VOV4.M’nông: Ăp năm rlau aơ, đah ăp nau nsôih mô rlu tâm nau joi, rgum, nti\m âm nhạc rnoi đê|, ăp bu ranh bah rmôt tur chi\ng, mprơ nau ta Thôn Kon Klôk ho\ nti\m trong, ndâk nau nau u\ch văn hoá ơm ân [on bah rnoi Sêdang ta xã Đăk Mar, nkuăl Đăk Hà, n’gor Kon Tum. Ntơm nau leo văn hoá, bu ranh [ư âk nau joi rgum, nti\m mbơh phung mom râng nau ôp, kơt nti, njroh mprơ tur chi\ng rnoi nơm.
Rmôt tur chi\ng-mprơ nau Thôn Kon Klôk, xã Đăk Mar, nkuăl Đăk Hà, n’gor Kon Tum geh ndâk ntơm bah a[aơ 17 năm. A[aơ rmôt geh rlau 20 nu\ih, geh 3 rơh: âk ngăn năm lah bu ranh A Bôm, 81 năm, jê| năm ngăn lah oh Y Thuật, 21 năm. Năm 2016 mhe rlau, geh 2 nu\ih rmôt geh Ngih dak pă nau nkhôm nau dơi “Nu\ih geh nau blau ơm” lah bu ranh A Bôm ndrel wa Y Khar.
Bu ranh A Bôm, nu\ih nkra njêng âk ntil ndơ goh nteh, ân gi\t, mô knu\ng nti\m ân kon sa tâm [on, păng mra kơl kônh wa ăp nkuăl êng tâm nau mât nâp ndơ goh nteh bah rnoi nơm:
‘ Lah chi\ng djơh, nau nteh mô ueh ri gâp nơm lah nu\ih leo nkra. Ăp ntil ndơ goh nteh êng kơt đàn Tơ-rưng ko\ lah gâp nkra êng ndrel trah, đơn Klông pút lah geh nth mô tâm di ri gâp nkra mô lah [ư mhe. Tâm rnôk nkra gâp nti\m ân kon sa khân păng saơ, gay khân păng kơt nti, blau nau nkra ndơ goh nteh. A[aơ tâm [on ho\ geh du đê| nuih blau nkra ndơ goh nteh hôm”.
Bu ranh A Lang, rmôt tur chi\ng-Mprơ nau Thôn Kon Klôk, ân gi\t, rnơm ti\ng u che tă bah kăl e yor ri ma săk păng blau âk nau nteh bah ăp ntil ndơ goh, ăp nau mprơ. A[aow păng ko\ nsôih nti\m ân rơh mom gay rơh mom lo\ ntoi văn hoá ơm bah rnoi nơm. Bu ranh A Lang nkoch:
‘Gâp saơ nau kan bah rmôt tur chi\ng-mprơ nau geh nau nâp ueh ngăn. Gâp u\ch rmôt tur chi\ng mro geh tâm n’ur, tâm kơt ti\ng aka lơn, mhâm [ư gay mât ndrel [ư ueh nau vay ơm khlay mpeh văn hoá nuih n’hâm bah u che lơi an, geh chi\ng gong, geh ndơ goh nteh bah rnoi nơm, nau mprơ hơ-chiếo, ha-nhông geh nau ueh ngăn. Săk gâp ko\ nlau nau goh nteh du đê\ ntil ndơ kơt ting-ning, chi\ng, gâr…Mhe nơh, gâp nti\m ân ăp kon se goh đơn tơruwng, tur chi\ng, pâl ting ning, gâp ho\ nti\m ân kon se rlau 3 khay ma aơ, geh 9 mon ti\ng nti, ăp mon blau tur 3 nau chi\ng, gâr”.
Mom ngăn bah rmôt tur chi\ng- mprơ nau ta Thôn Kon Klôk, oh Y Thuật, nkoch: Tâm âk tơ\ djăt ăp kônh, ăp wa đă hăn nti nau mprơ gây rhơn ngăn, gơih ngăn hăn nti đah ăp nô yuh tâm rmôt ân tât rnôk blau ngăn mư si\t:
‘ Râng bah rmôt gâp saơ rhơn ngăn. Rnôk tâm ngih ko\ so\k nau mprơ gay ma nchih jêh ri mprơ êng. Gâp saơ nơm gay nkah âk nau mprơ, mât ueh ăp nau mprơ bah rnoi nơm. Tâm ăp tơ\ nti\m nti ri gâp gơih ngăn hăn ti\ng ndrel mprơ tă bah nuih n’hâm nơm. Gâp u\ch nau mprơ, me mbơ\ gâp ân gâp hăn kơt nti, gâp mi\n, yor nau vay ơm bah nơm ri nơm gay blau mât”.
Âk năm rlau aơ, đah nau nti\m bah ăp bu ranh, rmôt tur chi\ng-mprơ nau Thôn Kon Klôk nar lơn têh jêng, nti\m leo nau u\ch ân rơh monm, ndâk tay, [ư ueh nau mprơ vay ơm. A[aơ ăp nu\ih tơm bah rmôt geh 20 nu\ih. Rnôk hăn tur chi\ng-mprơ nau tâm âk nau kan têh, gay rgum âk nu\ih, âk bu ranh dơi kuăl tay âk jêt bu druh ndăm tâm Thôn Kon Klôk ndrel hăn. Nau nteh chi\ng aơ ueh ngăn, nau mprơ nar lơn mpăr ngai, leo nau ơm bah Tây Nguyên tât đah âk nkiăl neh. Bu ranh Y Khar, kruanh rmôt tur chi\ng-mprơ nau Thôn Kon Klôk, ngơi:
‘Tât rnôk aơ gâp ho\ geh joi rgum ndrel [ư ân mhe nklăp 10 nau mprơ, dơi geh hăn leo mprơ âk ntu\k ngăn. Nau nkah ngăn bah rmôt phung hên tâm rơh rlau aơ lah nau mprơ rnôk nkah 1000 năm Thăng Long- Hà Nội năm 2010, Festival chi\ng gong Tây Nguyên ta nkuăl [on têh Pleiku (Gia Lai) năm 2012, leo tur chi\ng njroh mprơ ta Long Xuyên năm 2013, Nghệ An năm 2014, Thanh Hoá năm 2015…Êng tâm n’gor ri phung hên râng hăn [a [ơ ngăn”.
A[aơ, nau rgum joi, nti\m nti ndrel mbơh nau ơm bah rnoi nơm ho\ jêng nau kan [a [ơ mô dơi mô geh tâm nau rêh bah ăp nu\ih âtm rmôt tur chi\ng-Mprơ nau ơm Thôn Kon Klôk, xã Đăk Mar, nkuăl Đăk Hà, n’gor Kon Tum. Du hê nu\ih kơt lah u\nh mro hâr, nti\m mbơh nau ndrel leo nau u\ch đah nau ơm yau bah rnoi Sêdang ân rơh mom nthoi tay ndrel hun hao./.
Nu\ih rlang: H’Thi
Viết bình luận