VOV4.M'nông: Bah nău ro\ng n’hanh nău ndu an đah văn hoá Êđê, yuh Nguyễn Hải Yến ta nkuăl C|ư\ M’gar, n’gor Dak Lak le\ săch nău nchrăp [ư homestay t^ng trong [ư nu\ih Êđê gay rdâk nău kan n’hanh dơi [ư lôch ue\h bôk năp.

            Nkah ue\h lor bôk năp wa\ch rgum năch pâl nđaih ta jay gu\ sa nkre đah rho\ do\ng homstay ta nâm jâng yôk Chư Hlâm, buôn Êa Măp, xã Ea Pôk, nkuâl Cư M’gar n’gor Dak Lak, lah jay ue\h êng, săk tơm nu^h Ê đê [on tơm ta ntu\k: Jay jong, nsưng kpan, nông dak, ch^ng, yăng…Ntơm bah jay tât ndơ do\ng lah ăp ndơ ơm yău ngăn da dê, dơi nu^h tơm jay Nguyễn Hải Yến rgum joi bah ăp [on lan n’hanh tâm rnoi deh Niê mpeh sai.

           Năch dak bah dih, tâm dak rnôk hăn tât ta aơ saơ dơi nău dăch dêh n’hanh nđik aih nuih n’hâm. Lor bôk năp hăn tât ta aơ, nô Trần Lê Bảo Duy, ta phường Ea Tam, nkual [on têh Buôn Ma Thuột uănh năl:

            Gâp saơ trong leo [ư bah Yến lah du trong leo [ư ma mât dơi văn hoá an rnoi mpôl đêt ta aơ. Trong leo [ư pâl nđaih homstay lah du trong [ư ma gâp saơ du\t dêh bên, păng geh nău nsum lam [on lan. Rnôk he tât đah ntu\k manh gu\ măng homstay nê nơh ri he m^n lah tâm ban kơt plơ\ s^t jay he nơm, rnôk lăp ta nê he dơi uănh saơ du jâng văn hoá nê nơh, kơt văn hoá nu^h Ê đê, nu^h M’nông mô lah Bahnar. Ntơm bah rnôk dơi uănh saơ nê [ư an he u\ch ro\ng lơn.

             Mô dơn uănh năl ntu\k gu\ rêh du\t mha êng nt^t bah nu^h Ê đê, năch hăn tât ta aơ hôm dơi tiăm ăp ly cà phê săk tơm [on lan n’hanh sa ăp ndơ sa kah ue\h bah nu^h Ê đê kơt: Wa\ch ndrôk, tr^ch gâm ka nkhon, lha bum blang xào, trău blân tăng. Lah u\ch, năch mbra lăp jay u\nh uănh na nê| n’hanh kơt [ư gâm ăp ndơ sa đo\ng. wa Y Black Ayun, ta buôn Huk, xã Cư M’gar, nkuâl Cư M’gar an g^t, lơn lah wơt băl mpôl bah ngai tât, păng u\ch leo băl mpôl hăn tât ntu\k ngêt sa dja, yor mô dơn geh sa ndơ t^ng nău way ơm Ê đê, ta aơ hôm mât ndray du\t âk ndơ way ơm bah rnoi nu^h he đo\ng jêng păng mbra nkoch đah băl mpôl du trong dơh ntơ.

            Trong [ư gu\ homstay dja lah du nău kan du\t ue\h, nkre mât dơi ăp ndơ do\ng way ơm bah rnoi nu^h he kơt: ch^ng, yăng, gâr, tu^h pêh, năk u\nh, nsưng jong, kơt jay rot jay jong way ơm ma nu^h he nha do\ng đo\ng. Lah du hê năch pâl nđaih hăn tât ta aơ ri gâp saơ nu^h tơm rho\ do\ng geh nău mbơh ngơi du\t rah rơch dêh bên đah năch, ăp ndơ sa du\t di mbung, di nău [ô kah bah ndơ sa Ê đê bol ma nu^h tơm gâm lah nu^h Tày, yơn nha [ư luh ndơ sa geh [ô kah nt^t êng nu^h Ê đê đo\ng.

            He mbra dơi lah, trong leo [ư jay ngêt sa- homstay ta Buôn Ea Mắp lah nău nkre tâm râp du\t jônh rbăn đah nău lo\ng bah văn hoá Ê đê đah nău răk ăp, đăp dêh bah bu ur Nùng, Tày mpeh Bắc; ta n’gul mir ba rngot rngăt, bah yôk bri Tây Nguyên đah nău g^t t^ng ăp rêng tơm bah mât uănh pâl nđaih. Nu^h tơm [ư, lah nu^h tơm jay dja đo\ng, yuh Nguyễn Hải Yến (31 năm deh), an g^t: Ntơm njêng bah trong pâl nđaih homstay kalơ jâng văn hoá Ê đê, đah yuh lah nău tât êng dơm. Deh luh tâm du rnăk rnoi Nùng, yơn ntơm bah jê| Yến le\ dơi mâp đah văn hoá Ê đê tâm nău rêh ăp nar. Nău tât hôm geh tay rnôk Yến t^ng nti n’gâng kan mât uănh pâl nđaih, n’hanh jêng mpêt kăr rnôk Yến lôch hăn nti, so\k sai, s^t [ư ur an du rnăk nu^h Ê đê ta buôn Ea Măp. Nơm geh nău u\ch t^ng kơl n’hanh dâk bah kơi bah rnăk wâl, trong leo [ư homstay ta săk tơm văn hoá Ê đê le\ deh luh. Nău tât, nău ro\ng đah văn hoá Ê đê hôm du tơ\ tay đo\ng luh play lay mbôn. Nkoch mpeh ăp trong nchrăp let lăp aơ tay, yuh Yến an g^t:

            Mpeh trong nchrăp ri mô dơn n’gle\ ta nê, lah nu^h i u\ch [ư pâl nđaih homstay ma u\ch Yến kơl mpeh rnoh âk năch tât văn hoá ri dah ntu\k Yến g^t Yến mbra ntop kơl tât ta nê. Đah [on Yến kơt nê đo\ng, Yến mô m^n lah ăp băl pơk luh ri mbra tâm rlong đah Yến ma Yến m^n lah he mbra njêng dơi du ntu\k pâl nđaih nsum mpôl tâm [on lan, yor le\ ma ntơ pâl nđaih ri ân geh du\t âk jay [ư ri mơ njêng luh dơi nău tâm rnglăp. Geh rnôk năch hăn tât lah hăn tât du jay Yến dơm ri rngot rngăt ngăn, khân păng dơn hăn tât uănh jay, hăn uănh ăp ndơ uh goh dơm ri rngot rngăt ngăn, nkuâl he nha hôm du\t âk ntu\k yơn mô ho\ do\ng le\ ri geh rnôk Yến saơ n’hach ngăn.

            Mô dơn mât uănh n’hanh hun hao nău tăch rgâl bah rnăk wâl, a[aơ yuh dôl kan nsum đah n’gâng kan ta ntu\k rgum ăp băl mom geh nău ro\ng gay pơk jrô nti cheh tanh n’hanh jrô nti tu\r ch^ng goh gong ta jay he d^l gay mbrơi mbrơi jêng du rmôt njroh mprơ ch^ng gong bah [on./.

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân