Nai mtô Hoàng Trọng Hải, nai mtô Sang hră gưl 2 Čư̆ Pui, să Čư̆ Pui, kdriêk Krông Bông, čar Dak Lak, êbeh 10 thŭn mă bruă ăt jing dŭm anăn mơh hruê mlan ñu mbĭt hŏng phung nai mtô mbĭt nao truh ti grăp sang, khŏk ƀăng grăp gŏ sang čiăng mtrŭt mjhar phung hđeh nao sang hră. Nai mtô Hoàng Trọng Hải brei thâo: Čư̆ Pui jing să krĭng 3, dleh dlan, phung hđeh mnuih djuê ƀiă truh 80%. Phung amĭ ama tinei ăt ư brei phung anak nao mă bruă đru kơ gŏ sang bi hrô hŏng klei nao sang hră. Bruă mtrŭt mjhar phung hđeh nao sang hră amâo djŏ jing bruă ênưih ôh. Ƀiădah hŏng nai Hải khădah dleh ƀiădah ñu ăt gĭr, kyua klei êdei anăp mơ̆ng phung hđeh.

 “Nai mtô nao grăp gŏ sang, mtrŭt mjhar phung hđeh lehanăn mtă kơ phung amĭ ama mjing djăp klei găl čiăng kơ phung hđeh dưi nao sang hră. Tal 2 jing đru kčĕ, amâo brei phung hđeh nao mă bruă ôh tơdah ka djăp thŭn dưi mă bruă. Sang hră bi hgŭm hŏng bruă knŭk kna alŭ wăl ngă nanao bruă anei.

Ăt jing să krĭng 3 dleh dlan, să Êa Sin, kdriêk Krông Ƀŭk, čar Dak Lak grăp thŭn čiăng kơ phung hđeh jăp gưl thŭn dưi nao sang hră djăp ênŭm brei mâo klei hgŭm kngan mơ̆ng jih anôk bruă kđi čar. Trần Văn Tiến, Khua Anôk bruă sang čư̆ êa să brei thâo, ti alŭ wăl să mâo sa sang hră gưl hđeh điêt lehanăn sa sang hră mlir gưl sa, gưl dua. Ênoh hđeh hriăm hră hlăm thŭn 2024 – 2025 mâo êbeh 500 čô. Mơ̆ng akŏ mlan 8, să gĭt gai dŭm êpul êya bruă, bi mklă anăn phung hđeh hlăm gưl thŭn, boh nik gưl điêt lehanăn gưl sa čiăng nao truh grăp sang mtă kơ phung amĭ ama atăt ba phung hđeh nao sang hră djŏ wưng kčah.

Hlăm wưng êgao, mbĭt hŏng phung khua sang hră gĭt gai leh dŭm anôk bruă, êpul êya, bi hgŭm mtô mblang atăt ba phung hđeh djăp gưl thŭn dưi nao sang hră. Dlăng kluôm, hdră hđeh hriăm adŭ 1 lehanăn gưl điêt thŭn anei mâo djăp hnơ̆ng čuăn kčah mtrŭn. Truh ară anei, sang hră mâo djăp leh hđeh nao hriăm mprăp kơ thŭn hriăm mrâo.

Hdră dlăng kriê phung hđeh dleh dlan ăt dưi mtrŭt mđĭ. Ti Adŭ bruă Đoàn – Đội, Sang hră gưl sa Tô Hiệu, ƀuôn prŏng Ƀuôn Ama Thuôt, čar Dak Lak dŭm hruê anei, mâo nanao phung nai kăp tŭ mă hră m’ar, čhum ao hđăp mơ̆ng phung hđeh gưl êlâo mđup brei kơ phung hđeh mâo klei hdĭp dleh dlan gưl êdei. Grăp hdruôm hră dưi kah mbha, hruôm bi kjăp, čhum ao dưi boh doh, uih, klăp hĕ êlâo kơ ba nao kơ phung hđeh. Nai mtô Đoàn Thị Tuyết Yến, Khua sang hră brei thâo, thŭn hriăm 2024 – 2025, sang hră mâo êbeh 1.200 čô hđeh mơ̆ng adŭ 1 truh kơ adŭ 5. Sa kdrêč pă hlăm ênoh anăn jing hđeh Êđê ti Ƀuôn Alê B, lu phung hđeh dôk hlăm gŏ sang ƀun.

: “Sang hră gĭt gai leh nai ksiêm dlăng bruă đội ksiêm dlăng phung hđeh dleh dlan brei mâo klei mđing tal êlâo hĭn. Sang hră bi mklin lehanăn mâo dŭm hnư mnơ̆ng brei kơ phung hđeh hlăm hruê mphŭn pŏk thŭn hriăm mrâo. Rơ̆ng mâo djăp hdruôm hră, mnơ̆ng yua hlăm hriăm hră msĕ si phung hđeh mkăn. Tal dua jing đru mguôp mơ̆ng ƀĭng găp mkăn hlăm sang hră msĕ dŭm thŭn êlâo mâo čhum ao, mnơ̆ng yua dôk jăk srăng lŏ mđup brei kơ găp mâo klei hdĭp dleh dlan.

