VOV4.K’ho - Tàm ală nam do, broă sơndră mờ kòp bơsiă gơl^k mhàm neh geh kơnhoàl Krông Păc, càr Dak Lak lơh pràn ngan. Uă cau kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm mpồl bơtiàn geh go\ gờ` mờ sơm kòp bời, pơgồp bal tàm broă tơn jơh tiah lơh gơtòp kòp, kơrian kòp do tàm mpồl bơtiàn. Geh pơnrơ ngan là kơnhoàl Krông Păc mờ ală broă lơh ngan tàm broă kơrian kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm mpồl bơtiàn bơh gah lơh sơnơm kơnhoàl do dê:

Go\ tàm să geh ală bơta tơngo\ duh să di mơ tàm tu\ trồ mho, să jan glar, ờ gơbài sào sa, ờ lơhă b^c, gơsăp ntơh bal mờ bơsiă, ồng Nguyễn Minh Sơn, kis tàm [òn 3, xã Hoà Tiến, kơnhoàl Krông Păc, càr Dak Lak jòi tus hìu sơnơm kơnhoàl kơ` kham, sền mhàm mờ go\ să jan gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm.

Tu\ pa g^t kòp, ồng Sơn ờ su\k ngan tài gơbàn dùl tàm ală bơta kòp “Jroă ngan”. Mơya mờ broă bơto, lam sồr bơh ală bác sĩ, ồng iang nùs sơm kòp jăt broă geh ai, mờ kòp neh gơmù rơhời. Ồng Sơn yal:

Pơgăp mờ do mờr 4 nhai, să jan geh tơngo\ tu\ mho krơ is ngan, duh să di mơ, hùc sơnơm duh să blơi bơh hìu tăc sơnơm tài jàng lah duh să bè ờs. Mơya tàm să gam glar bòl sùm, ờ lơhă b^c, să jan ờ sô.

Tơnơ\ mờ hơ\ dùl tơngai tam gơl bơsiă, a` go\ bơsiă uă mờ tus chụp X. Quang, cau pin gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm, a` guh tus hìu sơnơm bơsiă gơl^k mhàm klờm soh càr Dak Lak xét nghiệm. Tàm hơ\ cau ai jun sră tus tàm xã, xã yal lòt tus hìu sơnơm kơnhoàl. Bơh tu\ hơ\ tus tu\ do a` go\ neh ờ hoan duh să tai, sào sa kung neh bơkah bơr rơlao, să jan kung neh gơguh mờr 4 k^.

Kung ndrờm bè ồng Sơn dê sơl, bi Nguyễn Bảo Phong, kis tàm [òn 2A, xã Hoà Tiến, kơnhoàl Krông Păc kung go\ să jan gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm sơl tàm dùl dơ\ lòt kham kòp. Bi kung ờ su\k ơm den tàng lời lơh broă bơh [òn dờng Hồ Chí Minh kờ` rê hờ hìu sơm kòp.

Neh rơlao dơ\ kham kòp tàm hìu sơnơm bơsiă gơl^k mhàm mờ klờm soh càr Dak Lak, bi Phong geh cau sền go\ gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm klờm soh mờ geh sồr sơm kòp tàm hìu. Mờr nggùl nhai do, pah ngai, bi Phong sùm tus hờ hìu sơnơm xã Hoà Tiến kờ` c^t sơnơm mờ hùc sơnơm di tu\ tềng đăp mờ broă sền gròi bơh kuang bàng lơh sơnơm.

Ală tu\ gơbàn “sơnơm lơh”, bi neh geh tu\ kơlôi sơnơng sơbì sơm kòp, mơya tu\ ală y bác sĩ tus tàm hìu còp să, lam sồr, bi geh tai bơta pràn kờ` tam dră mờ kòp tê jê să. Bi Phong yal:

-A` sơm kòp tàm hìu sơnơm kòp bơsiă gơl^k mhàm càr dê den geh sồr rê tàm [òn, ală bác sĩ tàm do `hă `har ngan tus còp să tàm hìu, pah drim, pah poh ndrờm tus, a` kờ` c^t sơnơm mờ tơnhùc sơnơm tàm hìu sơnơm tềng đăp mờ broă sền gròi bơh bác sĩ. A` go\ neh pràn rơlao mờ tu\ sơnrờp, tu\ do neh lòt rê pràn bè ờs, boh bơr uă. Lài do boh bơr ờ uă neh glar, tu\ do neh pràn.

Jăt hìu sơnơm kơnhoàl Krông Păc yal, mờ broă lơh ngan kờ` tơmù khà cau gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm ờ uă ngan, gơguh khà cau tus kham, go\ mờ sơm kòp di tu\, hìu sơnơm neh sùm ai kuang bàng tàm xã tus tàm [òn kờ` lam sồr, mblàng ală jơnau làng bol lùp, geh pin bè kòp bơsiă gơl^k mhàm ai làng bol in.

Bal mờ hơ\, tàm ală hìu sơnơm xã, sùm geh ală pano, áp phích lam sồr, dong kờl làng bol tơnguh jơnau g^t wă bè kòp bơsiă gơl^k mhàm mờ rơcang jòi tus ală hìu sơnơm tu\ geh tơngo\ kòp.

Kuang bàng lơh broă tàm xã bal mờ cau lơh broă gah lơh sơnơm [òn gam tus tàm hìu cau kòp kờ` lam sồr cau kòp lơh ngan sơm nàng bời kòp, tơmù cau sơbì sơm kòp nggùl gơl, lơh gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm sơndră mờ sơnơm. Bác sĩ Hồ Hữu Hải, kuang atbồ hìu sơnơm xã Hoà Tiến, kơnhoàl Krông Păc pà g^t:

-Tu\ gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm den a` pơyoa cau kòp tàm hìu sơnơm kơnhoàl kờ` cau kòp dan cih măt tàm pang sră hơ\ sồng rê hờ hìu sơnơm xã den xã geh kơnòl dờp sơnơm pah nhai.

Tàm tơngai lơh ngan sơm kòp gơwèt mờ cau kòp geh ngui sơnơm c^t den bàr nhai sơnrờp he c^t tàm hìu sơnơm pah ngai tàm tu\ drim.

Gơwèt mờ cau kòp mờ ờ geh ai c^t sơnơm den he ai sơnơm cau kòp in dùl poh dùl dơ\ sền cau kòp geh hùc sơnơm tơl lah ờ, geh hùc sơnơm di mờ jơnau bơto sồr lah ờ. Di lah di bè he neh bơto den ờ geh bơta lơi.

Kơnờm mờ broă geh bơ\t bơtàu broă sơndră mờ kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm uă tiah, den tàng khà cau sơm bời kòp tàm kơnhoàl geh uă ngan.

Bác sĩ Nguyễn Quy, kuang atbồ khoa sền gròi kòp gơtòp, hìu sơnơm kơnhoàl Krông Păc pà g^t: nam 2018, hìu sơnơm atbồ mờ sơm kòp 111 nă cau gơbàn kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm 16 xã, thị trấn kơnhoàl do dê.

Tàm hơ\, khà sơm bời kòp geh 91%; lơh gơs broă sơm kòp là 95% mờ mìng geh 1,8% khà cua kòp sơbì sơnơm kòp. Geh uă cau kòp sơbì sơm kòp gơbàn tàm bơta cau dờng sơnam, să jan ờ pràn (rơlao 80 sơnam rơlao hờ đang), mơya khà cau kòp do gam geh sền gròi mờ sơm kòp di tu\.

Kờ` broă sơndră mờ kòp bơsiă gơl^k mhàm kơnhoàl dê pơn jăt tai geh uă cồng nha rơlao, tơmù khà gơtòp tàm mpồl bơtiàn, wèt tus broă tơn jơh kòp bơsiă gơl^k mhàm, tàm tơngai tus, bác sĩ Nguyễn Quy pà g^t:

-Kờ` wèt tus tơn jơh kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm mpồl bơtiàn broă lơh lài ngan là tơnguh broă go\ cau kòp bơsiă gơl^k mhàm, broă lơh dơ\ bàr tu\ go\ cau kòp bơsiă gơl^k mhàm den lam sồr cau hơ\ in g^t tàm broă sơndră mờ kòp, ba` lời kòp gơtòp tus mờ ală cau gùt dar mờ mpồl bơtiàn.

Broă lơh dơ\ 3 den tu\ neh go\ cau kòp bơsiă gơl^k mhàm den tơnguh broă atbồ, sền gròi mờ sơm kòp geh cồng nha. Tơl nă cau kòp bơsiă gơl^k mhàm tu\ gơbàn kòp den he sơm kòp geh cồng nha den broă gơtòp tàm mpồl bơtiàn ờ hoan geh ngan mờ rơhời wèt tus mờ broă tơn jơh kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm nam 2030.

Broă tus bal pràn bơh gah lơh sơnơm kơnhoàl Krông Păc neh pơgồp bal uă ngan tàm broă kơrian kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm mpồl bơtiàn.

Mơya, kờ` lơh geh broă kơrian jơh kòp bơsiă gơl^k mhàm tàm nam 2030 den bơdìh mờ broă tus bal bơh ală anih lơh broă geh gơnoar, să tòm tơl nă cau pal g^t rơcang sơndră mờ kòp, pơgồp bal tàm broă ai geh tiah kis niam ờ do ờ dă mờ niam bơne\.

Cau mblàng Ndong Brawl