VOV4.Êđê- Ară anei, lu đang boh vải mơ̆ng ƀĭng ngă lŏ hma ti alŭ wăl čar Dak Nông dôk mŭt hlăm yan hrui pĕ boh. Ti anăp klei mâo dleh dưi ksiêm dlăng mơ̆ng klei ruă Covid 19, bruă hrui blei mta boh anei dôk tuôm hŏng lu klei dleh dlan, dŭm gŏ sang mâo boh vải lu pŏk leh ƀăng tŭ drông phung tuê hiu čhưn, alum jak iêu nao ƀơ̆ng boh vải hlăm đang; mbĭt anăn hlei pô čiăng blei ba wĭt dưi ruah boh hlăm đang mtam. Hdră anei đru kơ ƀĭng ngă lŏ hma dưi čhĭ boh vải ti đang mtam lehanăn mjing klei găl kñăm kah mbha klei thâo dlăng kriê boh vải tŭ dưn.

Gŏ sang ayŏng Thắng ti alŭ 17, să Nhân Cơ, kdriêk Dak R’Lâp, čar Dak Nông mâo êbeh 500 ana vải thiều. Anei jing thŭn tal 2 ana vải mboh lu, mĭn tĭng hlăm thŭn anei, hnơ̆ng boh vải srăng mâo hlăm brô 20 tôn.

Tui si ayŏng Thắng, kyua hmăi mơ̆ng klei ruă tưp Covid-19, dŭm čô mnia mblei amâo mâo blei lu ôh, mâo klei dleh dlan kơ gŏ sang ñu hlăm klei ba čhĭ. Êjai anăn, đang boh vải hlăm gŏ sang ñu nao kơ ksă. Kyuanăn, gŏ sang ñu bi lar klei anei hlăm Internet čiăng duah êlan dưi ba chĭ êbeh 2 ha đang ana vải hlăk dôk dưi pĕ. Dŭm hruê kčưm, gŏ sang ñu dưi chĭ knŏng 2 - 3 kg hŏng klei nao ba kơ hlei pô čiăng. Ƀiădah truh kơ ară anei, gŏ sang ñu dưi chĭ giăm 1 tôn ti đang ƀoh.

Ayŏng Thắng brei thâo, êlâo anăn dŭm čô mnuih blei jing dŭm čô ƀĭng găp, mnuih kral. Lehanăn lŏ mâo dŭm čô phung ghan mnia, hđeh êdam êra nao blei truh kơ đang boh. Gŏ sang ayŏng lŏ pŏk băng kơ phung tuê dưi mŭt dlăng đang ƀoh pô. Phung tuê hriê čhưn ênguê, mă rup, dưi pĕ ƀơ̆ng boh vải, leh wĭt srăng nao tĭng prăk hŏng ênoh 20.000 êbâo prăk/kg, êlưih hĭn mkă hŏng čhĭ kơ êngao hlăm ƀrô 5.000-10.000 êbâo prăk/kg.

Dưi ƀuh klei pla mjing, răng kriê lehanăn dưi pĕ ƀơ̆ng boh vải ti đang pla mjing êlâo kơ blei, dưi ba klei jăk kơ phung tuê. Hriê anôk anei, phung tuê dưi ñŭ kma hŏng êwa jăk, êđăp doh lehanăn dưi hriăm si ngă klei mpla mjing, kriê dlăng, čŏng pĕ boh mơ̆ng ana lehanăn ƀơ̆ng amâo liê prăk, jing sa klei čhưn ênguê jăk mrâo.

Pŏk băng đang boh drông tuê čhưn ênguê lehanăn pĕ ƀơ̆ng boh dưi đru kơ gŏ sang ayŏng dưi chĭ boh kroh amâo guôn nao ti sang mnia ôh ăt mâo ba wĭt prăk êklăk hlăm grăp hrue. Tui hluê Ayŏng Thắng, boh sĭt, bruă bi mnia mblei hŏng hdră êlan anei mâo leh klei ba yua mơ̆ng êlâo hlăm dŭm anôk pla ana boh kroh mâo klei hĭng ang hlăm dŭm čar, ƀuôn prŏng kluôm ala čar dưn yua mâo leh boh tŭ dưn. Ƀiădah hŏng mnuih ƀuôn sang čar Dak Nông, bruă anei jing bruă mrâo, hdră êlan mkŏ boh kroh kơ mnuih yua msĕ hŏng gŏ sang Ayŏng Thắng dưi pŏk klei găl mrâo đru kơ boh mnga bruă lŏ hma dưi truh kơ anôk mnia blei hlăm alŭ wăl.

