VOV4.M’nông: Nu\ih bu ur jêh dêh way dơi mê| mô lah nu\ih bên mât rong du đêt nar an tât rnôk oh bê kranh, ngăch dăng. Gay nkơng ăp nu\ih le\ mât rong an 2 mê| kon, nu\ih Jarai, Bahnar ta Gia Lai a[aơ hôm e dơi mât nău way ơm [ư nkơng tay.

            Lôch rnôk deh “Me ngăch kon dăng”,  2 hê me kon oh Hara ([on Kto, xã Kon Gang, nkuâl Đak Đoa, n’gor Gia Lai) ho\ dơi wa Siu H’Drong, u mpeh bơ\ oh Hara, tât mât chăm. T^ng nău way nu^h Jarai, rnăk bah oh Hara [ư lễ Chap gay mpih lah ue\h an wa Siu H’Drong (hôm kuăl lah amí Luy). Bôk năp rnăk w^ we\ đo\ng yor di lah ăp ndơ [ư ndjôt nkre t^ng nău way Jarai, yơn rnăk amí Hara hôm gu\ rêh ta [on Bahnar, ma nău way 2 ding hôm geh êng êng đo\ng.

            Lôch rnôk tâm nchră, ăp nu^h tâm ban u\ch [ư t^ng nău way bah nu^h Bahnar. Ndơ [ư brah lah 1 yăng ndrănh; 1 mblâm djăr; 2 ngan mham djăr n’hanh su\r; klơm, ngok su\r dơi nklâm tâm lha prit ru\p tâm buh u\nh gay gu\ch s^n. joi tay 1 bình kao n’hanh lơn lah mô dơi lah mô geh n’ging lha si gay broih Pngal (t^ng nău way kuăl bah nu^h Bahnar) mô lah Pnu (t^ng nău way kuăl bah nu^h Jarai). Aơ lah du ntil tơm si way hon êng ta bri, ntu\k geh tơm dak kloh rsang, way m^n lah tơm brah, tơm geh âk nău lap.

            Ta ăp nău way [ư brah êng [a [a\ nu^h tơm răch brah way lah bu klô; khân păng mbra lah bu ranh [on, kruanh thôn mô lah ăp nu^h geh nsing nơm tâm [on. Yơn êng kơt lễ Chap ri nu^h tơm ôp brah lah  bu ur geh âk nău tă ơm g^t đâng deh, mât chăm kon, geh nsing nơm tâm [on lan. N’hanh rnăk Amí Hara ho\ jă wa Tan tât [ư ôp brah dja.

            Lor rnôk [ư ôp brah, wa Tan rhêp ndrănh an ta gu glah jê| [ư bah lha prit ho\ dơi ih an jôn nhop; lôch nê nsek du đêt lha [ư ôp brah, gay to\ du đêt mham djăr n’hanh su\r tâm pot nsum lôch nê h^ng ta 4 tôr yăng ndrănh, tâm ntral bôk, bom, mblik wa Siu H’Drong (amí Luy- nu^h dơi [ư brah).

            Pah kan nchrăp ho\ jêh, nu^h tơm ôp brah ndjôt tơm Pngal lôch nê ndjôt n’ging si yu\k tâm ndrănh mham rpêh ta bôk wa Siu H’Drong, lôch nê yu\k tâm ndrănh rpêh h^ng tâm bar ding bom, 2 ding mblik, 2 mpang ti lôch nê ju\r tât tơm blu, kô| mâk n’hanh jâng…

            Nkre rpêh wa Tan nkre răch đah nău Bahnar, manh rblang kơt aơ “Ơ ơ…brah trôk, brah neh…ăp brah dăch ngai, brah dâng, brah lơ s^t ta aơ uănh saơ an wa Siu H’Drong dơi [ư brah broih an bah k^r ar ntơm bah aơ mbra mâp âk nău lap n’hâm soan ngăch dăng mô hôm ji bôk, ji ko, ji bu\t ji mblik đo\ng ôh…aơ lah ăp ndơ [ư ôp brah mpo\ng ăp brah yang dơn sa n’hanh mât njrăng săk jăn, rnăk wâl n’hanh le\ ma mpôl [on lan đo\ng…Ơ …ơ brah!”.

            Lôch nê, nu^h tơm răch brah so\k ăp ntil du đêt kơt klơm, mham, poăch djăr, 1 ly ndrănh lôch nê luh bah dih jâng gung mbơh đah ăp brah yang. Kêng du\t, đêt dơh yơn du\t khlay đo\ng, nê lah nu^h tơm [ư brah rhuăt luh mpiăt djăr ôp brah uănh g^t so\ng n’hanh tâm ban đo\ng lah mô. Nu^h Bahnar m^n lah, lah mpiăt djăr kue tâm ban n’hanh ue\h ri ăp ntil nău soih ue\h n’hanh geh nău lap da dê. Rlơ\ tay lah mpiăt djăr kruăt djơh lêng lang ri rnăk ân nchrăp nău nuih n’hâm an ăp nău tât mô lap bah dih nău u\ch ro\ng. yơn mpiăt djăr tâm rơh [ư ôp brah nar nê nơh kue ue\h tâm ban n’hanh du\t ue\h, [ư n’hao tay nău rhơn bah le\ rngôch ăp nu^h.

            Rnôk dja, nu^h tơm [ư brah ndjôt du đêt poăch tă ôp brah nsiăm an nu^h [ư brah sa đah u\ch ro\ng rlău dơi nău tât kop ji, mô hôm k^r ar, ntơm bah aơ mbra dơi ngăch dăng, rêh rhơn m[ak n’hanh mâp âk nău lap…săk nu^h dơi bu [ư ôp brah rhơn m[ak soih aih nuih n’hâm; hôm nu^h tơm [ư ôp brah n’gơch lhơ nuih n’hâm đo\ng yor nkah g^t nkhôm rnê.

            He mbra dơi saơ ta nău way [ư ôp brah dja, nău way t^ng ur mpơl du\t kloh. Lor bôk năp nu^h [ư lễ Chap ân lah bu ur. Tâl bar đo\ng, tâm du bông [ư rơh lễ, ntơm bah rnôk nchrăp tât rnôk [ư ôp broih ri bu klô dơn rho\ kơl dơm, moh ndơ mô ho\ ăp mô lah đă so\k [ư ri khân păng hăn. Rnôk ăp nău way [ư brah lah yang lôch [hiău, ăp nu^h bu ur tâm rnăk wâl ho\ gu\ njôm ngêt ndrănh, sa poăch klơm n’hanh tâm nkoch bri lô ka, nkoch lơh mir kăl si, nt^m nti kon său, mât rnăk wâl…ri rnôk dja ăp nu^h bu klô mơ dơi gu\ chiăm ndrănh yăng…

            Nô Siu Na, bơ\ oh Hara nkoch: T^ng nău Jarai, Hara jêng lah boh. Nău tâm ro\ng bah khân păng mâp âk trong mpăng yor rnăk mpeh ur mô an so\k, tă bah ur nô lah nu^h yăn hôm nô lah nu^h Jarai. Rnăk mpeh ur mpăng yor klach nô mô g^t wăng sa gay rvê an ur kon. M[rô oh Hara, nô Siu Na nkoch, nu^h kon dja mbra nt^t an nău tâm ro\ng “boh tiăt, cha hăng”, rlău âk jêr jo\t yơn mpôl hên nha tât gu\ nsum đo\ng”. a[aơ Siu Na lah du hê nu^h công nhân cao su geh hăr ti kan, ăp khay ns^t geh rlău 10 rkeh prăk, to\ng gay rvê an ur kon geh nău rêh đăp mpăn.

            Lôch lễ Chap, rnôk nu^h tơm [ư ôp brah s^t, nô mô chuêl nkhôm an păng du đêt prăk n’hanh nklâm poăch mô dơi lah mô geh nê lah mblu djăr, 1 mblu su\r nkre đah ăp nău lah ue\h le\ nuih n’hâm bah lam rnăk.

            Nău way  [ư Chap bol ma jê|, dơn [ư êng du rnăk wâl dơm yơn đâng âk nkô| hôr văn hoá bah nu^h Jarai n’hanh Bahnar. Nău way dja lah du trong nt^m nti rơh kơn bah kơi tay mpeh trong gu\ âm, trong nkah g^t băl mpôl n’hanh ăp nu^h le\ tă kơl he tâm rnôk jêr jo\t…

            Nău tâm lăp văn hoá lor bôk năp mpôl hên mâp dja an saơ nău tâm rnglăp oh nô bah ăp rnoi nu^h đo\ng, bol ma nău way êng êng yơn đah nău tâm ro\ng nsum, g^t tâm pă nsum, nău yô| nsum, khân păng ho\ bên ue\h đah nău rêh mhe./.

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân