Mđĭ klei thâo săng hluê ngă hdră bhiăn êlan klông
Thứ tư, 14:24, 14/08/2024 VOV Tây Nguyên VOV Tây Nguyên
VOV4.Êđê - Hluê si hdră bruă êlan klông ala čar, kah knar grăp hruê, klei truh tơl hlăm êlan klông mă leh klei hdĭp 24 čô leh anăn 60 čô êka. Boh nik, grăp klei truh tơl hlăm êlan klông bi hrŏ 2,5% hnư hrui wĭt, êjai anăn klei đĭ kyar bruă duh mkra ala ƀuôn mơ̆ng lăn čar drei hlăm dŭm thŭn giăm anei mâo mâo mă hlăm brô 6%. Kyuanăn yơh, bruă hâo hưnm hlăk mblang hdră bhiăn lăn čar kơ klei êđăp ênang hlăm êlan klông jing yuôm bhăn sơnăk. Mbĭt anăn jing bi mguôp hŏng klei gak răng, ƀuah mkra klei ngă soh. Anei jing dua hdră êlan mâo bruă sang čư êa dŭm gưl, êpul ngă bruă kluôm lăn čar kñăm hluê ngă hlăm lu thŭn êgao.

Čiăng đru mđĭ klei thâo săng tơdah găn êrô hlăm êlan klông, grăp čô mnuih brei hluê ngă jăk dŭm mta snei; Tal sa: Êlâo kơ găn êrô hlăm êlan klông brei ksiêm dlăng kjăp klei êđăp ênang mơ̆ng êdeh êdâo. Tal 2: Brei rơ̆ng djăp ênŭm hră m’ar djŏ si klei kčah mtrŭn tơdah găn êrô hlăm êlan klông. Tal 3: Brei đua đuôn mgang kŏ rơ̆ng hnơ̆ng tŭ jăk. Amâo đua ôh đuôn mgang kŏ amâo djăp hnơ̆ng tŭ jăk. Tal 4: Nao djŏ grông êlan, ling treh êlan… djŏ klei kčah mtrŭn, hluê ngă kjăp hdră bhiăn êlan klông. Tal 5: Êran djŏ hnơ̆ng dưi brei. Mđĭ klei thâo săng tơdah lui jang êlan, tah điâo, tah hnuă… djŏ hdră mtrŭn. Brei gĭr dôk guôn tơdah tuôm hŏng pui hrah. Thâo đru kơ mnuih mâo klei truh hlăm êlan klông. Tal 6: Brei ksiêm dlăng nanao êdeh hlăm grăp wưng. Tal 7: Mjuăt hriăm knhuah dhar kreh găn êrô hlăm êlan klông lehanăn hluê ngă jăk klei bhiăn “Pă h’aĭ, tlâo mâo” mơ̆ng Dhar bruă răng mgang klei êđăp ênang êlan klông ala čar iêu mthưr tơdah mnuih ƀuôn sang găn êrô hlăm êlan klông.

“Pă h’aĭ” mâo: Amâo mnăm kpiê, ƀiêr, mtiŏ, liŏ, găn pui hrah, đĭ êdeh amâo mâo hră m’ar, amâo ksĭng mmiă dua nah ping êlan rơ̆ng klei êđăp ênang êlan klông; brei mâo klei blŭ tlao jăk, thâo đru kơ mnuih mâo klei truh hlăm êlan klông; amâo ngă klei truh êjai găn êrô hlăm êlan klông.

“Tlâo mâo” jing: Thâo săng djăp ênŭm kơ hdră bhiăn êlan klông, mâo klei thâo đua klam hŏng pô lehanăn êpul êya, mâo bruă ngă, klei blŭ tlao jăk, thâo đru mnuih mâo klei truh hlăm êlan klông.

Nguyễn Trọng Thái, Khua hlăm Adŭ bruă mơ̆ng Dhar bruă răng mgang klei êđăp ênang êlan klông ala čar brei thâo:

Tal sa jing bi leh hră m’ar djŏ hdră bhiăn kơ bruă răng mgang klei êđăp ênang êlan klông kñăm rơ̆ng boh tŭ dưn kriê dlăng mơ̆ng knŭk kna ăt msĕ mơh mjing klei găl čiăng kơ mnuih ƀuôn sang nao hgŭm răng mgang klei êđăp ênang jăk hĭn. Tal dua, mđĭ hĭn hdră mtô mblang dŭm klei kčah mtrŭn mơ̆ng hdră bhiăn truh kơ mnuih nao găn êrô hlăm êlan klông, boh nik mđing kơ dŭm krĭng taih kbưi, krĭng mnuih ƀuôn sang djuê ƀiă.

Mjuăt bi hriăm klei thâo săng hlăm bruă găn êrô hlăm êlan klông brei mphŭn kčưm mơ̆ng grăp gŏ sang. Aduôn aê, amĭ ama brei hluê ngă jăk bruă mjuăt bi hriăm, mtă mtăn kơ phŭn čô anak lehanăn mnuih hlăm gŏ sang thâo săng kơ hdră bhiăn êlan klông. Boh nik, mnuih khua thŭn brei ba akŏ, jing gru mngač, mâo klei thâo săng hlăm bruă găn êrô êlan klông êđăp ênang čiăng kơ phung anak tui hriăm. Gŏ sang jing anôk mjuăt bi hriăm tal êlâo hŏng grăp čô mnuih. Mbĭt anăn, mtô mblang kơ hdră bhiăn răng mgang klei êđăp ênang êlan klông ti anôk dôk, ti sang hră, anôk mă bruă, dŭm êpul bruă kđi čar – ala ƀuôn, mơ̆ng anăn diñu dưi thâo săng lehanăn mă klei hriăm, mkra mlih klei mĭn, mđĭ hĭn klei thâo săng hlăm bruă răng mgang klei êđăp ênang êlan klông mơ̆ng grăp čô mnuih. Nông Thủy Nương, adŭ 11A5 Sang hră čiêm rông phung hđeh mnuih djuê ƀiă čar Cao Bằng brei thâo:

Dŭm klei msĕ si đĭ êdeh wai jơ̆ng amâo dah êdeh êran hŏng pui kmlă bi pruê̆ ƀiădah amâo đua đuôn mgang kŏ. Klă sĭt jing sa bruă ngă bŏ hŏng klei huĭ hyưt, amâo djŏ knŏng jing bruă ngă amâo djŏ ƀiădah lŏ bi êdah klei mĭn amâo jăk mơ̆ng drei. Kyua anăn, hluê kâo, brei drei lui bruă ngă anei mtam. Brei mđĭ klei mtô mblang lehanăn klei thâo săng hluê ngă hdră bhiăn răng mgang klei êđăp ênang êlan klông jăk hĭn.

Čiăng klei thâo săng hluê ngă hdră rơ̆ng klei êđăp ênang êlan klông ba wĭt boh tŭ dưn, êngao kơ hdră mtô mblang mđrĭng hŏng anăn brei mâo klei bhiăn nao mbĭt. Mơ̆ng anăn, ƀrư̆ mjing klei thâo săng čŏng pô hluê ngă hdră bhiăn rơ̆ng klei êđăp ênang êlan klông mơ̆ng grăp čô mnuih. Mbĭt anăn, mđĭ klei đua klam mơ̆ng grăp čô knuă druh, kahan ksiêm êlan klông, dŭm êpul êya bruă, mnuih djŏ tuôm./.

VOV Tây Nguyên

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC