Dŭm thŭn êlâo dih klei hdĭp mda mnuih djuê ƀiă ti Bình Thuận bŏ hŏng klei dleh dlan, klei hdĭp ăt dôk tui hlue klei bhiăn hđăp, dleh kơ klei mđĭ kyar klei hdĭp mda. Mbĭt hŏng anăn, kơ hdră duh ƀơ̆ng ka mâo klei mđing hĭn êdi ôh, lu gŏ sang mâo mơ̆ng 5 – 8 čô anak, tăp nang truh 10 čô anak. Êlâo dih, duah čiăng ƀuh sa gŏ sang mâo 3 čô anak jing dleh snăk. Klei hdĭp lu anak jing dleh ktrŏ snăk, nanao yŏ thŭn kƀah wư. Tơdah phung mniê hlăm krĭng dlông knŏng jưh knang kơ bruă pưk bruă hma, snăn phung mniê mnuih djuê ƀiă ti krĭng dap mnai knŏng ngă lŏ mă đuič.

Ti să Đông Giang, kdriêk Thuận Bắc, amai K’Thị Thủy, djuê K’ho êlâo dih gŏ sang dôk hlăm klei dleh dlan. Kyua mâo čan prăk mơ̆ng knơ̆ng prăk đru ba bruă yang ƀuôn. Dưi mâo čan truh 50 êklăk prăk mơ̆ng hdră mđĭ kyar klei hdĭp mda mnuih djuê ƀiă, ñu duh bi liê bruă pla kñŭl lehanăn hbei ƀlang, snăn grăp thŭn mâo ba wĭt êbeh 100 êklăk prăk. leh 3 thŭn mkuôm pioh, truh kơ ară anei gŏ sang ñu tlaih leh mơ̆ng klei dleh dlan, tloh mơ̆ng sa boh sang prŏng siam, mkŏ mjing gŏ sang đĭ kyar, jăk yâo. Amai K’Thị Thủy jing sa klei bi hmô mngač êdi kơ phung amai adei mniê tui hriăm, ñu lač:

 “Dŭm gưl ăt mjing djăp klei găl kơ phung amai adei mniê mâo čan prăk. Mơ̆ng klei leh mâo čan prăk, thâo bi yua prăk djŏ hlăm bruă duh mkra pla mjing, rông mnơ̆ng mđĭ kyar klei hdĭp gŏ sang pô msĕ si rông êmô, ŭn mnŭ. Thâodah čhĭ mnia mnơ̆ng hliê pioh hdĭp mda”.

Mâo klei Đảng lehanăn knŭk kna mđing mơ̆ng dŭm hdră êlan đru kơ klei hdĭp mnuih ƀuôn sang ti dŭm krĭng dlông, krĭng čư̆ čhiăng, lehanăn krĭng mnuih djuê ƀiă ti Bình Thuận mâo leh lu hdră êlan mdĭ kyar jăk. Dưn yua jih klei găl pô mâo, amâo mâo djŏ knŏng hlăm klei kkiêng anak, ƀiădah lŏ thâo hlăm klei duh ƀơ̆ng bi hrŏ ƀun hŏng klei kjăp. Hŏng lu bruă mâo dŭm ưl mkŏ mjing, lehanăn lu phung amai adei hur har tui ngă, lehanăn ƀuh jing mâo klei tŭ dưn jăk.

Sa hlăm dŭm bruă mâo yap jing knơ̆ng mơ̆ng êpul hgŭm phung amai adei mniê ti čar Bình Thuận hŏng dŭm să krĭng dlông krĭng mnuih djuê ƀiă wưng leh êgao anăn jing mkŏ mjin klei phung mniê duh ƀơ̆ng mđĭ kyar klei hdĭp. Mơ̆ng anăn mâo leh lu phung amai adei mniê tlaih mơ̆ng klei dleh dlan, kpưn đĭ kơ mdrŏng. Bùi Thị Thịnh, K’iăng khua êpul hgŭm bruă mniê kdriêk Tánh Linh, čar Bình Thuận brei thâo, phung mniê mâo bruă klam prŏng snăk hlăm klei mkŏ mjing găp djuê. Mbĭt hŏng anăn phung knuă druh, dŭm êpul bruă Đảng, êpul hgŭm mniê ăt hnêč mơh mđing hmư̆ klei blŭ mơ̆ng grăp čô amai adei, lehanăn ba bi trông ti anôk bi kbĭn jih jang:

