VOV4.Mnông:Di rơh du\t khlay 8, bôk khay 9 ăp năm nu^h Sêdăng mpôl Sêteng ta nkuăl Tu Mrông n’gor Kontum way [ư kuăl brah ntru\p mbor dak. Nău êng tâm nău way aơ lah mô geh so\k su\k [ư brah r^ nău kuăl brah mbra mô geh khlay. Nău kuăl brah pư mbor dak lah nău tâm rnglăp le\ [on lan Sêteng ndrel mât ntu\k gu\ rêh, u\ch an rnoh dak âk, [on lan geh ngăch prăl, mbo ba mbôn lăy.

Jă Bu ranh ơ[n ngêt ndrănh

  Kuăl brah ntru\p mbor dak bâh nu^h Sêdăng ta nkual Tu Mrông way geh [ư tâm 3 nar. Nar bôk năp, bu ranh [on ndrel đah [on lan hăn joi tu dak. Rnôk saơ tu dak ueh, bu ranh [on đă bu klô, bu ndăm hăn ta bri sreh ngâr gay ma njo\ ntru\p let tu dak gay ma bu ranh [on [ư kuăl brah dak  dăn dak s^t ta [on. Bu ranh A Bau, [on Năng Lớn Ba, xã Dăk Sao, nkuăl Tu Mrông, n’gor Kontum an g^t:  “T^ng nău way bâh [on lan Sêdang, ê lor tât khay [ư sa bam he, [on lan ta aơ way nkra tay mbor dak gay ma geh dak do\ng. nău nkra tay mbor dak lah yor bu ranh ntru\nh đa,ư mbơh le\ rngôch ăp nu^h ndrel hăn joi tu dak. Lah saơ tu dak tâm di r^ s^t mbơh tay an bu ranh [on, lôch ne\ ăp nu^h bu klô, bu ndăm ndrel tât ntop soan nơm sreh tơm ngâr nkar ntru\p d^ng dak [ư mbor hoch dak let [on.

Bu ur druh Xêdang so\k dak s^t ta ơ[on.

 Nar tal 2, bu ur geh bu ranh [on đă muih ueh trong hăn bâh [on tât ntu\k geh n’hoch dak , hôm bu klô hăn săch sreh tơm nkar , tâm nthoi [ư mbor n’hoch dak s^t ta [on. Ta tu dak, khân păng do\ng tơm gle mô lah nkar [ư jro\ng mpư mbor dak, mpeh ba dâng ku^h ntu ngâr dak. Du đê| mom ndăm r^ hăn ta bri joi tơm “Loăng Pleăng” (du tơm ngâr geh tơm so\ng dăng). Khân păng sreh tơm têh n’hanh ueh tâm bri s^t [ư tơm njuh (Loăng Kâng). Tơm njuh geh trah ueh ăp ntil ndơ ntrang rnăn (rơnneăm), loih sial (Kơríu)…n’hanh rdâk tay ntu\k huêng khlay (ting) mpeh tu tơm. Aơ lah ndơ gay ma ăp brah yang s^t ua\nh râng nău ro\ng bâh nu^h [onlan. Wa A Ngich kruanh thôn Năng Lớn Ba, an g^t:  “ Nău khlay bâh kuăl brah ntrup n’hoch mbor dak lah u\ch brah kơl an [on lan bum mbo ueh mbôn, ăp rnăk geh piăng sa, ao n’gut. Tal 2 lah, u\ch an le\ [on đăp mpăn, geh săk soan, geh âk dak gay ma do\ng ăp nar. [on lan hên u\ch geh dak âk gay ma to\ djrah bum mbo, tơm tăm…

Bu klô ndă Xêdăng tur ch^ng njroh mprơ.

 Nar tal pe lah nar kuăl brah ngăn bâh rơh kuăl brah ntru\p d^ng mbor dak. Le\ rngôch [on lan tâm [on rgum to\ng ăp ta ngih rông. Bu ranh [on nt^ng, pă nău kan an ăp nu^h. lôch ne\, kanu\ng geh bu klô, bu ndăm mơ geh hăn ndrel đah bu ranh [on tât tu dak, njôt nkre kon suk ( d until ndơ sa kiăn rêh tan eh bri, sa reh tơm si) [ư ndơ n’hơr brah. Tât ntu\k, bu ranh [on do\ng mpir tanh đah nkar gay ma ntru\p dak, bah mbru^h, n’ha si tup [ư mô ueh tu dak . ăp nu^h bu klô koh mham su\k ta d^ng nkar. Nu^h Sêdang m^n: kuăl brah ntru\p d^ng mbor dak an geh do\ng mham suk gay ma kuăl brah mơ ueh n’hanh âk nău lap, an ba mbo bêng đăm, ndrôk rpu bêng n’gar, ăp nu^h ngăch dăng, rnoh dak âk, s^m och, đe kraih, rke jun mô geh [ư khuch mbo ba. Bu ranh A Peo njôt d^ng mham su\k kuăl brah:   “Ơ brah dak, brah bri! Nar aơ dăn brah an hên ntru\p n’hoch mbor dak bâh ta aơ s^t ta [on. Mpôl hên ntru\p d^ng mbor dak aơ lah gay ma n’hoch dak s^t an ăp rnăk vâl, an kon său geh dak do\ng n’gon mpai, gay ma ăp rnăk geh hơm răm, geh dăng săk soan njôt ku\\k kău, veh sung muih kăl mir. Ăp nu^h tâm [on mô geh nău kop ji, geh soan hăn ta bri nhup s^m och, dăng soan gay ma ku^h su\k, geh soan chop mât u che, mê| bơ\, oh kon, kon său geh dak nđik ma u\m, djăt nău, g^t blău, mpôl băl [on dăch [on ngai tâm pêt tâm kơl, pah kan jan sa ăp nar lơ ma hun hao, ơ brah.

Bu druh bu ndăm njroh mprơ rhơn dak s^t ta ơ[on 

Rnôk lôch kuăl brah, bu ranh [on nkhu\t mham su\k tat u dak. Mham mpli ta dak hoch t^ng mbor dak s^t tât [on. Mpeh du\t mbor dak, du hê nu^h bu ur le\ kâp (way lah ur bu ranh [on), đo\ng dak geh mham su\k, pă an ăp rnăk, ăp nu^h do\ng dak ne\ to\ ta yăng ndrănh, n’hanh troch ta nông dak ns^t ta jay n’gon mpai.

Bu ranh [on jă le\ rngôch ăp nu^h, bâh ranh tât mom, rgum ta ngih rông, [ư ngêt song, ntơ lah rhơn lôch rơh kuăl brah [ư mbor dak (Tíng Kleăng kơneăng têa). Ăp rnăk njôt ăp ndơ sa way ơm, ndrel rhơn, ngêt ndrănh yăng, tur ch^ng goh gong , njroh mprơ (kơhnhon xuâng-rơngêi ting ting). Nar tâm nđur du\t ueh n’gôr yor dak le\ s^t tât ta [on.

  A[aơ, kuăl brah [ư mbor dak hôm nha geh nu^h Sêteng ta âk nkual bâh Tu Mrông, n’gor Kontum , mât [ư, dăn an rnoh dak geh âk, mih lăng prăng sơh, ăp rnăk geh nău rêh đăp mpăn, ueh răm, mbo ba bêng đăm, ndrôk rpu bêng n’gar, ăp nu^h tâm pêt tâm ro\ng. aơ lah nău kan gay ma [on lan tâm rnglăp, ndrel mât ueh ntu\k gu\ rêh, mât kloh ueh tu dak- tu bâh nău rêh.

Nu^h rblang: Thị Đoắt