VOV4.Mnông:  Bâh ntơm kăl e, nu^h K’Ho ta Lâm Đồng an oh kon tâm gu\ kon kônh kon yơ. [on lan m^n lah, yor khân păng ndrel du mpôl jêng dơh tâm vât, n’hanh khlăy lơn lah drăp ndơ bâh rnăk vâl mô geh tâm pă an nu^h êng. Nău m^n ne\ bâh nu^h K’Ho mô tâm di đah nău rêh a[aơ. Yor nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl du dak mham mô dơn tih đah pháp luật ma hôm nha jêng tât mô ueh an rơh kon său ba kơi.

Nău way bâh kăl e bâh nu^h K’Ho lah mô tâm gu\ ur sai đah kon oh bu klô n’hanh kon nô bu klô, yơn kon nô n’hanh gu\ kon oh bu ur lah dơi. Yor t^ng nău m^n bâh [on lan, kon nô gu\ kon oh bu ur dơh tâm vât lơn, hôm nu^h êng r^ mô geh tâm vât jêng mô dơi tâm gu\. Rlău ma ne\, t^ng nău m^n bâh nu^h K’Ho kăl e, nkô| u\ch gay ma kon nô so\k kon oh bu ur lah gay ma mât drăp ndơ bâh rnăk vâl, mpôl rnoi, lah gu\ nu^h êng drăp ndơ mbra tâm pă. Yor nău m^n aơ, âk năm ba năp, geh ăp kôp ur sai K’Ho bôl ma dăch ndul mpôl, lah oh nô tâm [ah pe rơh r^ hôm nha dơi tâm gu\ ur sai đo\ng.

Wa K’Đơn ta thôn Lăng Cú, xã Gung Ré, nkuăl Di Linh, n’gor Lâm Đồng an g^t, yor kăl e nơh [on lan mô g^t vât, nău m^n du\t dơh lah gay ma mât drăp ndơ an rnăk vâl, jêng geh nău kon nô gu\ kon oh bu ur dơi tâm gu\ ur sai.

“Nkô| nău kon nô gu\ kon oh bu ur bâh nu^h K’Ho ntơm nơh lah nău u\ch neh ntu, ngih jay, drăp ndơ bâh rnăk vâl bar ding mô geh pă an nu^h êng lah nău m^n mô tih. Yơn a[aơ nău tâm gu\ ur sai kơt ne\ mô hôm tâm di đah rơh a[aơ tay. Êng nu^h K’Ho Nộp bâh kăl e, kon kônh kon wa ngai r^ dơi so\k, hôm kon kônh kon yơ tâm dăch mô dơi yor hôm dăch pe rơh r^ mô dơi, lah kơt ne\ r^ kơt lah nô gu\ oh. Nu^h K’Ho Nộp bâh kăl e le\ m^n g^t vât lơn đah nu^h K’Ho Sre lah kơt ne\”.

T^ng nău kơp năm 2015, rnoh nu^h K’Ho geh rlău 166 rbăn nu^h. Tâm ăp mpôl rnoi nu^h K’Ho geh nău tâm gu\ ur sai kon kônh, kon yơ, r^ kon său deh bâh ăp rnăk vâl mô geh ngăch dăng du\t âk. Nău ngăn an saơ ntơm nơh ta nkuăl Di Linh, n’gor Lâm Đồng le\ geh nău kop ji, mô ngăch ngăr yor tâm gu\ dăch ndul mpôl du mham.

Mô dơn nu^h K’Ho ma le\ nu^h Chu Ru ta nkuăl Đơn Dương, n’gor  Lâm Đồng le\ geh nu^h tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl đo\ng, kon kônh so\k kon yơ. Nt^t lah ta thôn Pró Ngó, xã Pró, nkuăl Đơn Dương, nô Ma Nhị lah kon kônh gu\ yuh Dơnơng Sang Ya Thị lah kon yơ. Bôl ma [on lan tâm thôn, ăp nu^h tâm ngih brah tâm ban kơt linh mục (nơm nti chroh r[u\n) le\ âk tơ\ nt^m nti phoăy lah yơn hôm nha tâm gu\ ur sai na nao đo\ng.

Wa Ma Hô, cán bộ Tư pháp xã Pró, nkuăl Đơn Dương an g^t, n’gâng kan le\ âk tơ\ mbơh nt^m bar hê tâm ban kơt rnăk vâl, yơn khân păng nsrôih n’hanh [ư t^ng ăp nău way tâm gu\ ur sai đo\ng. Mô dơn rnăk vâl nô Ma Nhị n’hanh yuh Dơ nơng Sang Ya Thị ma tâm xã hôm nha geh tât bar pe jât nu^h kon kônh kon yơ tâm gu\ ur sai.

Dun ta năp nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl aơ bâh nu^h Chu Ru n’hanh K’Ho ta Lâm Đồng, wa K’Đờn, thôn Lăng Cú, xã Gung Ré, nkuăl Di Linh an lah, tât a[aơ hôm nha geh nău tâm gu\ ur sai dăch ndu\l mpôl kơt ne\. ntu\k rêh jêng an geh mbơh lah n’hanh n’gâng kan ta ntu\k an geh ntrong kan răng dăng, mô an [on lan mô g^t vât jêng tât [ư tih pháp luật tâm gu\ ur sai rnăk vâl n’hanh khuch tât nău rêh ba kơi.

“Nău tâm gu\ ur sai t^ng kon kônh kon yơ bâh nu^h K’Ho Nộp mpôl hên bôk năp lah tâm gu\ ur sai mô to\ng năm, nsum dak mham, gu\ ur, gu\ sai mô to\ng năm lah nău kan an geh nklơi. Tal 2 tâm gu\ kon kônh kon yơ tâm ban kơt gu\ oh mô lah nô nơm jêng lah mô dơi. Kon kônh kon yơ tâm [ah pe rơh tâm gu\ lah dăch ir mô dơi an tâm gu\. Tâm gu\ kon kônh kon yơ kơt aơ lah mô dơi . aơ lah nău way mô ueh, tâm hôm tâm di an geh nklơi jăng. T^ng nău m^n bâh nu^h K’Ho Nộp, tâm gu\ kon kônh kon yơ lah nglaih  chong, geh nău tât”.

T^ng wa K’Brỏh, bu ranh [on ta tổ dân phố Kơ Mêng, nkuăl têh Di Linh, nkuăl Di Linh, n’gor Lâm Đồng, nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl kon kônh kon yơ du\t âk lah nău tâm ôp tâm kep bâh mê| bơ\ rnăk vâl bar ding mô di lah êng ur sai tâm u\ch tâm ro\ng êng. Way lah nu^h ur hôm nha du\t mom mô ho\ to\ng năm, geh nu^h hôm kon se mô to\ng săk soan ma deh nse. Yor ne\, mô dơn jêng tât jêr jo\t mpeh nău wa\ng sa ma kon său deh luh way mô ngăch dăng, quet nte. Bu ranh [on K’Brỏh an g^t tay, a[aơ bâh geh mbơh tơih le\ tât ta nkual njônh ngai, [on lan le\ g^t vât, jêng nău tâm ôp, tâm kep, gu\ ur so\k sai le\ tâm di, ueh , mô hôm geh nău tâm gu\ dăch ndul mpôl.

“T^ng nău ntru\nh bâh pháp luật a[aơ, bu ur an to\ng 18 năm deh mơ dơi  gu\ sai, bu klô to\ng bâh bar jât năm, bar jât bar mơ dơi gu\ ur. Gu\ sai ơm bu ur deh kon ơm yor ê ho\ to\ng năm têh, jêng mô to\ng săk soan, ê ho\ to\ng nău blău mât kon gay ma mât nti oh kon, aơ lah nău mô ueh a[aơ. Nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl aơ r^ [on lan tâm [on, n’gâng kan ta ntu\k le\ geh âk nău tâm rgop rgo\ jă jut jăng, kơt ta xã Gung Ré ntơm nơh lah êng, a[aơ le\ lăp ta nkuăl têh Di Linh lah nsum. Lơ ma gu\ ta nkuăl têh n’gâng kan ta ntu\k lơ ma rgo\ jă mbơh nt^m [on lan nklơi jăng.  A[aơ n’gâng kan ta ntu\k đă mô dơi tâm gu\, mpo\ng tât jut jăng le\ rngôch nău tâm gu\ kon kônh kon yơ yor dăch ndul mpôl”.

Luật tâm gu\ ur sai n’hanh rnăk vâl ntru\nh mpeh nău mô an tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl. Tâm ne\ mô an ăp nu^h geh nsum mpôl tâm pe rơh. Kơt ne\, nău tam gu\ kon kônh, kon yơ mhe geh nkoch ta Lâm Đồng lah [ư tih pháp luật. rlău ma ăp nău jêr jo\t mpeh nău rêh jêng wa\ng sa, nău tâm gu\ ur sai dăch ndul mpôl (kon kônh gu\ kon yơ) kơt nu^h K’Ho ntơm nơh ta Lâm Đồng mbra [ư mô dăng săk soan an kon său, rnoh geh nău ji âk đah kon.

            Nu^h rblang: Thị Đoắt