VOV4.M’nông – Râng geh du hê nu^h têh ta dak he geh klâp ma 9,4g boh ăp nar, âk rlău 2 tơ\ đah nău mbơh njrăng an do\ng bâh ntu\k kan dak si lam ntur neh. Nău sa  âk boh mbra [ư n’hao nău ji huyết áp ma ăp nu^h mô dơi g^t tât.

 T^ng thạc sĩ Ngô Thị Hà Phương, Ntu\k nt^m nti Truyền thông Dinh dưỡng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, ntrong kan ngêt sa bah nu^h [on lan Việt Nam rgâl t^ng trong n’hao chrai ndơ ngi, đạm, lơn lah chrai rmeh bôh. Bơi 60% nu^h [on lan chrai rnoh bôh âk rlău 2 tơ\ rnoh bôh dơi đă do\ng ăp nar. Rmôt kan dak si lam ntu\r neh (WHO) đă, du hê nu^h têh an do\ng bah dâng 5g bôh du nar, yơn lah du rlu\ phở mô lah bún dơi geh tât 4-5 g bôh.

Bên bah nu^h Việt Nam lah rnôk sa ta jay, tâm du nar piăng, rlău ma ăp ndơ sa, geh du ngan dak mắm mô lah ngan bôh do\ng gay l^p. Ta ăp ntu\k sa, ta du nsưng sa geh nchrăp ăp ndơ l^p gay nu^h do\ng cheh l^p êng an tâm di mbung sa.

T^ng m^n njêng, 81% rnoh bôh chrai ăp nar ta dak he knu\ng âk lah bah bôh n’hanh ăp ndơ cheh tâm rnôk nkret gâm, gâm n’hanh rnôk sa. 11% bôh bah ăp ndơ sa nkret gâm ơm, tâm ndơ sa geh êng knu\ng 7%. Bột canh n’hanh dak mắm lah 2 ndơ khlay tăch bôh ăp nar (tâm ban do\ng 35% n’hanh 32%). Bột ngo\t n’hanh bôh lah ndơ bôh âk (tâm ban 7,5% n’hanh 6%).

Thạc sĩ Phương rblang: “Tâm ăp ndơ sa nkret gâm ơm, mi tôm lah ndơ sa geh rnoh bôh têh (7,5%). Biăp srat rgop 1,4% rnoh bôh ăp nar. Yor r^, nău nn’hu\ch bôh tâm ndơ sa knơm bơu kơt an nău nkret gâm bah nu^h gâm n’gôn, bên săch ndơ n’hanh ngêt sa..”

Bôh (NaCl), dơi [ư jêng bah 2 nguyên tố hoá học: Natri n’hanh Chlorua, geh tăng, lah ndơ cheh khlay tâm nar sa ăp nar bah nu^h [on lan ta lam ntu\r neh. Natri lah ndơ khlay an tăng bah bôh n’hanh [ư ăp nău khuch tât săk kon nu^h rnôk do\ng rmeh.

T^ng nu^h way kan, rnoh Natri sa ta măng đêt an nău [ư [a [a\ bah săk geh knu\ng nklăp 200-500mg 1 nar (tâm ban 0,5-1,25g bôh, mô ho\ to\ng 1 n’hoi jêt). Mô to\ng Natri, du\t đêt mâp ta nu^h ngăch dăng. Tâm rnôk ne\, rmeh Natri nkôp nău u\ch đă, [ư n’hao nău lăp, n’hao trong mham, [ư nkân dak tâm tế bào, n’hao nking n’gang ngoại vi [ư hao huyết áp. N’hao chrai Natri geh tât n’hao huyết áp, ăp ji mham play nuih, ngăn lah chôt ndal n’hanh ji trong mham play nuih.

Nău ngêt sa n’hu\ch Natri t^ng nău đă bah rnôk ơm dơi kơl kon se geh ndơ ngêt sa ue\h n’hanh n’hu\ch rnoh ntưp ji hao huyết áp bah kơi. Âk nu^h ji hao huyết áp ta rnoh đêt knu\ng an sa n’hu\ch bôh lah dơi săm ji. N’hu\ch 30% rnoh sa bôh r^ng tâm du hê du nar ta nu^h têh nkôp đah năm 2015 lah ngoay tâm ăp rnoh an dơi geh tâm trong kan têh ngih dak njrăng n’gang ji mô ntưp lvang 2015-2025.

Du đêt trong [ư gay n’hu\ch bôh tâm ndơ sa.

Mô an dak mắm, dak tương n’hanh bôh ta nsưng sa.

N’hu\ch rnoh bôh, bột canh, dak mắm… an tâm ndơ sa rnôk gu\ch gâm. Rnoh âk ngăn mô rlău 1/5 n’hoi cà phê bôh an 1 tơ\ sa bah du hê du nar.

N’hu\ch [a [ơ do\ng ăp ndơ sa geh rnoh bôh âk kơt khoai tây wâr ranh, pizza, ndơ sa tâm [oa\t…

Săch ăp ndơ sa geh rnoh bôh đêt rnôk rwa\t ndơ sa le\ nkret gâm. Răk uănh ntô l^r rnôk joi ndơ sa le\ dơi nkret gâm gay uănh nđôi rnoh bôh. An kon sa sa ndơ sa geh ơm n’hanh uănh nđôi rjăp nău ntop ăp ndơ cheh tăng. Ngoay tâm ăp nău kơl an uănh khlay tâm rnôk a[aơ lah to\ng ăp nău mbơh ndơ kah ta ndơ sông sa an nu^h do\ng, geh trong r[o\ng gay n’hu\ch bôh, s^k, ngi n’hanh ndơ kah

Kônh wa n’hanh le\ băl mpôl [ư jêng bên mhe sa sât, sa ndơ sru\ng âk lơn ndơ wâr ranh dak, n’hu\ch bôh ndơ\ lăp tâm săk gay mât săk soan.

Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja