VOV4.M’nông: Kan mât ndray ndrel ma kơt ti\ng ueh ăp nau khlay mpeh nau ơm yau, tâm nê geh nau njroh, mprơ mô êng knu\ng geh nau khlay ngăn tâm nau nti\m nti, nkoch mbơh nau ueh ân kon nu\ih rnoi mpôl đê| ma hôm lah nau ueh rêh ngăn ân hun hao nau ơm, pâl n’aih ti\ng trong nâp nâl.

Ti\ng wa Nguyễn Thị Hải Nhung, Kruanh Vụ văn hóa rnoi mpôl, Bộ Văn hóa, Thể thao ndrel pâl n’aih, a[aơ nau tâm n’ur tâm rnglăp nau vay ơm bah ăp dak, ăp rnoi mpôl geh nar lơn ma hô. Yor ri, nau ơm bah nkual rnoi mpôl đê\ dôl dâk bah năp nau tât, nau ntul rlong. Kan joi luh ntrong kan ân tâm di gay ma mât ndrel hun hao nau ơm njroh mprơ tâm rnôk aơ lah nau kan khlay ndrel ndal ngăn. Ngoai tâm ăp nau kan ngăn nê ma wa Nguyễn Thị Hải Nhung nkah tât nê lah nau ntru\nh ăp jrâu nti\m nti nau mprơ, nau njroh ân kônh wa rnoi mpôl đê|:

‘Tâm rơh rlau aơ, ri N’gâng kan Văn hóa, Thể thao ndrel pâl n’aih ho\ tâm rgop nsum đah ăp n’gor geh âk kônh wa rnoi mpôl đê| pơk luh ăp jrâu nti nau kan văn hóa mpeh nau njroh mprơ ăp nau ơm ueh bah rnoi nơm ndrel kơl an ăp rnoi mpôl geh rnoh nu\ih tâm dâng 10 rbăn nu\ih. Tâm 5 năm rlau aơ ri N’gâng kan ho\ [ư dơi geh rlau 20 jrâu nti. Tă bah ăp jrâu nti\m nti nê ma ăp nu\ih bu ranh geh nau nti ân rơh mom nê lah oh kon bah khân păng nơm gay ma mât nau ueh bah rnoi nơm. Yor ri, ăp n’gor geh nau ndơn ngăn”.

Lah n’gor nkual yôk n’har bri, n’gor Lạng Sơn geh 7 rnoi mpôl ndrel gu\ rêh, ntăn lah Tày, Nùng. Nau mât ndrel [ư ân ueh nau khlay bah rnoi mpôl lah nsum ndrel nau ơm bah rnoi tày-Nùng lah êng, ma ngănlah ăp nau mprơ Sli, lượn mô lah mprơ Then vay geh ăp n’gor [ư. Ti\ng wa Phan Văn Hòa, Groi Giám đốc Sở Văn hóa ndrel pâl n’aih, lam n’gor a[aơ geh rlau 1000 ntu\k nti mprơ then, sli, lượn, n’ăp ma Páo Dung bah rnoi Dao. Yor ri, nau kan mât ndrel [ư ueh nau njroh mprơ bah n’gor mro geh uanh khlay. Tă bah nau mât nâp bah n’gâng kan tâm nau [ư ơm yau ma ndơn geh nau kơl an âk ngăn bah kônh wa nroi mpôl đê|:

“Phung hên ndâk rmôt [ư nau kan âk ntil ndrel rdau ntu\k kan văn hóa nghệ thuật bah n’gor hăn ăp xã, ăp nkual gay bonh đă kônh wa râng ăp nau kan njroh mprơ ndrel ma ân năch pâl n’aih uanh. Phung hên u\ch bah nau kan ao mbơh ân năch tâm ndrel bah dih dak gi\t tât nau ueh ơm bah nkual neh Lạng đah rnoi Tày Nùng geh Then, Sli, lượn jêh ri du đê| nroi êng êng kơt lah Páo dung bah rnoi Dao, jêh ri rnoi Mông mpeh nau njroh mprơ tă bah nê gay hun hao du trong nap nâl”.

