VOV4.M’nông: Kơp tât rnôk aơ, n’gor Dak Lak ho\ kơp dơn geh 36 nu\ih geh ntưp ma srê ji dâr bưm ko. Ntơm rnôk saơ nu\ih ji bôk năp ntơm lơ 7/7 tât rnôk aơ, tâm du nar tât bar nar lo\ geh nu\ih ntưp ji mhe. Bah năp nau tât jêr, n’gâng kan dak si nkah [on lan ân geh [ư ân rjăp, nchrăp [ư ân ueh nau kan njrăng rdâng srê ji dâr bưm ko.

A[aơ nau ji dâr bưm ko ho\ ntoh tâm 5 nkualư bah n’gor Dak Lak geh: Lắc, Krông Bông, Mdrak, Cư M’gar, Cư Kuin. Tâm nê, rgum âk ngăn tâm nkuăl Krông Bông (15 nu\ih) ndrel M Drak (9 nu\ih), Cư M’gar (6 nu\ih). Nu\ih ji ntoh âk ngăn tâm nkuăl jru, nkuăl ngai, nkuăl jêr geh nau mâp đah dak si.

Nau ji dâr bưm ko lah yor kman lơh, ngăn lah ntưp bah trong so\ n’hâm mô lah geh mâp mâp do\ng nsum ndoh ndơ geh ntưp kman ji dâr bưm ko, dak muh, dak hiu bah nu\ih ji. Aơ lah nau ji jêr, geh nau rêng ntưp ngăch ndrel rnoh nu\ih khi\t âk, nklăp 20-30% tâm kon se. Nau mpơl bôk năp bah nau ji lah siak, ji kop duh, ji mlông ko, rvăn ji. Lah mô năn saơ ndrel ma năn săm, nau ji bah ji dâr bưm ko mra geh lơh khuch hô, ngăn lah vay mâp ji tâm play nuih, mra roh n’hâm ngăch, ji tât trong rngok, jêr so\ n’hâm, [ư khi\t nu\ih.

Ti\ng tiến sĩ, nai dak si Trần Thị Thuý Minh, Kruanh khoa Nhi tổng hợp, ngih dak si Đa khoa nkuăl Tây Nguyên, nau ntoh bah nau ji dâr bưm ko nơih ntôn đah nau ji nuh lơh êng yor ri ma nu\ih ji mbrơi hăn khám, [ư nau saơ, săm la, rnoh nu\ih khi\t hô:

“Gay geh năl nau ji, ri nu\ih me mbơ\ ân geh nsing tâm 2 nau kan, tal bôk năp lah kon nơm geh tâm mâp êp đah nau ntưp ji. Tal bar, geh nau ntoh kơl lah ji kop duh, rgănh săk, siăk, jêr so\ n’hâm, ji mlông ko hô. Nê lah nau mpơl bôk năp ma me mbơ\ kon se ân geh năl saơ. Yơn lah ăp nau mpơl ji aơ ntoh tâm nau ji ta mlông ko yor ri ma jêr ngăn tâm năl, yor ri, knu\ng nai dak si geh khám ndrel saơ tâm mlông ko ndrel ân hăn xét nghiệm ri mơ geh nau năl nu\ih ji geh ntưp srê ji dâr bưm ko đo\ng lah mô”.

Nau ji dâr bưm ko bol ma geh nau tât jêr yơnh lah nau ji ho\ geh dak si vắc xin njrăng tă bah jo\, yor ri, nau kan njrăng nau ji ueh ngăn lah chuh vắc-xin:

‘ A[aơ bôk nau kan chuh n’gang pơk hvi ho\ rêng tât ăp kon se Việt Nam, ăp ntyil vắc xin kơt SLL, Quinvaxem, Combie Five…ko\ geh dơi njrăng ji dâr bưm ko, êng nê du đê| ntil vắc xin chuh tâm ntu\k êng ko\ dơi njrăng nau ji aơ. Đah ăp bu têh phung he mô năl kloh ntil nau ji bah nơm ri ân geh chuh to\ng 2 tơ\ vắc xin ji dâr bưm ko, uốn ván, ăp tơ\ chuh tâm [ah du khay gay dơi geh njrăng rdâng nau ji krit jêr aơ”.

Êng nê, gay njrăng rdâng nau ji dâr bưm ko ân săk tam, ăp nu\ih ân geh rao kloh ty đah sa [u gay ma nkhi\t kman, răk ngih vâl ân kloh ueh, ntu\k ntu kloh aih, put bok put mbung rnôk hăn ntu\k âk nu\ih, ngêt sa to\ng kah, to\ng kloh, nti\m nti săk soan ân nơm ân ueh nâp mro./.

Nu\ih rblang: H’Thi