŏ kyuanăn mkŏ mjing klei găl kơ phung amai adei mniê, ăt msĕ mơh êpul kdŏ mmuñ hlăm ƀuôn ngă bruă găl hĭn, Mơ̆ng anăn êpul hur har nao hgŭm hŏn dŭm êpul kdŏ mmuñ dŭm ƀuôn čiăng mâo klei hriăm lu hĭn kơ dŭm ênhiang kdŏ djuê ana, hluê anăn čiăng kriê pioh knhuah gru dhar kreh mơ̆ng mnuih djuê ana Thái pô.

Hluê ngă hdră êlan mrô 6 mơ̆ng hdră ala čar kñăm kơ bruă kriê pioh, bi lar knhuah gru dhar kreh mơ̆ng mnuih djuê ƀiă nao mbĭt hŏng bruă mđĭ kyar bruă hiu čhưn eneguê, êbeh 2 thŭn hŏng anei, hŏng ênoh prăk dưi mkăp brei, lu alŭ wăl ti Nậm Nhùn rŭ mdơ̆ng bruă mkŏ mkra, duh bi liê mkŏ wĭt dhar kreh, mkŏ wĭt knăm mơak. Truh kơ ară anei kdriêk đru leh 4 êklai prăk rŭ mdơ̆ng 5 boh sang dhar kreh ƀuôn, đru kơ dŭm êpul kdŏ mmuñ leh anăn đru kdrăp yua bruă dhar kreh ti 7 ƀuôn mnuih djuê ƀiă.

Hà Văn Ruệ, Khua adŭ bruă dhar kreh – hâo hưn kdriêk Nậm Nhùn, čar Lai Châu brei thâo: alŭ wăl ară anei mâo 11 djuê ana, hŏng êbeh 95% jing mnuih djuê ƀiă. Mơ̆ng thŭn 2021 truh kơ ară anei, kdriêk mkŏ mjing krŭ wĭt lu knăm mơak mơ̆ng mnuih djuê ana Khơ Mú, Cống, Mảng, Mông, msĕ si knăm mơak Mìn Loóng Phạt, Khèn Mông, knăm huă êsei mrâo…Êngao kơnăn, dŭm êpul bi mguôp dhar kreh knhuah gru dŭm djuê ana, êpul kdŏ mmuñ ti alŭ ƀuôn dôk rơ̆ng ngă jêñ jêñ leh anăn ngă bruă tŭ dưn.

Bruă kriê pioh, bi lar knhuah gru dhar kreh djuê ana ti alŭ wăl kdriêk mâo dŭm gưl bruă, dhar bruă nao hgŭm. Mơ̆ng anăn klei thâo sang mơ̆ng mnuih ƀuôn sang hlăm bruă kriê pioh, bi lar knhuah dhar kreh jăk siam mơ̆ng djuê ana pô dưi mđĭ hĭn. Bruă mtô klei čhĭt mñam kdrăp čŭt hơô leh anăn klei hrĭ mñam kơ mnuih ƀuôn sang brư̆ hruê ƀrư̆ jăk hĭn. Boh nik phung hđeh sang hră hlăm dŭm sang hră mâo klei thâo sang leh anăn thâo klă klei yuôm bhăn mơ̆ng bruă kriê pioh knhuah gru dhar kreh čiăng mâo klei hriăm tŭ dưn hĭn.

Hŏng hƀuê ênuk sui thŭn ti čư̆ dliê Yŭ Dưr, mnuih ƀuôn sang dŭm djuê ana ti Lai Châu, hlăm anăn mâo kdriêk Nậm Nhùn dưi mkŏ mjing lu knhuah dhar kreh jăk siam. Mbĭh hŏng ênuk gưl, lu knhuah dhar kreh hlăm mnuih ƀuôn sang krĭng anei ƀrư̆ ƀrư̆ luč ram. Ƀiădah dŭm hdră êlan kriê pioh, bi lar knhuah gru dhar kreh djuê ana mơ̆ng mnuih djuê biă nao mbĭt hŏng bruă hiu čhưn ênguê đru leh kơ bruă sang čư êa leh anăn mnuih ƀuôn sang kriê pioh, bi lar knhuah gru dhar kreh jăk siam ti alŭ wăl./.