Ti kdriêk knông lăn Ƀuôn Đon, čar Dak Lak hlăm wưng anei, dŭn sang hră mprăp leh kơ thŭn hriăm mrâo. Hluê si Đỗ Ngọc Anh, Khua Adŭ bruă mtô bi hriăm kdriêk, thŭn hriăm 2024 – 2025, kluôm kdriêk mâo êbeh 16.000 čô hđeh ti 34 anôk bruă mtô bi hriăm mơ̆ng gưl hđeh điêt truh kơ gưl tlâo lehanăn sang hră mtô mjuăt nanao. 50% hlăm ênoh anăn jing phung hđeh mnuih djuê ƀiă, klei hdĭp adôk dleh dlan. Čiăng phung hđh dưi nao sang hră djăp ênŭm, Adŭ bruă Sang hră m’ar đru kčĕ hŏng Anôk bruă sang čư̆ êa kdriêk, bi hgŭm hŏng dŭm knơ̆ng, dhar bruă djŏ tuôm hnưm pŏk ngă dŭm hdră đru kơ phung hđeh. Mbĭt anăn, bi hgŭm hŏng dŭm sang hră mâo hdră kčah klă klơ̆ng hlăm bruă iêu mtrŭt phung hđeh nao snag hră, mtrŭt mđĭ hdră đru kơ yang ƀuôn, hluê ngă tŭ dưn hdră hrăm mbĭt hŏng phung hđeh mâo klei hdĭp dleh dlan. Đỗ Ngọc Anh hâo hưn snei:

 “Dŭm sang hră mâo leh klei bi hgŭm hŏng dŭm êpul mâo ai tiê kmah, đru brei čiăng mâo hdră đru hdruôm hră, mnơ̆ng yua, čhum ao kơ phung hđeh čiăng kơ digơ̆ lŏ mâo boh kdrŭt lehanăn hơ̆k m’ak dưi nao sang hră.

Ti kdriêk Êa Sup, ăt jing sa kdriêk knông lăn mơ̆ng čar Dak Lak, thŭn hriăm anei tĭng mâo giăm 18 êbâo čô hđeh nao sang hră, Mbĭt hŏng bruă mkra mđĭ anôk bruă nah gŭ mkăp jăk kơ klei čiăng hriăm mơ̆ng phung hđeh, hdră mjuăt bi hriăm mđĭ klei thâo kơ êpul nai mtô, anôk bruă mtô bi hriăm ksiêm bi mklă leh phung hđeh mâo klei hdĭp dleh dlan čiăng pral bi hgŭm hŏng dŭm êpul bruă kđi čar – ala ƀuôn, phung mâo ai tiê kmah đru kơ phung hđeh, amâo lui phung hđeh dleh dlan mdei sang hră. Nguyễn Văn Khoá, Khua adŭ bruă mtô bi hriăm kdriêl Êa Sup, čar Dak Lak brei thâo:

 “Adŭ bruă mtô bi hriăm gĭt gai dŭm sang hră ksiêm dlăng phung hđeh mâo klei hdĭp dleh dlan čiăng đru hdruôm hră, mnơ̆ng yua, čiăng mkŏ mjing hdră đru kơ adei nao sang hră hlăm thŭn hriăm 2024 - 2025. Truh ară anei mâo leh ebêh 18.700 hdruôm hră lehanăn jao 50 boh êdeh wai jơ̆ng lehanăn 50 hnư mnơ̆ng kơ phung hđeh mnuih djuê ƀiă, phung hđeh ƀun.

 Thŭn hriăm 2024-2025, kluôm čar Dak Lak mâo giăm 500.000 čô hđeh dŭm gưl. Ti dŭm krĭng taih kbưi adôk lu hđeh mâo klei hdŭp dleh dlan. Ƀiădah hdră đru kơ phung hđeh ƀun nao sang hră mâo Anôk bruă mtô bi hriăm Dak Lak bi hgŭm hŏng dŭm alŭ wăl, êpul êya hlăm čar pŏk ngă mơ̆ng hnưm đru mprăp jăk kơ thŭn hriăm mrâo. Hŏng bruă ngă klă sĭt, tŭ yuôm anei amâo djŏ knŏng đru mđĭ lar knhuah gru “Thâo bi đru, khăp čiăng” ƀiădah lŏ đru mđĭ ai, klei đăo knang, đru kơ phung hđeh ƀun, mâo klei hdĭp dleh dlan h’ĭt ai tiê nao sang hră hlăk thŭn hriăm mrâo giăm truh./.