Ăp nau vay rhơn ba mhe bah rnoi Hrê
Thứ bảy, 00:00, 28/07/2018

VOV4.M’nông: Rnoi Hrê ta [on Vi Ô Lắc xã Pờ Ê, nkuăl Kon Plông, n’gor Kon Tum geh nau vay tăm ba dak. Yor ri, ăp nau vay ơm bah kônh wa âk ngăn lah geh nsum đah nau geh jêng bah tơm ba. Ăp năm, rnoi Hrê ta [on Vi Ô lắc vay [ư âk nau rhơn geh tât tơm ba.

Đah kônh wa rnoi H rê ta [on Ô Vi Lắc, tơm ba geh du nau khlay ngăn, lah ntil tơm tăm leo geh ndơ sa rong rêh ăp nu\ih ndrel ko\ lah ndơ leo nsi\t prăk rêl đo\ng tâm ăp rnăk vâl. Yor ri, ăp nau vay geh tât tơm sa mro mât nau kan khlay tâm nau rêh bah nu\ih [on lan. Ăp năm, kônh wa hôm mât âk nau vay ơm geh tât tơm ba kơt lah: Nau ôp brah nông dak, srih ba ka, tăm ba, rek ba, leo nsi\t ba tâm jay…

Bah năp nơh, rnoi Hrê ta [on Vi Ô Lắc vay knu\ng tăm ba du yan tâm năm. Yơn du\m nê ri mô to\ng sa sa lôch du năm, mô lah bar năm. Rnoi H’rê tăm ba tâm lo\ ntung gung êp dak. Tơm ba ta aơ knu\ng rêh tă bah neh ndrel ma dak lah to\ng hao jêng, mô kâp poh phân.

Lor ma ntơm jur ntil, [on lan [ư du nau vay khlay ngăn nê lah vơt nông dak. Nau vay aơ gay lah ueh tơm dak hoch La Hêng (hôm ntơ lah dak me Hồi Môn) ho\ pă âk dak to\ ân lo\ ndrel rong rêh [on lan.

            Tâm khay 3, bu rang geh bu rnơm tâm [on  mra săch nar gay ma pơk jay ba ndrel nchrăp ân nar srih ba ka. Tâm nar pơk jay ba, bu mra ndơ\ luh ba ho\ geh nchrăp bah ơm rlet trong jay (kât gay ma yông klơ ntu\k ôp brah), ndrănh yăng, mpăl (gay ma juh phe [ư banh ôp brah), mpông hăn (ntu\k mpông khlay ma brah yang gu\ nde ndrel nkân ăp nau kan bah rnoi H’Rê tâm ngih khân păng nơm) jêh ri tât tơm njuh ndâk ba dih mpông. Jêh nau aơ, ba mra geh leo trăm, ân chăt jêh ri leo srih ba ka. Tât rnôk tơm ba to\ng nar ri leo tăm, rnoi H’rê lo\ [ư du nau vay êng lah ôp brah tăm ba. Tât khay 6, [on lan Vi Ô Lắc hôm [ư du nau vay đo\ng gay ma ôp ân tơm ba geh hao jêng, hun hao ueh..

            Tât khay 8, rnôk ba ho\ bơi du\m, rmôt bu ranh [on mra r[u\n nchră gay săch luh du nar gay ma [ư brah leo huêng ba tă bah lo\ si\t jay. Gay ntoh nau ntô n’hao, ryơk đah grăp ba ma [on lan ntoh mhô kơt lah nglar bah trôk, ăp năm, ăp rnăk vâl ko\ [ư nau nkra tay jay ba ân nâp.

            Kan nkra jay ba ko\ kơt lah ndâk jay ba mhe bah rnoi H’rê tâm [on Vi Ô Lắc [ư ueh ngăn, ntơm nau săch nar ân tât ntil ndơ geh săch do\ng. Tâm [on, jay ba bah ăp rnăk vâl mô geh ân êng du ntuk ma mro geh ndâk ndrel âk jay ba êng êng jêng rkum tâm nkah êng đah [on lan ndrel ma lo\ ba.