Êp nau kan mât ăp ntil nau njroh mprơ, rnôk aơ nau njroh mprơ tâm nu\ih rnoi mpôl đê| ko\ geh âk n’gor uanh mât. Ti\ng bu ranh Sầm Văn Dừn, tâm nkual Sơn Dương, n’gor Tuyên Quang, nau njroh mprơ bah rnoi Cao Lan ntơm bôk năp knu\ng do\ng tâm nrôk ôp bah bah rnoi nê. Jêh aơ, rnôk nau rêh hun hao, nau njroh mô êng knu\ng do\ng rnôk ôp brah ma hôm geh do\ng tâm rnôk pâl, tâm rnglăp, mât ndrel [ư ueh nau vay ơm đah nau râng bah âk bu ur. Yor ti\ng nau vay bah rnoi Cao Lan ntơm nơh, knu\ng geh bu klô mơ njroh hôm bu ur ri mô. Gay mât nau mprơ ơm, ri a[aơ bu ur rnoi Cao Lan ko\ râng nau ao lơn ma âk:

‘Bah năp nơh ri bu klô dơm njroh, nkô| lah u\ch nau vay bah rnoi Cao Lan ri bu ur tât uanh dơm. Yơn rnôk aơ ri leo n’ăp ma bu ur njroh nsum ân ma ueh uanh, ân ma âk nau. Bu ur geh rmôt njroh mprơ yor ri ma âk nu\ih rânh đo\ng”.

Ti\ng Groi Giaó sư, Tiến sĩ Bùi hoài Sơn, Kruanh viện Văn hóa Nghệ thuật neh dak Việt Nam, a[aơ ndrel nau pơk âk jrâu nri nau ơm yau, tâm rgop nau mprơ, nau njroh tâm nau kan pâl n’aih ri nau joi, mât, nkra ăp nau ơm bah ăp nkual ko\ geh mât ndrel [ư. Yor aơ mra lah nau ơm ân jêh aơ bah ăp rnoi nu\ih:

‘Ăp năm ri Viện ko\ hôm du nau kan hun hao pâl n’aih, tâm bôk nau kan aơ ri [ư nau hăn mi\n rvê, joi uănh, nklih rup, rhôp nau ndrel mât ăp ntil ndơ aơ tâm ntu\k mât prăp bah ntu\k kan. Nau kan aơ khlay ngăn, lah nơm mô njêng ntu\k mât ri mra mâp âk nau jêr ma rnôk u\ch mât nau ơm ndrel [ư ân ueh nau ơm aơ. Yor ri rnôk nơm geh nau mât tâm ty ri mra geh jêng tay ăp nau kan tâm di bah ăp ntil ăp rtnoi ndrel ăp nkual”.

Kan mât ndrel ntru\t dăng lơn tay nau mât, [ư ân ueh nau khlay njroh mprơ lah êng, ăp nau ơm lah nsum mro lah nau jêr. Êp nau nsôih gay ma mpoh tay u\nh bah ăp bu ranh ri ân geh n’hao lơn tay nau kơl an, rđau kan, năn ngăn bah ăp gưl, n‘gâng kan ndrel nau nsum ty, rgop n’hâm bah lam rnoi mpôl gay [ư ân tâm ban ăp nau kơt: N’hao nau mât kan bah Ngih dak, ntru\t dăng ndrel n’hao nau nkoch trêng, mbơh, leo nkô| nau mât, ndâk tay ndrel m[ư ueh nau khlay njroh mprơ ndrel ăp nau vay ơm tâm nau nti\m nti bah ngih săm [u\t chính trị, ăp nau nti\m nti ân cán bộ, bôk nau kan bah ngih săm [u\t. Nkre lah, nkra ndrel do\ng ăp ndrôm săm [u\t mpeh nau kan njroh mprơ bah ăp rnoi mpôl đê\ gay ma mbơh do\ng ndrel mât ăp ntil ndơ ơm, nti\m nti ân rơh ba kơi./.

            Nu\ih rblang: H’Thi