VOV4.M’nông – “Nu nău ji jâng ty mbung dôl ntoh âk ta Tây Nguyên. Tâm ne\, Lâm đồng n’hanh Dak Lak lah 2 ntu\k geh rnoh nu^h ntưp ji jâng ty mbung hao ngăch. Bah năp nu nău ne\, nău kan dak si dôl mbơh [ư ndal ăp trong mkra gay nking n’gang srê ntưp rêng tâm [on lan.
Du\t khay 9 mhe rlău, nău kan dak si Lâm Đồng năl ta nkuăl Đạ Tẻh geh tay 2 ngih sam [u\t saơ âk nu^h ji jâng ty mbung. Ne\ lah ngih sam [u\t Mầm non Hoạ Mi (xã An Nhơn) n’hanh n’hanh ngih sam [u\t mầm non Hương Lâm (xă Đạ Lây) ta nkuăl Đạ Tẻh. jêh but uănh ta ngih sam [u\t Mầm non Hoạ Mi le\ kơp dơn 8 nu^h ji, hôm ngih sam [u\t mầm non Hương Lâm saơ 4 mon ntưp. Rlău ma ne\, geh 3 mon dơi nchroh ntưp jâng ty mbung bah dih [on lan.
Bah năp ne\, ta ngih sam [u\t Mầm non Anh đào TP. Đà Lạt ntưp ji jâng ty mbung. A[aơ ntu\k uănh nđôi kop ji n’gor Lâm Đồng tâm rgop đah ngih pah kan dak si ta ntu\k [ư but uănh ji jâng ty mbung an bơi 1.000 kon ho\k, nkre ntơm puh dak si mkra ntu\k ntô gu\ âm ta ngih sam [u\t n’hanh rnăk wâl geh nu^h ji. Nău kan dak si Lâm Đồng mbơh lor ji jâng ty mbung geh trong hao ngăch, bah bôk năm tât a[aơ le\ kơp dơn 130 nu^h ntưp ta le\ rngôch ăp nkuăl, nkual [on têh tâm n’gor. Wa Trịnh Văn Quyêt-Groi Kruanh N’gâng kan dak si Lâm Đồng an g^t:
Nău kan dak si Lâm đồng bu uănh ji jâng ty mbung
“N’gâng kan dak si le\ tât nt^m rđau Ntu\k uănh nđôi kop ji mbơh [ư tâm rgop đah ngih dak si ăp nkuăl, ăp jrô nt^m nti nkoch trêng n’hanh [ư ăp trong mkra puh rao njrăng n’gang srê jâng ty mbung tâm ăp ngih sam [u\t, mầm non. Nkre tiăr nti an cán bộ dak si ăp trong mkra groi nđôi, nkoch trêng n’hanh njrăng n’gang srê t^ng nău ntru\nh. Nău kan dak si đă ăp ngih sam [u\t mầm non an [ư ăp trong njrăng n’gang kop srê, t^ng nău nt^m bah cán bộ dak si, nt^m me bơ\ ăp nu^h ntôn geh ji mô an rwa\t êng dak si săm bah dih, an ndơ\ tât ngih dak si săm ngăch dêr ntưp rêng”.
Hôm ta Dak Lak, kơp tât a[aơ, lam n’gor le\ kơp dơn bơi 700 nu^h ntưp ji jâng ty mbung, đah 5 ntu\k srê, hao rlău n’gul nkôp đah rơh aơ năm e. Buôn Ma Thuột lah ntu\k geh nu^h ntưp ji jâng ty mbung âk ngăn đah rlău 200 nu^h, ăp nu^h ji [a [a\ rgum ta 4 nkuăl Cư M’gar, Buôn Đôn, Krông Búk n’hanh Krông Pách. Wa Trần Thị Quên ta phường Tự An, nkual [on têh Buôn Ma Thuột, n’gor Dak Lak dôl mât uănh kon jêt ntưp ji jâng ty mbung ta Ngih dak si Đa khoa nkual Tây Nguyên an g^t:
“Nar bôik năp ri duh hô ngăn, tât nar tal 2 ri dơi oi, bah duh, pơng mô ntoh rplay dak tay ma hu\ch n’hanh kro tay, a[aơ dôl plôk khap. Oh ôp ta ngih sam [u\t rnôk ne\ mô geh oh ntưp oh aơ lah bôk năp, tâm rnôk ne\ geh du băl ndrel đah băl aơ, hôm bah kơi ri mô ho\ saơ băl ntưp”.
Dôl mât uănh kon bu klô 24 khay deh geh ji jâng ty mbung ta khoa nhi Tổng hợp, ngih dak si đa khoa nkual Tây Nguyên le\ wơt dơn n’hanh săm an 130 nu^h ji ntưp jâng ty mbung. Nai dak si Trần Thị Hồng Minh, Kruanh khoa nhi Tổng hợp an g^t: Du\t âk mon lăp ngih dak si tâm nu nău duh hô, kh^t bru\t, râm jâng ty. Bôl mô geh nu^h ji rgâl hô, yơn ăp me bơ\ mô dơi thơ tha, ma an uănh nđôi, groi uănh ăp nău ntoh bah kon se saơ geh ji ghay geh trong mkra ngăch.
Nai dak si dôl but uănh an kon se geh ji jâng ty mbung ta Dak Lak
“Ji jâng ty mbung dơi pă [ư 4 độ, độ 1, độ 2, độ 3, độ 4 t^ng rnoh mbăn. Ri âk ăp nu^h ntưp tâm độ 1 đah ăp nău ji kơt lah nu^h ji geh duh đêt, geh ntoh rpaly dak ta mbang jâng, ty, ta nting chiăng ty, ta bu\t mô lah ta kô mưk. Rnôk geh âk nău rgâl độ 2A ri geh ăp nău ntop tay ne\ lah ăp nău ji kơt ndrat săk, duh hô ta 6 mông jêr hu\ch, hok. Đah ăp nu^h ji jâng ty mbung bah độ 2A let lơ ri an lăp ngih dak si uănh nđôi n’hanh săm t^ng nău rgâl tâm thần kinh, mham play nuih, lăp nsôr ri trong săm êng êng”.
Gay njrăng n’gang rnoh nu^h ntưp hao, nău kan dak si Dak Lak le\ nt^m rđau ăp ngih dak si ăp ntu\k nchrăp to\ng ăp dak si, ndơ dak si, n’hao trong kan nkoch trêng mpeh njrăng n’gang srê tât nu^h [on lan; saơ ơm, ngăch mkra nu^h ji, ntu\k srê. Nkre, tâm rgop đah nău kan nt^m nti n’hanh ăp nău kan geh tât n’hao trong kan uănh nđôi njrăng n’gang srê ta ăp ngih sam [u\t. Nai dak si Lê Phúc, Groi kruanh Ntu\k uănh nđôi kop ji n’gor Dak Lak an g^t:
“A[aơ ntu\k uănh nđôi kop ji n’gor dôl hăn ua\nh nđôi uănh lah nău [ư kan ndrel mkra njrăng n’gang srê jâng ty mbung ta du đêt ngih sam [u\t n’hanh du đêt ngih dak si xă, phường, nkuăl têh ta lam n’gor. Rnôk aơ mpôl hên uănh nđôi geh 7 nkuăl. Jêh kơp dơn ri ăp xă, ngih sam [u\t [ư ue\h đo\ng, du đêt ntu\k hôm e geh du đêt ngih sam [u\t nău mbơh [ư mô dơi tâm ban, mô ue\h, mpôl hên le\ geh nkah”.
Gay njrăng n’gang ji jâng ty mbung an kon se, t^ng ăp nai dak si trong mkra ue\h ngăn lah [ư ue\h răk rao ngêt sa; rao ty đah xa [u, [a [ơ ju\t kloh ăp măt ndơ, ndơ do\ng ma kon se pah ăp nar. Rnôk geh saơ ntôn ntưp ji, an ndơ\ kon se but uănh ta ăp ngih dak si dăch ngăn.
Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja
Viết bình luận