VOV4.M’nông – Nău Việt lah du ntil drăp ndơ du\t n’hâm khlay bah rnoi nu^H, mpơl nău săk ue\h nuih n’hâm nu^h Việt Nam. Ăp ndơ nkoch trêng nău lư lah nsum, [oh rup- [oh ngơi lah êng geh nău du\t khlay tâm trong mbơh nkoch lam hvi n’hanh [ư tay nău kloh ang bah nău Việt yor ăp nu^h ngơi, ăp nău nchih bah ăp nhà báo geh du nău tam lam hvi tât lam nu^h da dê. Aơ lah nkô| nău nchih “Mât nău kloh ue\h bah nău Việt kalơ song [oh rup [oh ngơi” ma phóng viên Phương Thuý njuăl tât kônh wa n’hanh băl mpôl

                Du hê nu\ih nchih báo tă pah kan ta Đài TNVN, rnôk le\ rlău 70 năm, wa Nguyễn Đình Thanh hôm he [on lan g^t bah ăp bôk ntuh nău ngơi n’hanh ntuh rup. Wa lah nu\ih geh âk nău rgop mpeh do\ng nău ngơi bah ăp nu\ih ntuh ngơi, biên tập viên. T^ng wa, tâm trong ntuh ngơi n’hanh ntuh rup a[aơ, du đêt nu\ih nchih nău, biên tập viên le\ lah ăp nău ma he mô g^t, mô lah mô wât. Bah meng ne\, rnôh ntuh ngơi, geh nu\ih ngơi ngăch jêng tât roh nău ngơi, v^ nău ngơi, rmeh nău ngơi, mô ho\ geh hăn tât tâm di ngăn... Nu\ih nchih báo Nguyễn Đình Thanh an lah: Nău ngơi Việt du\t âk, knu\ng an ngơi di, di nău ngơi bah he lah nău du\t khlay, dêr do\ng nău ngơi dak bah dih mô di ntu\k, [ư mô ueh:

Rnoh an tâm di bôk năp, jêh ne\ mơ ueh. Geh du nău mô wât ma ngơi na nao: “nău mô di” mô di lah “Nău mô di”; “kơl njêh” mô di lah kơl an di; le\ lah “êng” ri lah êng hôm... ngơi rmeh, tih n’hanh plơ\ s^t ple\ hăn. “Nai le\ [ư du\t âk ndơ nt^m n’hanh nt^m đah nău m^n”, yơn “Ndơ nt^m đah nău m^n” le\ lah ndơ nt^m nti, dơi rblang bah nău Hán jêng nău Việt. A[aơ bu m^n njêng mhe, lah ne\ nău ngơi hun hao mhe yơn lơi [ư pơng mô di. Ăp nu\ih nchih nău, nu\ih kruanh g^t wât jru nău ne\.

Nău hun hao dăng bah ăp ntil báo chí le\ [ư an nău ngơi Việt jêng ueh lơn, ns^t an ueh nău rêh mhe. Rnoh rplay nău ngơi ntop tay nău ngơi ăp nar le\ dơi báo chi nkoch n’hanh lah ngăch. T^ng Tiến sĩ Phạm Văn Tình, Viện Từ điển học n’hanh Bách khoa thư viện Việt Nam ri tâm 20 năm plơ\ ma aơ, geh nklăp 4000-5000 rplay nău ngơi Anh mhe lăp tâm nău ngơi Việt. Kơt ne\, nău ntop tay, rgâl mhe lah nău du\t khlay, đăp mpăn hun hao bah nău ngơi tă ma ơm, [ư an nău ngơi Việt âk tay yơn hôm e dơi mât nău way ơm.

Lah uănh na nê| ri he saơ he le\ lăp ăp nău [ư, trong ngơi ma bah năp đaơ mô lah, mô do\ng. Gâp lah a[aơ hăn tâm ăp jay ri nău dăp, nău [ư, trong nău rêh, kho aơ bah he le\ lăp bah phương Tây âk. Jêng ăp nău ueh bah he, lah tâm di, ueh lăng, [ư ueh nău rêh bah he mô an rlău ri. Ca vát, com lê kơt lah jêr rblang lah moh ndơ. Ăp nău ngơi a[aơ dơi do\ng an geh nău rgâl n’hanh trong nsum ne\ lah mô geh nău jêr.

Tâm trong nău ntuh ngơi n’hanh ntuh rup, nău ngơi geh [ư tơm leo trong n’hanh ndơ\ rbân nău ngơi tât kon nu\ih. A[aơ, ta ăp Rađio ntuh ngơi n’hanh ntuh rup geh trong âk bâr răk tâm trong ntuh ngơi, đah u\ch nău ngăn, đê| đo\ng lah ăp tác phẩm báo chí [ư ta ntu\k. Tiến sĩ Vũ Thị Sao Chi, Groi Tổng biên tập mât uănh Tạp chí Ngôn ngữ, Viện Hàn lâm khoa học xã hội Việt Nam an lah: ăp nău ntru\nh mpeh chỉnh tả n’hanh rplay sam [u\t saơ kơt tâm ndrôm sam [u\t, tâm từ điển Tiếng Việt an dơi uănh lah di tiếng Việt, biên tập viên bah ăp Rađio ntuh ngơi, ntuh rup Trung ương an nkra rgâl t^ng di nău ngơi yoăn:

            Ntuh ngơi, ntuh rup bah Trung ương an nt^m nău ngơi lam [on lan, lơn lah ăp bôk nău ntuh khlay kơt nău mhe lah nău Việt le\ rngôch. Lah âk nău ngơi, ntop ăp nkô| nău di ngăn bah nău ngơi Việt le\ tâm 3 nkual. Jêng lah nsing knơm n’hêl na nê| nău ngơi ri bâr ngơi Bắc mô ho\ geh âk nău di lơn n’ăp Trung n’hanh Nam. Yơn tâm ne\ geh du đêt nkô| nău mô ho\ tâm di kơt rplay sam [u\t “tr” n’hanh jêng “ch” ma ta du đêt nkual ngơi nău ne\ du\t di kloh na nê| an djôt t^ng nău nkô| nău ne\.

Nău ngơi Việt lah nău ngơi tâm ban u\ch tâm âk ntil. Nchih di, ngơi di nău Việt tâm trong ntuh ngơi, ntuh rup lah êng n’hanh ăp trong mbơh nu nău mhe lah êng lah trong an báo chí tât dăch dêh lơn đah [on lan n’hanh trong an rgop mât ndray nău kloh ueh bah nău ngơi Việt. Nău ne\ kanu\ng dơi geh tâm rnôk ăp nu\ih [ư báo n’hao nău wât nău ngơi n’hanh nchih di, du\t ueh, du\t di t^ng nău ngơi me deh./.

Nu\ih rblang: Y Sưng Phê Ja