Đang boh vải gŏ sang Thắng mŭt hlăm yan pĕ boh

Hdră êlan brei phung tuê nao čhưn ênguê hlăm đang boh amâo mă prăk lehanăn mă knŏng prăk tơdah blei boh kroh dưi mâo lŭ klei wĭt lač jăk mơ̆ng phung tuê hiu čhưn ênguê, mnuih yua lehanăn phung tuê hiu čhưn ênguê amâo guôm uêñ ôh kơ prăk hiu dlăng, hnơ̆ng jăk boh kroh, amâo mâo klei mđĭ ênoh ƀiădah dưi mâo boh kroh doh lehanăn êlưih. Êjai anăn, gŏ sang kăn uêñ rei pô blei srăng mjuă ênoh, amâo liê ai lehanăn prăk ba čhĭ ti sang mnia blei ƀiădah ăt dưi čhĭ boh kroh êjai wưng dleh dlan msĕ hŏng ară anei.

Ară anei, đang ana boh vải êbeh 250 ana, hlăm ƀrô 1,5 ha mơ̆ng gŏ sang Nguyễn Văn Nuôi, ƀuôn Păng Sim, să Trường Xuân, kdriêk Dak Song ăt truh kơ hruê pĕ. Thŭn anei, đang boh vải mboh hĭn, mâo hlăm ƀrô 20 tôn. Êlâo dih, ka mâo ôh klei bluh đĭ mơ̆ng klei ruă tưp Covid-19, đang boh anei dưi mâo prăk ba wĭt truh 300 êklăk prăk. Ƀiădah ară anei, bruă ba čhĭ tuôm hŏng klei dleh dlan kyua hmăi mơ̆ng klei ruă tưp Covid-19.

Yăl dliê kơ klei pla mjing đang ƀoh anei, Nguyễn Văn Nuôi brei thâo: Thŭn 2004, gŏ sang pla 180 phŭn ana vải, ƀiădah leh 5 thŭn amâo mâo mboh ôh. Ñu iêu pô thâo bruă mơ̆ng ƀuôn prŏng Hồ Chí Minh nao truh kơ đang boh, mtô kơ klei dưn yua klei kreh knhâo hlăm bruă kriê dlăng lehanăn ana vải kčưm mâo boh yơh. Hlăm klei kriê dlăng, ñu lŏ luič 3 thŭn čiăng ksiêm duah lehanăn dưn yua dŭm klei thâo, kyuanăn đang boh vải mơ̆ng gŏ sang ñu dưi mâo mboh leh. Hlăm 8 thŭn êgao, grăp thŭn đang boh vải mơ̆ng gŏ sang ñu mâo hlăm ƀrô 15-25 tôn boh, mâo prăk mnga truh kơ dŭm êtuh êklăk prăk.

Đang boh vải mboh mơ̆ng gŏ sang Nguyễn Văn Nuôi ba lu prăk hrui wĭt

Đang boh mơ̆ng gŏ sang ñu dưi pla mjing hŏng klei doh, kyuanăn mâo boh siam, kđeh kpal, asăr điêt, mâo klei mmih man dưn, mnuih ƀơ̆ng mâo klei khăp sơnăk. Tui hluê Nguyễn Văn Nuôi, ana vải kreh tuôm hŏng klei hluăt ƀơ̆ng mnơ̆ng ngă, mmao hdăng ngă, boh msăm… kyuanăn êjai pla mjing srăng gang mkhư̆ dŭm mta anăn hŏng klei pruê čur lehanăn yua dŭm mta êa drao mkăn. Čiăng kơ boh mâo klei mmih srăng pruê hbâo brŭ mâo hnơ̆ng kali man dưn kơ ana vải. Bruă dleh hĭn hlăm klei răng kriê čiăng mâo lu boh jing dưn yua dŭm klei thâo čiăng kơ ana vải dưi pluh mnga.

Đang boh vải mơ̆ng gŏ sang Nguyễn Văn Nuôi jing klei bi hmô yuôm bhăn kơ bruă duh mkra, đru hlăm bruă mlih ana boh kroh ti alŭ wăl să Trường Xuân, kdriêk Dak Song, čar Dak Nông. Ară anei gŏ sang Nguyễn Văn Nuôi pŏk ƀăng tŭ drông phung tuê nao dlăng amâo mâo mă prăk ôh. Êjai phung tuê nao dlăng đang boh, grăp čô srăng blei ƀiă boh vải. Klei anei đru kơ lu mnuih thâo kơ đang boh gŏ sang pô, boh nĭk klei čhĭ mnia dưi mâo klei găl ênưih hĭn.

Pô mblang: Y-Khem Niê