VOV4.M’nông: Ndrel đah nau kơl an bah ăp bôk nau kan bah Trung ương ân an nu\ih rnoi mpôl đê|, HĐND n’gor Dak Nông ko\ geh du đê| nau ntru\nh êng gay ma kơl an rnoh prăk kon đah nu\ih rnoi mpôl đê| tâm ntu\k. 5 năm rlau aơ, tâm n’gor ho\ geh rlau 3.800 rnăk manh đah rnoh bơi tât 20 rmen gay ma hun hao nau kan tuch tăm ndrel pah kan. Rnơm geh tuch tăm, tăch rgâl săk tam, âk rnăk rklaih ach o.

Ăp nar du\t năm 2020, bri duh nar, nơih ân kônh wa ta [on Pinao, xã Nhân Đạo, nkual Dak rlâp, n’gor Dak Nông pe\ lih ndrel ih kro cà phê. Tâl ăp [ao cà phê gay ma nchrăp tăch ân ma bu, wa H’Doan ta [on Pinao, xã Nhân Ddạo ân gi\t, yan ao rnơm geh kơl an prăk kon dêh, yor ri ma rnăk păng janh ntuh kơl, mât chăm ân ueh, yor ri ma grăp càphê têh lơn, geh âk lơn:

‘Rnăk hên pah kan lo\ mir, ngăn lah nau tăm drel mât chăm cà phê. Aơ ko\ lah nau geh bah rnăk vâl, du năm geh ntơm du tấn tât 2 tấn. Năm aơ nau geh mô lăng âk, yơn ko\ mbơm đo\ng, tă bah rnoh geh aơ ri nsôih ma mât chăm răk rong ân kon hăn ti. Tâm [on ko\ nkoch mbơh ma oh nur nsôih pa kan hun hao văng sa rnăk vâl. Gâp râng nau hăn nti tâm nkual tâm xã ri ko\ mbơh ma oh nur tât ta ngih gay ma pah kan jan sa, ko\ kơt lah đă oh nur tăm kao êp trong, rep kloh ngih vâl, trong [on ndrel rnăk nơm ân geh nâp nâl, kloh ueh”.

Mbơh nau bah Jrâu kan rnoi mpôl nkual Dak rlâp ân ao, tâm ăp năm rlau ao, tâm nkual ho\ ân manh nklăp 450 rkeh ti\ng rnoh kơl an prăk kon dêh đah kônh wa rnoi mpôl đê\. Ngăn lah, ăp rnăk manh ntơm 50 tât 100 rkeh gay ma ntuh kơl nau mât chăm cà phê, tiêu, điều, yor ri ma mir tơm tăm geh âk lơn, yor ri ma geh nau dơi gay ma trok prăk tâm di nar.

Hôm tâm xã Quảng Phú, nkual Krông Nô, n’gor Dak Nông, âk năm ma o, nu\ih [on lan rnoi mpôl đê|\ pah kan hun hao lơn rnơm ngih dak ntuh kơl tay ntu]k pă dak. Dôl tâm yan vai, ma lo\ Phú Lợi geh to\ng dak. Wa Y’Bhưn Boih, Kruanh Thôn Phú Lợi, xã Quảng Phú dôl ndrel kônh wa tăm yan sial puh, ân gi\t: ntơm rnôk geh ntu\k pom dak K’tăk leo lăp kan ri kônh wa to\ng nau to\ ân rlau 100 ha tơm tăm ăp ntil, tâm nê geh bơi tât 30 ha ba dak, rlau 50 ha cà phê ndrel âk jêt ha tơm tăm tuh mbo. Geh dak to\, [ư geh 2 yan, kônh wa geh manh prăk tă bah nau kơl an rnoh prăk kon dêh gay ma rvăt phân pih, yor ri ma nau geh âk lơn:

“Geh nau kơl an bah Đảng ndrel Ngih dak, thôn hên ho\ geh hun hao lơn aka ngăn. Âk năm bah năp nơh geh âk nau mô to\ng, năm aơ ho\ geh âk lơn. Bah năp nơh ê geh dak hoch tât lo\ ri knu\ng [ư du yan. A[ao, geh dak hoch ri kônh wa rhơn ngăn yor lah nau geh âk nklăp 6 tạ/sào, kônh wa mô rvê nau ji ngot ndrel văng sa geh dơi hun hao lơn”.

Nkoch mbơh nau săk geh tă bah nau kan do\ng tơm prăk geh kơl an rnoh prăk kon, wa Y Mam tâm [on U3, nkuăl têh Ea Tling, nkuăl Cư Jut, n’gor Dak Nông ân gi\t, rnăk wa geh 3 sào cà phê, bah năp nơh mô geh mât chăm, yor ri ma nau geh ăp năm knu\ng geh du tấn. Yan aơ, rnơm geh manh 50 rkeh, yor ri ma ntuh kơl phân poh, to\ dak ân to\ng, mir cà phê ueh lơn, nau geh dơi du tấn ma n’gul đo\ng:

“Hôm tâm [on hên ri nau rêh tâm rnglăp tâm kơl tâm nau pah kan jan sa, gay ndrel hun hao văng sa rnăk vâl. Tâm năm mhe tât ri [on nsôih pah kan ndrel kơt ti\ng ăp nau kan tuch tăm mât rong, u\ch geh đảng, ngih dak kơl an mpeh rnoh geh ân đăp mpăn lơn gay ma [on lan n’hao nau geh tâm rnăk vâl gay ma hun hao văng sa âk lơn ăp năm bah năp”.

Wa K’Khét Atô-Groi kruanh Ban Dân vận N’gor Dak Nông ân gi\t, n’gor ko\ mhe lôch nau [ư ti\ng nau ntru\nh mrô 43/2014/QĐ-HĐND n’gor mpeh nau kơl an rnoh prăk kon đah rnăk rnoi mpôl đê|. Ti\ng nau ntru\nh du rnăk geh manh âk ngăn lah 300 rkeh ndrel kơl 40% rnoh prăk kon. Kơp lôch tâm 5 năm rlau aơ, n’gor ho\ geh rlau 3.800 rnăk manh đah rnoh prăk bơi tât 20 rmen gay ma hun hao nau pah kan jan sa ndrel ăp nau êng. Wa K’Khét Atô lah rjăp: Aơ lah du nau kan ngăn, năn, kơl an ăn rnăk rnoi mpôl đê\ manh gay ma geh nau dơi tuch tăm ân geh săk rnglay:

‘ Rơh bôk năp, phung hên sao nau kan aơ yor [on lan ê geh gi\t ri ê manh. Jêh rnôk phung hên hăn uanh ngăn, tâm rgop nsum, nkah đah ăp Jrâu kan bah ăp nkuăl, nkuăl têh nti\m mbơh ân kônh wa [on lan ê gi\t gay ma [on lan geh manh prăk, geh to\ng nau dơi manh ndrel ma trok ti\mng nau dơi, ri rnoh rnăk geh manh âk lơn ndrel geh kơl bôk nau kan kơl an nau kan aơ. Phung hên hăn tât ăp [on, [on phung hên sao nau kan aơ ueh tam ngăn đah [on lan”.

Mra dơi lah, êp ăp nau kan, nau kơl an bah Trung ương, n’gor Dak Nông ho\ geh nau kơl an mpeh rnoh prăk kon ân rnăk rnoi mpôl đê| ân tâm di, năn, ho\ rgop nau n’hao nau rêh, hun hao văng sa, rêh jêng, jut n’huch ach o./.

Nu\ih rblang: H’Thi