VOV4.Êđê- Hlăm wưng giăm anei, mbĭt hŏng kluôm ala, dŭm alŭ wăl ti krĭng lăn dap kngư bluh mâo klei ruă bi bŏk gŭ klĭt ti mnơ̆ng rông (êmô – kbao). Ară anei, anôk bruă mdrao mgŭn, bruă sang čư̆ êa alŭ wăl lehanăn mnuih ƀuôn sang ti alŭ wăl mâo klei ruă dôk pŏk ngă kjăp dŭm hdră kñăm bi hrŏ tuič hnơ̆ng klei ruă anei tưp lar ti mnơ̆ng rông. Kdrêč Hrăm mbĭt hŏng mnuih ngă lŏ hma hruê anei, hmei čih lač kơ klei dôk mâo anei ti 2 čar Kon Tum lehanăn Gia Lai.

Tui si klei hưn mdah mơ̆ng knơ̆ng bruă rông mnơ̆ng lehanăn mdrao mơ̆ng rông čar Kon Tum, anôk mâo klei ruă bi bŏk gŭ klĭt ti êmô kbao dưi hmao ƀuh hnưm hĭn ti krah wah mlan 5 hlăm 2 gŏ sang ti alŭ Điek Tem, să Ngọc Tem, kdriêk Kon Plông mâo 3 drei êmô mâo klei ruă. Lehanăn hlăm brô 10 hruê, knơ̆ng bruă mdrao mgŭn mnơ̆ng rông lŏ ƀuh 2 anôk mâo klei ruă anei hŏng 2 drei êmô mâo klei ruă ti ƀuôn Răk, să Ya Xiêr, kdriêk Sa Thầy lehanăn alŭ 3, să Ia Dom, kdriêk Ia H’Drai. Leh hmao ƀuh dŭm anôk mâo klei ruă anei, anôk bruă ba čuh bi rai leh dŭm drei êmô kbao mâo klei ruă, lehanăn hlŏng ngă dŭm hdră êlan čuăl krĭng čiăng mkhư̆ klei ruă anei. Khădah hŏng ênoh 105.000 drei êmô kbao ka mâo klei tlŏ mgang vaccine ôh, klei hyưt klei ruă anei đi lar ti čar Kon Tum jing lu êdi.  Hà Thanh Lâm, khua adŭ bruă ksiêm dlăng klei ruă tưp, anôk bruă rông mnơ̆ng lehanăn mdrao mgŭn mnơ̆ng rông čar Kon Tum brei thâo:

“Bi kơ dŭm alŭ wăl dôk mâo klei ruă, dŭm čô knuă druh thơ̆ng kơ bruă mơ̆ng anôk bruă hrăm mbĭt hŏng dŭm čô knuă druh thơ̆ng kơ bruă mơ̆ng adŭ bruă lŏ hma lehanăn bruă sang čư̆ êa gưl să anôk mâo klei ruă nao hâo hưn, mtrŭt mjhar, mtô kơ mnuih ƀuôn sang dưi thâo kơ klei ruă tưp ti alŭ wăl pô lehanăn mâo dŭm hdră êlan ngă djŏ hŏng klei mtrŭn. Anăn jing ngă dŭm klei bi doh, kih waih, jah waih dŭm pum rơ̆k, hwai mdoh êlan êa čhŏ čiăng bi doh anôk kman dôk. Lehanăn krih êa drao mdjiê mnơ̆ng ngă, mdjiê kman jhat lehanăn mtô kơ mnuih ƀuôn sang kriê dlăng nanao, dưi thâo klei ruă tưp ti êmô kbao hlăm gŏ sang pô.”

Sa drei êmô mâo klei rưa bŏk hlăm klĭt ti kdriêk Kon Plông, čar Kon Tum

Ti čar Gia Lai, alŭ wăl bi knông čar Kon Tum, dŭm hruê leh êgao mâo leh 4 anôk mâo klei ruă anei ti 3 kdriêk lehanăn mâo klei hyưt srăng đĭ lar. Ayŏng Đơng, ti ƀuôn Brêp jing sa hlăm dŭm gŏ sang êlâo hĭn ti să Dak Djrăng, kdriêk Mang Yang, čar Gia Lai mâo êmô mâo klei ruă bi bŏk gŭ klĭt anei. Hruê 27/5, ñu hmao ƀuh 4 drei hlăm 20 drei êmô sang ñu kbiă êa ală, êa dŭng, êngao asei mâo dŭm anôk bi bŏk, ƀiădah amâo hmao mdrao ôh, lehanăn mâo 2 drei êmô djiê.

