VOV4.M’nông – Rlău 30 năm pah kan ta nhih pah kan Ngih dak, bah biên tập viên bah Radio [oh rup Lâm Đồng tât Kruanh Ban Văn hoá xã Tam Bố, nkuâl Di Linh, n’gor Lâm Đồng, wa K’Điệp ho\ rlu ranh yơn hôm mô ho\ rlu kan đo\ng. Bơi 70 năm deh, s^t gu\ rêh ta ntu\k, wa K’Điệp dơi kônh wa nsing nơm đă [ư bu ranh [on. Lah nu^h geh nsing nơm, g^t âk văn hoá way ơm, geh nău g^t blău jru hvi, bu ranh [on K’Điệp hôm âk nău rvê mpeh văn hoá bah rnoi nu^h he đo\ng. Lôch [ư jêh “Si [u\t nt^m n’hanh nti nău ngơi K’Ho”, păng dôl m^n rvê tâm nuih n’hâm nchih ndrôm si [u\t “Nău way mpeh tâm gu\ ur sai n’hanh rnăk wâl tâm [on lan nu^h K’ho”.

 - Ơi Bu ranh K’Điệp, năm aơ le\ êp 70 năm deh, dăn mbah rhơn bu ranh hôm e mât mro “nău ngăch prăl” gay ndrel kônh wa ndâk njêng nău rêh mhe. Jêh rlău 30 năm “Trong kan Ngih dak”, a[aơ le\ rlu ranh, bu ranh [on hôm e moh nău m^n rvê mêh ?

- Bu ranh K’Điệp:  “A[aơ nău rêh le\ dơi to\ng ăp, kon sau le\ dơi nti nsơm. Yơn lah, a[aơ, kon sau nti nsơm knu\ng mhe nti ăp nău kan đah nău ngơi yoău lah du\t âk, ma t^ng gâp ăp mon an nti nău ngơi rnoi mpôl đêt”.

- Dơi g^t, bu ranh [on le\ jêh “Ndrôm sam [u\t nt^m n’hanh nti nău ngơi K’ho” ri hôm ? nău ndơ\ do\ng mô ho\ geh âk đo\ng ?

- Bu ranh K’Điệp:  T^ng Nghị quyết bah Trung ương Đảng rơh tal 8 khoá 5 m^n lah: “Mât prăp r[a\y n’hanh [ư ue\h nău ngơi, rplay sam [u\t ăp rnoi mpôl đêt”. Yơn a[aơ ri rlơ\ tay, tâm [on lan rnoi mpôl đêt ri le\ rngôch mô nt^m nău ngơi rnoi mpôl đêt, ma knu\ng mhe dơi [ư nt^m rplay sam [u\t n’hanh nău ngơi ăp rnoi mpôl đêt an cán bộ kruanh nu^h Yoău. Đah nău m^n êng nơm, gâp dăn đă n’gâng klan ăp gưl, Ngih dak an geh nău ntru\nh an oh kon nu^h rnoi mpôl đêt nti rplay sam [u\t, nău ngơi bah nu^h rnoi mpôl đêt”.

- Jêh lôch ue\h bah “Ndrôm sam [u\t nt^m n’hanh nti nău ngơi K’Ho”, wa geh nău nchrăp an năm 2020 đo\ng, ơi bu ranh [on ?

Bu ranh [on K'Điệp

- Bu ranh K’Điệp:  “Năm tât, gâp mbra nsrôih nchih jêng du ndrôm sam [u\t Nău way ơm đah nău ngơi rnoi K’Ho. Tâm ne\ geh ăp nkô| nău kơt nău hôr, nău mpring, nău mprơ, nđơn đah nău ngơi rnoi mpôl đêt jêhne\ mbra rblang jêng nău ngơi Yoău. Gâp nsrôih mbra nchih jêng du ndrôm sam [u\t gay n’glơi an kon sau bah kơi tay”.

- Aơ lah du nău m^n du\t ue\h. Mpeh trong nchih rblang kơt ne\ du\t tâm di đo\ng đah kônh wa, xăn bu ranh [on an g^t nkô| nău khlay tâm Nău way ơm aơ moh ndơ mêh ?

- Bu ranh K’Điệp:  Tâm ne\, mbra nsrôih nchih tay Luật ur sai n’hanh rnăk wâl bah rnoi nơm. Đah ăp nău ne\ gâp mbra nsrôih nchih tay nău way ơm bah kăl e n’hanh mbra geh nău nkôp đah nău rêh mhe a[aơ, jêhne\ mbra geh nău tâm nkôp đah kăl e n’hanh a[aơ. Nău way ơm ue\h hôm e tâm di đah nău rêh mhe ri do\ng mât tay tâm nău rêh, hôm ăp nău way ơm rluk mâl mô hôm tâm di mô dah rluk mâl ir ri he đă kônh wa an jăng lơi. Gâp t^ng nkô| nău aơ, lah a[aơ nău rêh jêng le\ hun hao du\t âk, kônh wa le\ wât hôm, g^t rblăng hôm, lah kơt he t^ng ngăn ăp nău way ơm kăl e ma mô hôm tâm di tay ri an jăng lơi”.

- Kơt ne\ lah bu ranh [on le\ m^n na nê| nu^h ma nău way ơm an r[o\ng tât, ne\ lah rơh druh ndăm, di đo\ng ơi bu ranh [on ?

- Bu ranh K’Điệp:  Di hôm. Lơn lah rơh druh ndăm a[aơ khân pơng mô hôm t^ng ăp nău rluk mâl mô hôm tâm di tay. Yor khân pơng le\ g^t wât, le\ m^n joi tâm internet, ăp ndrôm sam [u\t… jêng kơt nău way ơm ur sai êp dak mham, so\k kon yơ kon kônh a[aơ mô hôm âk, lơn lah nău gu\ ur so\k sai ơm hôm e du\t đêt nkôp đah kăl e. druh ndăm a[aơ khân pơng le\ wât hôm, jêng nu nău me mbơ\ nchâp đă gu\ ur sai êp dak mham mô lah gu\ ơm hôm e du\t đêt. Nău dah ro\ng ur sai dơi druh ndăm [ư ue\h, bu ur bu klô tâm m^n joi êng n’hanh lah tâm di đah nơm ri mbơh đah me dăn nsông sao.

- He dôl lah mpeh nău ur sai. N’hêl na nê| a[aơ, ta nkual jru ngai, hôm e nu nău gu\ ur so\k sai ơm. Ndr^, Bu ranh [on geh nău m^n rvê mpeh nău aơ đo\ng ?

- Bu ranh K’Điệp:  Bah nău aơ, gâp ngăn ngên mpo\ng u\ch [ư [ơ nkoch trêng mô dơi gu\ ur so\k sai ơm. Yor gu\ ur so\k sai ơm mbra khuch tât săk soan, so\k êp dak mham lah mô ue\h an rnoi mpôl. Mpo\ng u\ch ăp gưl n’gâng kan [on lan mpeh nău dơi kan bah nơm, an nking n’gang ơm. Lah geh nău ne\ geh trong nt^m an kônh wa wât ăp nău rluk mâl ơm mô hôm tâm di, mô geh ue\h an rnoi mpôl kon sau bah kơi aơ tay.

- Ơi Bu ranh [on, nu^h K’ho n’hanh du đêt rnoi mpôl đêt Tây Nguyên t^ng rnoi me deh, bah kăl kônh wa he geh nău way “kêt tâm nsong”. T^ng bu ranh [on, hôm e dơi mât đo\ng nău way ơm aơ ?

- Bu ranh K’Điệp:  T^ng gâp, tâm ur sai bah kônh wa he, gâp đă kônh wa he mô an tâm kêt ur sai âk ir. Lah kơt du rnăk wâl geh 5 tât 6 ơ\ kon bu ur ma [ư nsông sa le\ an ăp kon ri rnăk wâl ne\ mbra ach ngăn. Yor an tăch le\ neh drăp ndơ mô to\ng trok bah ndơ dăn tâm kêt bah ngih bu klô.

Nău tâm kêt a[aơ lah hôm e mbăn ngăn. He lah nău way ơm aơ mô hôm tay, yơn n’hêl na nê| pơng hôm e, hôm e geh tâm nău rêh. Gâp m^n lah mro, lơn lah tâm nu^h K’Ho Sre tâm kêt ur sai du\t mbăn. Yor ne\, du\t u\ch nău lăp bah ăp gưl n’gâng kan, ăpo nu^h g^t blău nu^h rnoi mpôl đêt ndrel nău ngơi gay an kônh wa jăng lơi nău tâm kêt ur sai mbăn ir kơt a[aơ.

- Du nău way ơm, du nău rêh le\ jêng g^t blău mhe nău way ơm kăl e tât a[aơ, a[aơ u\ch rgâl mbra mâp âk jêr jo\t. ndr^, t^ng bu ranh [on an m’hâm [ư mêh ?

- Bu ranh K’Điệp:  Lah mpeh nău g^t blăumhe, he an wât kơt aơ, nu^h bu ranh nt^m, đă, ri he nu^h kon sau he an [ư t^ng dơm. Kơt nu^h K’ho he geh nău bu lah “Bu ur nt^m đă, nt^m ri bu klô [ư t^ng”. t^ng nău m^n êng gâp, nău aơ lah du nar, 2 nar mô dơi kơt do\ng nău ngơi aơ gay ma lah an kônh wa g^t mbrơi mbrơi mbra wât. Lah du nar, 2 nar mô ho\ wât ri he lah tay. Gâp nsing nơm, gâp ndrel âk bu ranh [on êng, nu^h g^t blău K’Ho ndrel n’gâng kan [on lan ta ntu\k, tâm ban u\ch đah gâp, geh nău ngơi nsum ndrel tâm ban u\ch an jăng lơi mô lah n’hu\ch mbrơi mbrơi gay tâm di đah nău rêh mhe. Gâp mpo\ng tâm năm tât mô ngai tay, kônh wa mbra wât, kônh wa he mbrơi mbrơi jăng lơi.

- Ơ, dăn lah ue\h wa. Rhơn bu ranh lôch ue\h !

Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja