Nu^h Rđe geh âk nău way khlăy, tâm ne\ ge nău way lăp jay mhe. Lôch [ư jay jong, nu^h Rđe [ư ăp nău way hao jay mhe đah nău u\ch lah ueh brah n’hanh ăp [on lan ndul mpôl le\ ntop soan, ntop ndơ kơl an [ư lôch jay aơ.
VOV4.Mnông: Gay ma dơi [ư du jay jong an geh nchrăp âk năm n’hanh nu^h tơm jay an geh to\ng ndơ mơ. Rnôk ngih jong [ư lôch r^ nu^h tơm jay way [ư lăp jay mhe. Kuăl brah lăp jay mhe du\t khlăy jêng nu^h tơm jay way nchrăp ntil [ư [ư brah na nê|. Yăng ndrănh geh kât ta ăp jro\ng jay mhe rdâk n’hanh kât bâh ta măng, dăp n’grep jêng du mbor ta n’goang jay tơm bâh jay mhe, ăp kông geh văn yông ta ntôr yăng. Bu do\ng mham sur, lah ndơ gay ma mh^ng ta jro\ng jăy gay ma nt^t an nău sâm geh, đăp mpăn, hơm răm. Bu ranh Aê Thơi, ta [in Mblơt, xã Ea Bông, nkuăl Krông Ana, n’gor Dak Lak an g^t:
“Ndơ kuăl brah geh sur mô gâp le\ săk, kanu\ng i bôk, tôr lah dơi hôm. Yor săk sur le\ ntêm an gâm ăp ndơ sa êng nchrăp vơt năch hôm, 1 mblâm pêh, 1 ngan piăng, 1 ngan poăch sur an ta dông, play nông kru, tong djrôp ndrănh”.
T^ng nău mbơh bâh bu ranh [on Aê Thơi, bôk năp lah kuăl brah mbơh đah brah mpeh jay mhe, lôch ne\ mbơh đah yău ye, tât lăp hao jay mhe, kuăl brah n’hao săk soan an bơ\, mê|, kon său. Tâm ne\, nău way lăp jay mhe lah du\t khlăy. Ta nău way aơ, lôch rnôk ăp ntil ndơ kuăl brah le\ geh nchrăp to\ng le\ rngôch, bor ch^ng geh tur mbơh an [on lan dăch ngai g^t rnăk vâl geh nău rhơn, jă ăp nu^h tât râng. Nu^h tơm jay s^nh u\nh h^t tâm jay u\nh, u\ch nău hơm răm, đăp mpăn, geh ndơ sa. Rnôk [ư brah r^ ur sai tơm jay nsoh ndơ way ơm gu\ ta yăng ndrănh gay ma kuăl brah. Rlău ma nău u\ch an jay jong nâp jo\ r^ nău kuăl brah hôm nha u\ch geh ăp nău ueh tât đah rnăk vâl. Bu ranh Aê Thơi nkoch:
“Rnôk kuăl brah r^ kuăl kơt aơ: Ơ brah, gâp jă ăp nu^h brah, ăp nu^h brah mpeh luh nar, mpeh nhâp nar, ta trôk, ta neh, brah mât chăm. Nar aơ, jay hên le\ lôch [ư. Dăn brah kơl an nău bun lap ueh lăng an tơm jay. Kon său âk rhơn, mbo ba săk mbôn, săk dăng lăng ngăch, mâp âk nău ap, nău rêh têh ndro\ng”.
Nău kuăl brah, nu^h kuăl brah njôt ndrănh ndơ\ an nu^h tơm jay ngêt n’hanh so\k kông dok ta ti an nu^h bu klô tơm jay, , dok kông ta ti kiău đah nău u\ch geh nău bu\n lap tâm ăp nău kan, kông dok ti ma gay ma ăp brah an nău ueh lăng an jay geh nâp jo\, mât an rnăk vâl hơm răm đăp mpăn. Lôch kuăl brah, nu^h tơm kuăl brah so\k poăch, piăng, ndrănh an nu^h tơm jay sa lor, lôch ne\ jă nu^h têh tâm rnoi, lôch ne\ jă nu^h kuăl brah n’hanh le\ rngôch ăp nu^h tâm [on dăch ngai tât râng.
Rnôk lăp jay mhe, nău nteh ch^ng knah mô rlu lot ngai đah nău u\ch ăp brah an nău hơm răm, đăp mpăn an le\ [on lan. Le\ rngôch ăp nu^h tâm [on dăch [on ngai le\ geh jă s^t râng rơh lăp jay mhe. N’hanh rnôk tât râng khân păng le\ ntop đah nău njôt yăng ndrănh mô lah djăr, sah ba, mbo..gay ma nsum rhơn đah tơm jay. Bu ranh [on Aê Thơi an g^t tay:
“Le\ rngôch ăp nu^h tâm [on le\ geh jă râng rơh lăp jay mhe. Geh ăp nu^h geh yăng ndrănh r^ njôt ngêt nsum. Yor rnôk [ư kuăl brah lăp jay mhe âk nu^h ngăn. Geh bâh 10-20 yăng ndrănh. Du hê rnăk tơm jay mô dơi sâp. Jêng lah nu^h tât râng geh nu^h njôt ba, phe, ndrănh, ăp nu^h băl mpôl, [on lan ndrel tâm kơl gay ma lôch nău mbơh bâh ăp brah”.
Lăp jay mhe lah du nău văn hoá ueh bâh nu^h Rđe. Đah ăp nău way ơm, aơ mô dơn lah rơh gay ma ăp nu^h ndrel nsum ngêt sông, tâm mbơh ngơi, tâm mbơh ăp nău tă kan tâm nău pah kan jan sa ma hôm nha lah du nău tâm mâp ntu\k rêh jêng geh nău tâm ro\ng ueh đah kon nu^h tâm [on ntop rdâk njêng [on lan ăp nar lơ ma ueh lơn.
Viết bình luận