“Sang kâo mâo 4 drei mâo klei ruă anei, kâo amâo thâo bĭt mjing ôh, kâo kriê dlăng msĕ yang đar, lehanăn mâo 2 drei djiê. Mâo klei mtô mơ̆ng să kơ bruă kriê dlăng êmô leh ruă, krư̆ mdê hŏng êmô dôk suaih”

Knưa druh mdrao kơ mnơ̆ng rông Gia Lai ksiêm mkă kơ êpul mnơ̆ng rông

Knŏng 2,3 hruê leh hmao ƀuh êmô mâo klei ruă ti 2 ƀuôn hlăm să Đak Djrăng, kdriêk Mang Yang, klei ruă bi bŏk gŭ klĭt mâo leh ti 2 să hlăm kdriêk Đak Đoa lehanăn 1 să hlăm kdriêk Čư̆ Sê, hŏng ênoh êmô kbao mâo klei ruă truh kơ 47 drei, yal dliê kơ bruă gang mkhư̆ klei ruă anei, Lữ Quốc Tuấn, k’iăng khua bruă sang čư̆ êa să Ia Pê̆t, kdriêk Đăk Đoa, čar Gia Lai brei thâo:

“Mkŏ mkra dŭm anôk ksiêm dlăng ti êlan hlăm ƀuôn, hlăm să, krih êa drao mdjiê kman kluôm alŭ wăl să. Bi kơ êmô kbao, dŭm gŏ sang mâo êmô kbao mâo klei ruă, să srăng tiŏ nao dŭm čô hđeh dam êra, êpul mnuih ƀuôn sang nao krih êa drao sa blư̆ hlăm sa hruê, bi kơ dŭm gŏ sang ka mâo ôh mnơ̆ng rông mâo klei ruă srăng krih êa drao 2 hruê sa blư̆.”

Ară anei, ênoh êmô kbao ti čar Gia Lai truh kơ 435 êbâo drei, ênoh lu tal 2 hlăm ala čar, lu jing rông điêt lehanăn ƀiă, hlăm krĭng mnuih djuê ƀiă dôk. Bruă gang mkhư̆ klei ruă, lehanăn răng mgang klei êđăp ênang kơ mnơ̆ng rông mâo klei yuôm bhăn hlăm bruă mđĭ kyar bruă duh mkra kơ mnuih ƀuôn sang. Kyuanăn, bruă sang čư̆ êa čar Gia Lai mâo leh hdră mtrŭn mjêč kơ bruă gang mkhư̆ klei ruă tưp klei ruă bi bŏk gŭ klĭt ti alŭ wăl. Tui hluê anăn bruă sang čư̆ êa čar Gia Lai mtă kơ dŭm alŭ wăl lehanăn dhar bruă lŏ hma srăng ngă jăk dŭm hdră êlan gang mkhư̆ klei ruă anei, blei vaccine tlŏ mgang kơ êmô kbao, ngă bruă đru lehanăn čuh bi rai dŭm drei êmô kbao mâo klei ruă, ksiêm dlăng klei truh čiăng dưi mprăp dŭm hdră êlan.

Dương Ngọc Thanh, k’iăng khua anôk bruă mdrao mgŭn mnơ̆ng rông čar Gia Lai lač, boh phŭn mâo klei ruă anei kơ êmô kƀao jing mơ̆ng kêč, ruê, juôp. Bruă anei lŏ mklin hŏng klei phưi tha lehanăn yan adiê hlơr, h’uh giăm anei jing phŭn gha ngă truh klei bluh đĭ klei ruă anei. Dương Ngọc Thanh mtă kơ mnuih ƀuôn sang mâo klei răng kriê êmô kbao hlăm sang pô, ngă bruă tlŏ mgang vaccine gang mkhư̆ klei ruă tưp anei:

“Klei hyưt bluh đĭ klei ruă jing lu êdi, kyua phŭn agha ngă truh klei ruă msĕ si êruê dưi phiơr hui kbưi snăk, kĕ mơ̆ng drei anei truh kơ drei mkăn. Bruă anei hŏng dŭm čô mnuih ƀuôn sang rông mnơ̆ng boh nĭk jing êmô kbao, srăng ngă bruă kriê dlăng êmô kbao pô, cŏng nao blei vaccine gang mkhư̆ klei ruă anei. Tơdah ƀuh êmô kbâo amâo mâo msĕ hŏng yăng đar srăng nao hưn mtăm hŏng bruă sang čư̆ êa hlăm alŭ wăl čiăng hrăm mbĭt hŏng dŭm anôk bruă thơ̆ng kơ bruă anei mâo klei mtô mgaih msir.”

Pô mblang: Y-Ƀel Êban