VOV4.Êđê – Klei klă s^t brei [uh ti ]ar Kon Tum, mb^t ho\ng du\m Knơ\ng bruă, Êpul hgu\m bruă hlăk ba anăp hlăm bruă mkra mjing lo\ hma doh, snăn amâo mâo [ia\ go\ sang, mnuih ăt hlăk g^r tui hriăm ]ia\ng mđ^ kyar hluê si hdră anei.

Hlăm du\m thu\n giăm anei, mb^t ho\ng du\m knơ\ng bruă, Êpul bruă hgu\m nao kơ kr^ng lăn Dap kngư Măng Đen, kdriêk Kon Plông, ]ar Kon Tum duh bi liê mđ^ kyar bruă pla mjing doh ba yua kdrăp mrâo mrang, sơnăn ăt mâo mơh du\m êpul êya, lehana\n mnuih ruah mă anôk anei ]ia\ng mđ^ kyar bruă pla mjing doh. Hluê si Nguyễn Lâm Cảnh, khua g^t gai Êpul bruă hgu\m ]ar Kon Tum, mâo 2 mta ]ua\n găl ênưih ]ia\ng alu\ wa\l mđ^ kyar bruă pla mjing doh, ana\n jing mta ]ua\n ]o\ng mâo lehana\n hdră êlan đru mdul:

“Kon Tum jing ]ar mâo klei găl mđ^ kyar bruă pla mjing. Yan adiê hlơr h’uh, hjan lu găl ênưih kơ klei mđ^ kyar bruă pla mjing doh. Hlăm wưng giăm anei du\m gưl, knơ\ng bruă mđing dlăng hdră mđ^ kyar bruă pla mjing doh, boh nik mơ\ng Knu\k kna mklă mklơ\ng Hdră mtru\n 109 mđ^ kyar bruă pla mjing doh, hlăm ana\n mklă mklơ\ng du\m hdră đru mdul kơ êpul bruă duh mkra, êpul bruă hgu\m lehana\n du\m go\ êsei duh mkra pla mjing doh. Kyua ana\n hdră mđ^ kyar bruă pla mjing doh tuôm lehana\n hlăk mâo êpul bruă duh mkra, êpul bruă hgu\m, mnuih pla mjing ăt mse\ mơh mnuih blei yua mđing dlăng êdi”.

Ti kdriêk Kon Plông, ]ar Kon Tum Êpul hgu\m bruă Djam mtam mnga lehana\n Hiu ]hưn Êdam êra jing 1 hlăm du\m gru hmô êdah kdlưn mđ^ kyar bruă pla mjing doh. Mâo klei kriê dlăng, g^t gai mơ\ng 7 ]ô mnuih mâo hnơ\ng thâo hriăm leh Đại học kơ dlông, ho\ng phung thơ\ng kơ bruă ba yua kdrăp ênuk mrâo mrang, mnơ\ng tu\ jăk, ai ktang…. 15 mta djam mtam, hbei, boh kroh mơ\ng Êpul bruă hgu\m dưi mklă mklơ\ng leh knuih k’hưm hlăm sang mnia, ba ]h^ kơ du\m sang ]h^ mnia pro\ng ti [uôn pro\ng Hồ Chí Minh, mse\ si: siêu thị BigC, sang ]h^ mnia E-Mart… Ara\ anei ho\ng hnơ\ng mâo 5 ton djam, hbei, boh kroh grăp mlan, Êpul bruă hgu\m kno\ng mâo 40% mkă ho\ng klei ]ia\ng mơ\ng sang mnia. Hluê si amai Trần Thị Dung, Kỹ sư công nghệ sinh học, kriê dlăng Êpul bruă hgu\m djam mtam, mnga lehana\n Hiu ]hưn Êdam êra sơnăn klia\ng mơ\ng klei tu\ jing ana\n jing bruă hluê ngă ksă êmă hdră duh mkra pla mjing doh mơ\ng bruă mkra mjing lăn ala:

“Grăp mta bruă pô ngă srăng hluê nga\ ksă êmă. Si tô hmô ho\ng bruă mkra mjing lăn, sơnăn êlâo kơ diih mkra bi ksiêm dlăng ako\ mbuôn, knhal jih mbuôn, hnơ\ng jăk lăn bi kpleh si be\. Hdră ksiêm dlăng lăn, mă mẫu lăn si be\, si hdră ksiêm dlăng lehana\n ba hưn mdah ênoh si be\ sơnăn bi djo\ klă s^t. Ana\n ăt jing hdră ]ia\ng ksiêm dlăng drei dưi ksiêm dlăng mnuih ngă bruă pô ngă djo\ hdră mtru\n leh he\ amâo dah ka lehana\n digơ\ hlăk hluê ngă he\ amâo dah h’a^”.

Ho\ng boh tu\ dưn bruă duh mkra đ^ kyar kdlưn, ti ]ar Kon Tum ăt mse\ mơh kdriêk Kon Plông, mb^t ho\ng du\m êpul bruă duh mkra, sơnăn lu mnuih, go\ êsei ruah mă hdră ngă bruă, ana\n jing duh mkra pla mjing doh. Klei ]ang hma\ng dưi ngă bruă duh mkra pla mjing doh ]ia\ng mâo klei thâo mđ^ kyar bruă duh mkra mơ\ng go\ êsei, A Nh^ êkei êdam djuê ana Sêđăng 22 thu\n ti [uôn Đăk Bông, să Măng Bút nao ngă bruă Êpul bruă hgu\m Djam mtam mnga lehana\n Hiu ]hưn Êdam êra. Yăl dliê kơ klei bi m^n bruă pô ngă lehana\n wa\t ho\ng du\m klei hlăk m^n t^ng, A Nh^ la] sơnei:

“Dôk hlăm [uôn mse\ si am^ kâo rah djam, pla djam, sơnăn am^ kâo amâo mâo krih êa ôh, amâo mâo dưm hbâo kơ djam. {uh ti lăn mse\ si war kbao am^ kâo rah pla ti anei, truh gơ\ pro\ng bu] [ơ\ng yơh, s^t amâo mâo lui yơh. Ti anei drei bi kriê dlăng, dưm hbâo ênu\m ênap. Hriê ti anei kâo bi tui hriăm ]ia\ng jing mnuih thâo raih bruă ngă. Kâo srăng ba yua ya mta kâo mâo hriăm ti anei kâo mtô bi hriăm kơ am^ kâo ngă hluê”.

Knhal jih mlan 6 mrâo êgao, Knu\k kna mâo hdră mtru\n mklă mklơ\ng Hdră mđ^ kyar bruă duh mkra pla mjing doh wưng thu\n 2020 -2030. Anei jing mta ]ua\n găl ênưih ]ia\ng ]ar Kon Tum mtru\t mjhar bruă duh mkra pla mjing doh đ^ kyar h^n.

Pô ]ih: Nguyễn Khoa Điềm

Pô mblang: H’Mrư