VOV4.M’nông –  Jêh đêt khay rlu, bah bôk khay 10 tât a[aơ, Dak Lak kơp dơn tay âk nu^h ntưp đah kaman ji ndâr pưm ko. Yơn lah, ăp nu^h ji mô geh nkô| nău srê geh tât n’hanh ntoh chah chrai ta ăp thôn [on êng êng. Nău aơ [ư jêr jo\t tâm trong kan njrăng n’gang srê ndâr pưm ko ta ntu\k aơ.

Dôl săm ji ndâk pưm ko tâm nkual nkhah êng ji tâm ntưp bah Ntu\k ngih dak si nkuăl Lắk, n’gor Dak Lak, yuh H’Yum Bdap, ta [on Kdiê 2, xă Đăk Nuê an g^t: gâp geh duh, ji mlông ko bah rlău 10 nar bah năp, dơi nu^h [on lan ndơ\ ngih dak si nkuăl gay but uănh n’hanh dơi nchroh ntưp ji ndâr pưm ko. Jêh rnôk jêh uănh năl, g^t nơm ngăn ngên ntưp ji ndâr pưm ko, yuh H’Yum mô bah klach rvê. Yơn lah, tât a[aơ, yuh le\ đăp mpăn lơn yor nău ji le\ bah oi:

“Rnôk lăp ta aơ bôk năp ri duh, jêh but uănh siêu âm, uănh năl mham saơ bu lah ji ndâr pưm ko jêh ne\ gu\ ta aơ dâl. Ta aơ nai dak si mât uănh lah lơi dâng rngot, ta aơ geh săm ji săm nău aơ lơi geh rvê tay. Tât a[aơ saơ bah ơi, ngăch hôm mô geh nău rvê tay”.

Nai dak si but uănh an nu^h ji ndâr pưm ko

 Nkuăl La\k lah ntu\k bôk năp bah n’gor Dak Lak ntoh ji ndâr pưm ko, đah 9 nu^h ji. Tâm rnoh ne\, geh 2 nu^h ndơ\ ngih dak si nkual Tây Nguyên yor geh rgâl mbăn, 7 nu^h [a [a\ dơi săm ta ngih dak si nkuăl. Gay dêr ntưp ntop tâm ngih dak si, ngih dak si nkuăl Lắk le\ ndâk njêng du nkual săm ji ndâr pưm ko nkhah êng tâm Khoa Nội-Nhi-nhiễm đah to\ng ăp ndoh ndơ n’hanh nu^h kan. A[aơ 6/7 nu^h ji le\ s^t, nu^h ji [a [a\ le\ geh mô ntưp đah kan ndâr pưm ko 2 tơ\. Nai dak si Chuyên khoa 1 Nguyễn Hữu Thiện, Kruanh khoa nội-Nhi-Nhiễm, ngih dak si nkuăl Lăk an g^t:

 “Jêh rnôk wơt nu^h bôk năp kơt tâm rnôk săm 9 nu^h ta khoa truyền nhiễm bah ngih dak si nkuăl Lăk, Ngih dak si le\ geh bôk nău kan, geh trong nchrăp săm nchrăp rdâng nkh^t rdêl srê. Tât rnôk nar aơ, le\ rngôch nu^h ji ndâr pưm ko ta nkuăl Lăk le\ dơi săm t^ng di nău nt^m n’hanh mô geh nău plơ\ tay an nu^h ji”.

T^ng wa Phạm Phú Anh, Groi Kruanh ngih dak si nkuăl Lăk, jêr jo\t ngăn  tâm trong njrăng n’gang srê ta ntu\k lah ăp nu^h ji mô geh nkô| nău srê geh tât ndrel n’hanh ăp nu^h ji lah du ntu\k srê jêt chrai. Nău aơ [ư an nău kan dak si an hăn t^ng ăp ntu\k srê gay nchoeng n’gang nkual srê. T^ng wa Phú Anh, a[aơ nkuăl Dak Liêng, Bông Krang n’hanh Đak Phơi. Nklăp 40 rbăn ding vaccine dơi chuh an 20 rbăn nu^h [on lan ta 3 xă aơ, geh rlău 90%. Tâm nar tât, nkuăl Lăk nchrăp chuh an nu^h [on lan ta 3 xă Krông Nô, Earbin n’hanh Nam Ka. Yơn lah, yor mhe ntoh tay 3 nu^h ji ta xă Đak Nuê n’hanh Nam Ka jêng trong nchrăp chuh vaccine njrăng n’gang ji ndâr pưm ko an rgâl. Wa Phạm Phú Anh an g^t:

Uănh nđôi mlông ko an ăp nu^h mâp êp đah nu^h ji ndâr pưm ko

 “Tâm trong nchrăp ri nsrôih an rlău bôk khay 3 bah năm taơ lah jêh, yơn nu nău kơt ne\ mô jêh yor he knơm tâm âk nău. A[aơ he geh [ư ma mô to\ng vaccine jêr đo\ng, mô lah geh to\ng vaccine mô dơh yor rnoh nu^h chuh du\t âk, he so\k s^t du tơ\ mât uănh mât dơi. Hôm s^t nglai chuh ri tât a[aơ nkuăl le\ rwa\t hôm ri a[aơ knu\ng nsrôih [ư chuh dơm. Trong chuh ri chuh ta ngai lor jêh ne\ plơ\ s^t mbrơi mbrơi. Tâm rnôk chuh đă oh nô ta aơ hăn n’hanh mbra [ư âk ntu\k chuh gay mô rgum kônh wa tât âk. Nchrăp lôch lah an n’gul năm bah kơi”.

Kơp tât nar 14/10, n’gor Dak lak le\ kơp dơn 48 nu^h ji ndâr pưm ko ta 6 ntu\k Lăk, M’Drak, Krông Bông, Cư M’gar, Cư Kuin n’hanh nkual [on têh Buôn Ma Thuột. Ăp nu^h ji lah nu^h rnoi mpôl đêt n’hanh gu\ tâm nkual geh chuh đêt. Âk nu^h [on lan nkual aơ mô ho\ wât to\ng ăp mpeh ji ndâr pưm ko kưt tam bah trong kan chuh vaccine njrăng n’gang ji. Yor nê, gay ntrôl ru\ch srê ndâr pưm ko, rlău ma nsrôih bah nău kan dak si tâm nău njrăng n’gang n’hanh săm ji, an geh nău tâm rgop rjăp bah ăp rmôt kan kon nu^h n’hanh nsum mpôl gay nkoch trêng, rgo\ jă nu^h [on lan njrăng n’gang srê, gay n’hu\ch nău ntưp rêng bah srê./.

Nu^h rblang: Y Sưng Phê Ja