 “Êpul hgŭm bruă mniê kdriêk ăt mđing leh kơ jih jang bruă mơ̆ng ƀĭng hgŭm jing phung amai adei mniê mnuih djuê ƀiă, mâo lu bruă jăk hŏng phung mniê mnuih djuê ƀiă. Sitôhmô, hmei mđing kơ bruă ngă lehanăn kơ klei hdĭp mda, nao truh hlăm dŭm anôk bi kƀĭn kñăm đru kơ phung amai adei mâo klei thâo săng hlăm klei hdĭp, klei hriăm mjuăt, ngă bruă lehanăn hlăm klei duh ƀơ̆ng mđĭ kyar klei hdĭp”.

 Grăp thŭn êpul hgŭm bruă mniê čar Bình Thuận gĭt gai leh dŭm gưl êpul bruă ksiêm dlăng kơ klei hdĭp ƀĭng hgŭm boh nik jing mnuih djuê ƀiă kơ klei mđĭ kyar klei hdĭp mda, ksiêm dlăng klei găl mơ̆ng grăp čô, dŭm gŏ êsei ƀun, ya ngă digơ̆ lĕ hlăm klei dleh dlan lehanăn mâo hdră êlan đru bi djŏ guôp. Hlăm dŭm thŭn êgao, êpul hgŭm tui duah leh djăp hdră jing jăk hĭn, mrâo hĭn kơ klei mđĭ kyar klei hdĭp mda, bi năng lehanăn djŏ hŏng grăp čô mơh. Leh klei anăn, mâo hdră êlan mtô mblang, mđĭ ai jih jang phung amai adei mniê krĭng mnuih djuê ƀiă mâo klei gĭr čŏng ngă bruă, ƀrư̆ ƀrư̆ kpưn đĭ tlaih mơ̆ng klei dleh dlan bi hgŭm nao hlăm bruă bi ktưn duah klei sah mdrŏng, lehanăn bi đru hdơ̆ng găp mđĭ kyar klei hdĭp mda, mkŏ mjing phung amai adei mniê hriăm mjuăt, mkŏ mjing gŏ sang jăk mơak”. Nguyễn Thị Ánh Nguyệt, K’iăng khua êpul bruă hgŭm mniê čar Bình Thuận lač:

 “Hmei mjing lehanăn bi kjăp lehanăn mđĭ bi lar ƀĭng hgŭm, bi kjăp knuă druh knơ̆ng hlăm bruă bi ktưn ti dŭm krĭng, čiăng mơ̆ng anăn mâo bi lar lu êpul êya bruă mniê ‘ti anôk mâo amai adei mniê, tinăn mâo êpul hgŭm mniê’. Êngao anăn dŭm êpul hgŭm lŏ mkŏ mjing lu klei bi mguôp, mjĕ mjing hŏng dŭm să riêng gah, să mnuih djuê ƀiă mkăn”.

Tui si êpul hgŭm bruă mniê čar Bình Thuận, hŏng bruă klam jing êpul kiă kriê lehanăn hlue ngă “klei mtăp mđơr êkei mniê, lehanăn mghaih msir djăp mta klei dleh kpăk hlăm êpul phung mniê lehanăn hđeh êlăk’ ti čar, Êpul hgŭm bruă mniê čar mâo leh hdră hlue ngă truh hŏng djăp anôk bruă êpul êya. Bruă anei dưi ngă truh ti 20 boh alŭ/12 boh să dôk hlăm 4 kdriêk krĭng čư̆ čhiăng jing Tánh Linh, Bắc Bình, Hàm Thuận Bắc lehanăn Hàm Thuận Nam. Mđing kơ 4 mta bruă tal êlâo anăn jing, hâo hưn, mđĭ ai, mtrŭt mjhar bi mlih knhuah mĭn, klei ngă bruă, mkŏ mjing lehanăn pŏk mlar hdră bi hmô kơ phung mniê mđĭ kyar klei hdĭp mda, đru kơ klei blŭ mơ̆ng phung mniê lehanăn phung hđeh hlăm klei hdĭp mda, mđĭ kyar klei hdĭp mda ala ƀuôn, mâo klei bi mguôp mbĭt bruă êkei mniê hlăm êpul phung knuă druh hlăm jih jang bruă kđi čar, bruă khua mduôn, khua ƀuôn khua kiă kriê klei đăo lehanăn mnuih mâo k’hưm./.