VOV4.K’ho - Neh gơs bơta mờng, lài do tu\ làng bol gơtìp kòp tê jê să mờng tus hờ hìu tăc sơnơm yal kòp kờ` blơi sơnơm hùc mờ ờ geh jơnau sồr bơh bác sĩ. Bơta dược sĩ lơh ala bác sĩ geh uă ngan tàm ală hìu tăc sơnơm càr Dak Lak.

Bàr poh lài, lo\ Nguyễn Thị Linh, kis tàm sơnah [òn Tân An, [òn dờng Buôn Ma Thuột, càr Dak Lak gơbàn nggù duh să mờ bơsiă. Kơlôi là gơbàn kòp nggù gời bè ờs den tàng lo\ neh tus hờ hìu tăc sơnơm tây rềp tềng hìu kờ` blơi sơnơm hùc.

Tơnơ\ mờ tu\ yal bè bơta tơngo\ bơh kòp, dược sĩ g^t kòp mờ tăc lo\ in 1 kơl dung sơnơm bal mờ jơnau sồr tam pà sơnơm hùc tàm 3 ngai, pah ngai 2 dơ\. Mơya, tơnơ\ mờ tu\ lo\ neh hùc jơh 3 ngai, kòp ờ mìng ờ bời mờ gam jroă rơlao. Ờ su\k ơm tus mờ bơta pràn kơl dang să jan, lo\ lòt tus [òn dờng Hồ Chí Minh kham mờ dờp cồng nha ni sơna ngan:

-Pa do a` gơbàn kòp nggù duh să bal mờ bơsiă uă ngan, kòp do den a` kơlôi là mìng tus hờ hìu tăc sơnam blơi sơnơm cèng rê hùc den bời. Tơnơ\ mờ hơ\ a` kung lòt blơi sơnơm, kung yal bè bơta tơngo\ kòp bơh să tòm dê sơl kờ` cau tăc sơnơm in g^t.

Cau tăc sơnơm tu\ neh iăt den tăc sơnơm a` in, mơya tơnơ\ mờ 1 tơngai a` hùc den ờ bời kòp. Tơnơ\ mờ hơ\ a` tus tàm Sài Gòn kham den bác sĩ yal là gơbàn kòp nggù hàn biến chứng. Tơnơ\ mờ dùl tơngai a` hùc sơnơm bác sĩ ai den kòp gơmù mờ tus tu\ do den a` neh pràn ngan.

Tàm gơnoar lơh cau lòt blơi sơnơm, a` jòi tus 1 hìu tăc sơnơm tàm gùng Y Moan, [òn dờng Buôn Ma Thuột kờ` lùp bè broă sơm kòp bơsiă. Tàm do cau tăc sơnơm tàm hìu do lùp a` bè ală bơta tơngo\ “Bơsiă uă lah ờ, bơsiă geh kơnhà lah ờ?” mờ ờ tu\ lơi đơs tus bơta neh lòt kham ha là geh sră bác sĩ sồr blơi sơnơm lah ờ. Bơh broă sền gròi tai ală cau tus blơi sơnơm tàm hìu tăc sơnơm do, ală cau kòp tus hờ hìu tăc sơnơm do ndrờm yal bơta tơngo\ kòp kờ` dược sĩ in g^t mờ ai sơnơm. Geh tu\ ală kòp đồm sơdàng, kòp jê klung kung geh tăc mờ ờ duh kờ` geh sră bơh bác sĩ sồr blơi.

Jăt ală cau jăk chài gah lơh sơnơm yal, broă tăc sơnơm ờ jăt sră ai bơh bác sĩ kung bè ngui sơnơm, ngan là sơnơm kháng sinh là 1 tàm ală bơta tòm lơh gơbàn sơndră mờ sơnơm tàm lơgar Việt Nam gam tàm khà mhar ngan mờ geh Mpồl lơh sơnơm dunia rơndăp tàm khà măt ală lơgar geh khà sơndră mờ sơnơm kháng sinh uă ngan tàm dunia.

Ngui sơnơm khăt gơboh geh lơh kal ke tus mờ broă sơm kòp. Di lah gơbàn ală kòp ngòt rơngơ\t, broă hùc sơnơm kháng sinh ờ mìng ờ dong kờl bời kòp mờ gam lơh kòp jroă rơlao, geh tu\ lơh să jan gơbàn ală bơta vi khuẩn kháng sinh (gam sơnđan là ờ gơdờp mờ sơnơm), bè tơnơ\ do tu\ kờ` ngui sơnơm kháng sinh gơsơ\t vi trùng lơh gơbàn kòp ờ gơbài tai, cau kòp [uơn gơbàn ală bơta kòp jroă rơlao.

Dược sĩ Lê Bá Nguyên, kuang atbồ Phòng Nghiệp vụ Dược, Sở Y tế càr Dak Lak pà g^t, sơnơm kháng sinh là bơta phan sơndră mờ vi khuẩn geh lơh gơs bơh ală bơta vi sinh vật, kờ` kơrian broă tơnguh bơtàu bơh ală vi sinh vật ndai. Kờ` ngui sơnơm di pal, pal g^t ală jơnau gơrềng bal tus mờ sơnơm khàng sinh, vi khuẩn lơh gơbàn kòp mờ cau kòp.

Broă ngui is sơnơm lơh ờ go\ loh bơta tơngo\ kòp, lơh kal ke tus mờ broă kờ` kờ` g^t, sơm kòp mờ sền gròi di pal cau kòp in. Den tàng, kờ` pleh mờ bơta aniai tàm broă ngui sơnơm khăt gơboh, làng bol ba` blơi is mờ ngui sơnơm, ha là ngui ală bơta sơnơm bơh ală cau geh tơngo\ kòp ndrờm bal. Tu\ geh kòp, pal lòt kham mờ sơm kòp di jăt bơta sơnơm bơh bác sĩ ai:

-Broă mờ làng bol blơi is sơnơm ha là ală hìu tăc sơnơm ờ geh sră den do là 1 tàm ală broă lơh mờng go\ ngan tàm gùt lơgar. He kung g^ là sơnơm den geh gơdờp tus 1 bơta kòp lơi, hơ\, lài mờ tu\ he ngui sơnơm den pal kham mờ bác sĩ, bác sĩ ai sơnơm den he ngui sơnơm hơ\ sồng di.

He ai bơh tàm bơta tơngo\ ndrờm bal bè ală dơ\ lài mờ he neh ngui sơnơm kờ` blơi sơnơm den di gơlan lơh bơ`ul sơnơm, ờ di mờ broă kờ` sơm kòp. Mờ sơnơm ngui ờ di jơnau sồr den kòp ờ bời mờ he di gơlan lơh gơbàn kòp ndai tai tài sơnơm lơh gơbàn.

Cau mblàng Ndong Brawl