Klei lŏ wĭt hdơr pô lĭng kahan ti êlan Trường Sơn hing ang
Thứ sáu, 00:00, 27/12/2024 VOV TAYNGUYEN VOV TAYNGUYEN
VOV4.Êđê- Klei bi blah jih sui leh ƀiădah dŭm thŭn mlan “riêk êlan duôr čư̆ prŏng mtlaih ala čar “ăt dôk nanao hlăm ai tiê phung tuôm găn klei blah ngă. Klei yăl dliê mơ̆ng phung găn klei hƀuê ênuk - phung nao hlăm klei ngă bruă krơ̆ng kjăp êlan Duôr čư̆ prŏng, đru kơ ai ktang mnuih, ai ktang mơ̆ng nah tluôn kwar Dưr hlăm kdrăn bi blah kwar Dhŭng, čih leh klei hƀuê ênuk kdrưh kơăm hlăm ktuê êlan Duôr Čư̆ Prŏng - êlan Hồ Chí Minh mâo lu klei yăl dliê yuôm bhăn, đru mguôp prŏng prĭn hlăm klei mtlaih êngiê djuê ana, hluh lir lăn čar.

Hlăm klei lŏ wĭt hdơr mơ̆ng lĭng kahan hđăp Nguyễn Huy Thương, ti kdriêk Ea Kar, čar Dak Lak, mơ̆ng knhal jih thŭn 1959 jing dŭm hruê mlan amâo mâo dưi wơr. Hlăk anăn ñu mâo 17 thŭn, đuĕ leh mơ̆ng ƀuôn sang Hà Tĩnh, nao êlâo ngă bruă klam hluê klei iêo jak mơ̆ng lăn čả. Êbeh 12 thŭn 7 mlan bi mguôp ti êlan Trường Sơn, mơ̆ng hlăk dôk ngă êdam êra ba anăp truh kơ jing lĭng kahan sĭt, ñu ktuê dlăng lu phung dĭng kna êbuh ti ktuê êlan anei. Nguyễn Huy Thương yăl dliê, kyua mâo bruă klam phŭn hlăm bruă nao đru mơ̆ng kwar Dưr hlăm anôk bi blah kwar Dhŭng, kyuanăn êlan Trường Sơn jing anôk bi rai ktang phĭt mơ̆ng kahan êdeh phiơr, phao knŏng Mi, Ngụy.

“Êlan anăn mâo 4 anôk gak răng, mơ̆ng êngao Quảng Bình jing sa anôk, ti krah jing anôk gak mrô 2 leh anăn mrô 3, truh anôk gak mrô 4 jing truh ti kđông Cù Bai. Ƀiădah tĭng nah dih jing kahan Ngụy, tĭng nah nei pô srăng dar ti Lao Bảo, Triệu Phong, leh anăn dar ti êlan mrô 9 čiăng truh ti klŭt 700. Trung đoàn 71 mơ̆ng lĭng kahan alŭ wăl 4 diñu pŏk êlan tinăn sui leh, hmei nao ngă bruă klam tinăn jing nao gui, dŭ mnơ̆ng, čiăng kơ klei dŭ mdiăng dưi mâo klei hơĭt, sitôhmô 10kg tinei truh kơ knhal tuč adôk 1 kg. Klei djiê êngiă ară anei amâodưi lač jih ôh”.

Êlan Trường Sơn ktuê mơ̆ng Dưr truh kơ Dhŭng, mâo kdrêc găn Lào, Campuchia. Ti čar Dak Lak, êlan Trường Sơn mâo kdrêč găn să Krông Ana, kdriêk Ƀuôn Đon. Hlăm anăn, kdrŭn Sêrêpôk jing ƀăng jang phŭn đru ai mnuih, mnơ̆ng yua, dŭ mdiămg mnơ̆ng ƀơ̆ng, phao ktuang, boh phao mơ̆ng kwar Dưr đru kơ anôk bi blah kwar Dhŭng leh anăn dua ala čar Lào, Campuchia. Kyua mâo êlan anei mkŏ mjing klei găl kơ lĭng kahan mtlaih êngiê pŏk dŭm klei bi blah prŏng msĕ si yan mna Mậu Thân 1968, hdră mbla yan mnga yan bhang 1972 leh anăn hdră mblah Lăn Dap Kngư 10/3/1975 mpŭn pŏk kơ klei mblah dưi yan mnga 1975 hluh hlir lăn čar.

         Đại tá Lê Xuân Bá, Khua gĭt gai êpul hâo hưn Trường Sơn- êlan Hồ Chí Minh čar Dak Lak, khua kiă kriê hđăp Sư đoàn 470 yăl dliê, thŭn 1973, êjai anăn ñu jing khua kiă kriê Trung đoàn 4(Sư đoàn 470, Đoàn 559), dưi jao bruă klam gĭt gai mkra êlan Trường Sơn mâo boh taih hlăm brô 80 km mơ̆ng êlan dơ̆ng mrô 19 (Gia Lai) truh kơ krông Sêrêpôk (Dak Lak). Hlăm anăn, kdrêč găn krông Sêrêpôk mkŏ mjing dŭm mta: kdrŭn kĭ găn krông, krŭn êdeh sar, kdrông mkŏ dưm êdeh sar, ôtô, kahan mnah knong, kahan găn krông.

“Sư đoàn 470 mkra êlan kơ êdeh sar, kahan mnah knong, anak mnuih, mnơ̆ng ƀơ̆ng huă, êa drao gŭn jih jang phung lĭng kahan mdrao mgŭn ba yua, wăt phao prŏng leh anăn phao điêt, ba êdeh sar čiăng mtlaih êngiê Ƀuôn Ama Thuôt leh anăn mtlaih êngiê kwar Dhŭng mâo Sư đoàn 470 leh anăn êlan Trường Sơn đru mguôp sa kdrêč.”

Hŏng bruă klam hdră êlan yuôm bhăn, hlăm klei mblah Mi, Dak Lak dưi dlăng jing sa hlăm krĭng phŭn klei bi blah. Êlan Hồ Chí Minh găn čar Dak Lak amâo djŏ knŏng sa kdrêč yuôm bhăn hlăm klei đru ƀiădah lŏ jing anok hdră êan phŭn mơ̆ng kdrăn mblah B2, đru bi rai dŭm klei bi blah mơ̆ng Mi leh anăn Ngụy. Kyuanăn, lĭng kahan Trường Sơn, êdam êra ba anăp, kahan ƀuôn čuh pŏk êlan alŭ wăl mơ̆ng čar Dak Lak hur har nao hgŭm, rơ̆ng kơ êlan klông ti krŏng Sêrêpôk hlăm dŭm thŭn mblah Mi. Tô Tấn Tài, k’iăng khua kiă kriê hđăp bruă Đảng čar Dak Lak brei thâo:

“Ai đru mơ̆ng mnuih ƀuôn sang Dak Lak čiăng rŭ mjing êlan nao kơ Dhŭng, mnuih ƀuôn sang đru mguôp êpul êdam êra dŭm djuê, hlăk anăn pô tiŏ nao čiăng bi mbŏ hlăm dŭm bĭt kđông hlăm klei bi blah. Nao sa hruê truh sa kđông jao mnơ̆ng lu jing phung ayŏng adei mnuih djuê ƀiă mơ̆ng čar nao hgŭm dŭm kđông anăn. Ayŏng adei bi mguôp, hlăk anăn djiê êngiă ăt lu sơnăk ƀiădah mâo ayŏng adei bi mguôp jing yuôm bhăn sơnăk.

Găn leh 65 thŭn yap mơ̆ng êlan dưi rŭ mjing, êlan Trường Sơn hing ang leh anăn klei lŏ hdơr mơ̆ng phung lĭng kahan ăt hdĭp nanao hlăm ai mĭn mnuih ƀuôn sang Việt Nam. Anăn amâo djŏ knŏng klei yăl dliê kơ klei săn asei, suăi êmăn, ƀiădah lŏ jing klei bi hmô mơ̆ng ai tiê khăp kơ lăn čar, klei mĭn kjăp leh anăn klei ktưn hưn djuê ana. Dŭm hruê mlan hƀuê ênuk anăn čih leh sa klei mmuñ amâo thâo rai tuč, jing mnơ̆ng kriê pioh yuôm bhăn kơ ênuk ară anei leh anăn êdei anăp, lŏ čuê kriê pioh leh anăn bi lar knhuah gru hing ang mơ̆ng djuê ana./.

VOV TAYNGUYEN

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC