VOV4.K’ho - Kòp jê as klờm sơh là 1 tàm ală [òn bè gùng tă nhơm mờng gơbàn mờ geh khà cau gơbàn chơ\t uă tàm kơnòm dềt hờ đơm 5 sơnam, kuơ màng là kờn dềt hờ đơm 2 sơnam mờ 2 nhai. Kòp gơbàn sùm gùt nam, mơya mờng gơguh tu\ trồ tiah tam gơl, trồ mrềt, mìu uă, ù tiah gơbàn [ơ\,…

Tàm tơngai trồ tiah mìu uă, tàm hìu sơnơm Đức Tâm, [òn dờng Buôn Ma Thuột, rơlao nggùl khà kơnòm dềt tus piam kòp ndrờm gơbàn kòp jê as tàm klờm soh, mìng là kòn dềt hờ đơm 3 sơnam.

Bác sĩ Lê Văn Minh, kuang atbồ phòng lơh rơndăp broă tơrgùm bal – Atbồ bơta niam, hìu sơnơm kơnòm dềt Đức Tâm pà g^t: tu\ do ală cau mè, cau bèp ndrờm sền gròi tus bơta pràn kơl dang să jan oh kòn in, den tàng tu\ go\ kòn dềt geh tơngo\ bơta ni sơna neh di tu\ tus sơm kòp. Do là broă lơh di pal ngan tài kòp jê as klờm soh là kòp bu\ lah mờng gơbàn mơya di lah ờ geh sền kờ` g^t kòp di pal, sơm kòp is tàm hìu den di gơlan lơh gơbàn aniai mờ he ờ g^t lài.

Bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn, kuang atbồ khoa Hồi sức cấp cứu kòn se mờ kòn se pa deh, hìu sơnơm tiah Tây Nguyên pà g^t, kòp jê as klờm soh gơrềng uă ngan bơh trồ tiah mờ tiah kis. Kòp gơguh tu\ trồ tiah mrềt mờ mìu uă bè tu\ do. Tài trồ tiah tu\ do, bơta sùh i-ò hờ bơdìh gơguh uă, di lah mè bèp ờ lơh ram să kòn dềt in, tàm hơ\ uă ngan là kòn dềt hờ đơm 2 sơnam, kòn dềt [uơn ngan gơbàn kòp jê as klờm soh.

Bơdìh hơ\ tai, di lah tiah kis gùt dar gơbàn [ơ\ ha là sùm geh `hu\ jrào, kòn dềt kung [uơn gơbàn kòp sơl. Tu\ do, kòp do geh sền là 1 tàm ală bơta tòm lơh gơbàn chơ\t lài ngan tàm kơnòm dềt hờ đơm 5 sơnam.

Bơta tơngo\ bơh kòp jê as klờm soh là duh să, bơsiă, tă nhơm sơbăc, kal ke tàm broă tă nhơm, tă nhơm ntas khò khè, ờ gơbài sa, ờ bài pô… Mơya, ală bơta tơngo\ do di gơlan cau mè cau bèp ờ g^t đal mờ ală kòp ndai tàm kòn dềt bè hian, kòl phan tềng gùng tă nhơm, ală kòp bè nùs gùng mhàm… Bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn pà g^t, kờ` g^t kòn dềt gơbàn kòp jê as klờm soh lah ờ, ală cau mè, cau bèp di gơlan geh sền bơh tàm dơ\ tă nhơm kòn dềt dê. Bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn bơto sồr:

-Tă nhơm sơbăc là bơta tơngo\ geh uă ngan bơh kòp do dê. Mè bèp pal kờp dơ\ tă nhơm tu\ kòn dềt b^c. Pah dơ\ rơhồp mờ tă là 1 dơ\. Mờ kòn dềt hờ đơm 2 nhai, dơ\ tă nhơm bơh 60 dơ\ tàm 1 phút là mhar; kòn dềt bơh 2 nhai tus 12 nhai, dơ\ tă nhơm bơh 50 dơ\ tàm 1 phút là mhar; kòn dềt bơh 12 nhai tus 60 nhai, dơ\ tă nhơm bơh 40 dơ\ tàm 1 phút là mhar. Tu\ kòn dềt b^c mờ cau mè, cau bèp kờp dơ\ tă nhơm bè hơ\ di gơlan geh pin là kòn neh gơbàn kòp jê as klờm soh bloh.

Jăt bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn yal, kòp jê as klờm soh [uơn gơbàn wơl sùm, bơdìh mờ bơta tàm tiah kis den gam geh bơta ờ tơl jơnau g^t wă bơh cau mè cau bèp tai. Uă cau mè cau bèp tu\ go\ kòn gơbàn duh să, bơsiă, gơl^k dà muh den blơi is sơnơm rê hùc mờ ờ hềt g^t loh tài bơta kòp lơi, tu\ go\ kòp ờ blời mờ sơlơ jroă rơlao den hơ\ sồng tus piam kòp tàm hìu sơnơm. Bác sĩ Hoàng Ngọc Anh Tuấn pà g^t tai:

-Geh uă kòn dềt, cau tàm hìu sơm is, tu\ go\ kòn dềt neh ờ hoan gơbàn kòp tai den kơlôi là kòn neh bời kòp, den ờ hùc tai sơnơm, ha là ờ hùc jơh khà sơnơm. Bơta do [uơn ngan lơh kòp [uơn gơbàn wơl sùm uă dơ\.

Kờ` rơcang sơndră mờ kòp jê as klờm soh kòn dềt in, ală bác sĩ bơto sồr ală cau mè, cau bèp pal kah tus mờ broă tam gơl bơh trồ tiah, lơh ram să jan kòn dềt tu\ trồ tiah mrềt, bơta sùh i-ò tàm trồ tiah uă; ai kòn dềt in sa, hùc tơl phan bơkah kờ` tơnguh bơta pràn sơndră mờ kòp; c^t ală bơta sơnơm vaccine sơndră mờ kòp tơl mờ di tơngai; ai kòn mìng pô mè tàm 6 nhai sơnrờp mờ sa bơtơl di pal.

Kuơ màng, tu\ kòn dềt gơbàn duh să, ờ bài pô, ờ bài sa den pal tus mơ hờ hìu sơnơm kờ` kham, ba` hùc is sơnơm tàm hìu. Tu\ hùc sơnơm pal di khà jăt jơnau bơto bơh bác sĩ, tơmù uă ngan broă kòp di gơlan gơbàn wơl sùm, tài kơnòm dềt gơbàn kòp jê as klờm soh uă dơ\ geh lơh gơmù bơta pràn bal mờ phan sa bơkah lơh gơbàn ờ niam uă ngan tus mờ broă tơnguh bơta dờng pràn să jan bal mờ bơta ngăc ngar.

Cau mblàng Ndong Brawl