Boh sang mơ̆ng gŏ sang Ma Thị Dũng, djuê ana Mông, kkiênh thŭn 2005, dôk hlăm alŭ 4, să Dak Som, kdriêk Dak Glong. Ti djiêu kpur điêt, Dũng ƀă anak điêt ka bŏ 1 mlan, 1 nah kngan pŭ anak êbeh 1 thŭn, 1 kngan dôk mă djuh knă êsei. Ñu brei thâo, kyua dôk hlăm wưng mdei leh kkiêng anak anăn ñu amâo nao hma ôh, dôk ti sang knă êsei djam kơ gŏ sang. Leh anak tal dua bŏ mlan, jih 3 amĭ anak nao ti hma. Dua čô anak srăng dưm hlăm pưk, bi dua ung mô̆ snăn brei ngă hma, pĕ kphê. Ma Thị Dũng yăl dliê kơ klei hdĭp pô:

 “Kâo mơ̆ng Cao Bằng hriê tinei mă bruă kơ amai kâo leh anăn bi tuôm hŏng ung kâo, dua čô bi khăp leh anăn gŏ sang brei bi dôk yơh. Leh anăn mâo anak kkiêng yơh. Ară anei kâo ăt suăi, klei hdĭp dleh dlan, ƀiădah si lŏ ngă.”

Wăt tơdah jing amĭ leh, ƀiădah Rachel amâo jăk thâo kriê dlăng anak ôh

Dôk ung mơ̆ng 15 thŭn, Ra Chel, djuê ana Mạ, ti ƀon B’Dơng, să Dak Som jing amĭ leh. Ñu mdei sang hră mơ̆ng adŭ 7 čiăng nao mă bruă mưn, leh anăn bi kral hŏng găp hlăm internet. Leh sa wưng bi blŭ hrăm, dua čô hưn hŏng gŏ sang leh anăn amâo bi kuôl. Wăt tơdah jing mô̆, jing amĭ leh, ƀiădah Rachel ăt jing sa čô hđeh amâo bi mĭn lu ôh, klei hdĭp jưh knang kơ amĭ ama:

 “Klei hdĭp snăn êsei huă djam ƀơ̆ng amĭ ama mprăp, anak snăn hnun amĭ blei, sĭt mâo kơh hmei blei, bi amâo mâo akâo kơ amĭ. Kâo ăt hriăm klei thâo jing mô̆, jing amĭ, ƀiădah thâo ƀiă ƀiă đuič, bruă mkăn ăt amĭ kâo mơh ngă”.

Ma Thị Dũng kriê dlăng anak êjai, mă bruă hlăm sang êjai hlăm wưng mrâo dôk ênôk

Amai Ma Bảo, amĭ Rachel brei thâo, hruê anak ñu ba ƀĭng khăp čiăng bi kuôl, ñu ênguôt snăn, brei lui ƀiădah amâo dưi. Kăm ghă snăn bi mĭn ča, anăn ñu ư kơ dua čô anak jing ung mô̆:

“Sa čô amĭ msĕ si kâo hia ăt lu mơh. Ăt ruă ai, si ngă anak kâo dôk điêt brei hĕ ñu dôk ung, brei ñu dôk ung mơ̆ng mda snei, Boh nik ară anei kâo rông diñu, rông čô pô ăt hia lu mơh. Sa čô amĭ msĕ si kâo brei anak dôk ung hnưm jing dleh dlan snăk.”

Ti să ƀun Dak Som, klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda ăt mâo lu wăt tơdah bruă sang čư̆ êa alŭ wăl pŏk ngă leh lu hdră msir gang mkhư̆. Trần Văn Đáp, K’iăng Khua Knơ̆ng bruă sang čư̆ êa să Dak Som brei thâo: klei kơ lăn ala krĭng taih kbưi, klei thâo săng mnuih ƀuôn sang adôk ƀiă leh anăn amâo mâo klei thâo săng răng mgang klei suaih pral ƀă kkiêng anak jing dŭm mta phŭn ngă kơ klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda adôk mâo.

 “Mta phŭn jing kyua klei ruă Covid-19 sui ngă kơ phung hđeh sang hră mdei lu. Klei čiăng ba yua hdră bhiăn ka ênŭm, ăt mâo mnuih djuê ƀiă boh nik krĭng mnuih Mông snăn klei bhiăn diñu anăn ka thâo săng ôh kơ klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda anăn klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda ti să ăt dleh ktuê dlăng. Boh sĭt hŏng klei čiăng bi tuôm hŏng dŭm gŏ sang snăn alŭ wăl tinei prŏng anăn ăt ka dưi bi tuôm lu mơh kyua anăn bruă hâo hưn mtô mblang ka kjăp, ka jăk”

Anăn ăt jing mta phŭn ngă kơ klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda ăt dleh ktuê dlăng ti kdriêk Dak Glong. Lu phung bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda, bruă sang čư̆ êa knŏng thâo leh jing ung mô̆ leh. Hlue si Đặng Văn Hướng, Khua adŭ bruă djuê ana kdriêk Dak Glong, knŏng hjăn 9 mlan thŭn 2022, kdriêk mâo 14 hlâo ung mô̆ bi dôk mơ̆ng mda. Đặng Văn Hướng lač ară anei kdriêk mâo 30 djuê ana hdĭp mda, hlăm anăn mâo lu djuê ana hriê dôk mơ̆ng nah Dưr, hdĭp ti dŭm krĭng taih kbưi anăn dleh dưi bi tuôm mtô mblang. Bruă hâo hưn mtô mblang dưi pŏk ngă nanao ƀiădah klei tŭ dưn ka mâo lu ôh. Čiăng msir mgaih klei anei, brei mâo klei bi hgŭm mơ̆ng dŭm dhar bruă êpul hgŭm mlih mrâo hdră hâo hưn mtô mblang mđĭ klei thâo săng mnuih ƀuôn sang:

 “Čiăng bi hrŏ klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda leh anăn bi dôk ung mô̆ jing anak amiêt awa hmei mkŏ mjing hdră klă klơ̆ng čiăng hlue ngă Hdră mtrŭn 498 mơ̆ng Knŭk kna hlăm bruă bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda, dôk anak amiêt awa hlăm krĭng mnuih djuê ƀiă. Mđĭ ktang klei hâo hưn mtô mblang kơ gŏ sang leh anăn mlih mrâo hdră hâo hưn mtô mblang bi djŏ guôp hŏng dŭm djuê ana. Tal tlâo jing mđĭ klei tŭ dưn kriê dlăng knŭk kna ngă bi jăk hdră bhiăn kơ klei bi dôk ung mô̆ leh anăn dŭm hdră msir gang mkhư̆ klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda, bi dôk anak amiêt awa hlăm krĭng mnuih djuê ƀiă ti kdriêk Dak Glong.”

Klei bi dôk ung mô̆ mơ̆ng mda ăt jing klei dleh dlan ti dŭm kdriêk ƀun mâo mnuih djuê ƀiă msĕ si Dak Glong, čar Dak Nông. Čiăng bi hrŏ truh kơ klei lăm lui klei anei, amâo djŏ bruă sa hruê aguah sa tlam ôh, ăt kăn dưi knŏng mđĭ ktang bruă hâo hưn mtô mblang, ƀiădah brei mjing bruă knuă mă, đru mkra mjing, mtô bi hriăm kơ klei mniê êkei, boh nik hŏng phung êdam êra ngiêk. Klei anei, brei mâo klei gĭr, jih ai tiê mơ̆ng bruă kđi čar leh anăn kluôm yang ƀuôn hŏng lu hdră msir mđrăm mbĭt./.