            Bu ranh A Xi, ta [on Vi Ô lắc ân gi\t, rnoi H’Rê mi\n lah, bu ur lah tơm bah tơm ba, yor ri ma tâm ăp rnăk vâl, bu ur tơm ngih lah nu\ih mât ndơ sa tâm ngih, geh uănh lah geh nau tâm mâp đah brah huêng ba. Yor ri, tâm rnôk [ư ôp brah leo ba si\t tâm ngih, ăp nu\ih bu ur nsoh nah ao ơm bah nơm ndrel anh sah ueh ngăn hăn tât tâm lo\. Khân păng tôch ngăn ba ueh ngăn tâm lo\, jêh ri chăp đah du rse ndrong leo nsi\t ân tâm jay ba.

            Tâm rnôk chăp ba, bu ôp brah ndrel ntoh nuih n’hama lah ueh đah brah huêng ba ndrel ăp brah dôl ma gu\ tâm bri, tâm neh, tâm dak…Rnôk leo ba geh chăp si\t tâm, ngih, bu do\ng bar mlâm rse nglang kât bar đah ân njêng ntung rlet dak jăng ho\ pă dak ân tâm lo\, kơt nê ân tât rnôk ba geh leo nsit lăp tâm jay đăp mpăn, mô geh be\ ro\ trong. [on lan vơt chăp ba kơt lah vơt bu ur druh kon kđăch ngăn, ăp nu\ih saơ ueh ndrel ryơk ngăn yơh.

            Jêh nê, kônh wa so\k du mlâm djăr hôm rêh gay ma ôp brah tama n’gâng njuh bah napư jay ba. Lôch ôp brah, nu\ih ôp brah lăch djăr ndrel so\k dak mham hi\ng ngăn tâm n’gâng juh jêh ri mư leo ba si\t tâm jay. Ba geh chăp geh ân tâm jay, nsing tâm mpir jay tâm ntru\p ma mpông janag gung hao klơ jay ba.

            Tâm ăp nau ôp brah ân tơm ba, ăp rnăk vâl tâm [on vay su du ntil tơm si gay [ô kah tâm jay ba ndrel tâm jrâu gay ma n’hao hao klơ bah ba. Nau [ô kah nê rêng lam, leo nau u\ch lah rnoi H’Rê rnơm tâm brah huêng ba..

            Tâm 2 nar ôp brah, ăp rnăk vala mra kâp du n’gi\ng tơm si rih tâm ăp tơm n’gâng njuh ân bah năp mpong tơm bah tơm ngih. Aơ lah nau mbơh mpơl lah, rnăk vâl dôl ma ntơm nau ôp brah lah ueh ân ăp brah yang tă kơl an ân khân păng geh ba. Tâm rnôk ôp brah aơ ri mô ân geh bu năch lăp tâm ngih, yor bah ba mô u\ch geh nau u ah…

Tâm khay 10, nu\ih [on lan ta Vi Ô Lắc hôm [ư du nau ôp brah lo\, hôm geh ntơ lah Tết đe. Ndơ bu geh leo gay ma ôp brah Tết đe lah du ntil bánh geh nkra tă bah rnih phe m’êt geh juh tâm mpăl ndrel tâm trôm nê geh puăch đe geh nhu\p tă bah lo\ si\t. Aơ lah nau vay gay nkah lôch rnôk tuch tăm, kăch rek bah yan ba ơm. Tết đe tâm kơt ma nau kan lôch du năm tuch tăm bah rnoi H’rê, ntơm du năm mhe đah ăp nau u\ch geh ba ueh, âk săk, âk play, mô geh đe ndrel mpu mpa êng lơh khuch, gay ăp ngih ko\ geh ba bêng ndro\ng, [on lan hơm lôch năm.

Ăp nau vay bah rnoi H’rê mô êng ntoh nau vay ơm bah tuch tăm, ma hôm lah rnôk gay kônh wa tâm [on tâm mâp, tâm n’ur, tâm nchră mpeh ăp nau kan tâm nau rêh, jăng lơi ăp nau tâm rkeh, ndâk nau ueh tâm [on lan, [ư nâp nau tâm rnglăp. Aơ ko\ lah rnôk gay bu ur druh bu klô ndăm tâm mơng, tâm njoăl nau tâm ro\ng, ndrel mra tâm jêng ur sai đo\ng./.

Nu\ih rblang: H’Thi

 

 

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC