VOV4.Mnông-Ta xã Ka Đơn, nkuăl Đơn Dương n’gor Lâm Đồng, geh du ntu\k pla n’hơ ăp ntil ndơ khlăy ueh êng bâh nu^h Chu Ru. Ntu\k pla n’hơ aơ geh mât âk ndơ khlăy dăch bên đah nău rêh bâh nu^h Chu Ru kơt: ndơ pah kan jan sa, ndơ uh goh, ndơ nsoh, ndơ kuăl brah..Bâh ne\, ntop ndâk nsơm tay nău way ơm bâh nu^h Chu Ru.
Ntu\k pla n’hơ nău ueh êng Chu Ru ta xã Ka Đơn, nkuăl Đơn Dương, n’gor Lâm Đồng, yor wa Trần Quốc Hưng Long [ư bâh năm 2015. ntu\k pla n’hơ hvi klâp ma 200met vuông, pă jêng âk ntu\k n’goang jê|. Ăp n’goang jê| plan’hơ du đê| ndơ mô lah âk ndơ geh dăch bên bâh âk nău kan tâm nău rêh jêng: ndơ pah kan tuch tăm, ndơ uh goh, ndơ nsoh, ndơ kuăl brah…Le\ rngôch ăp ndơ ta aơ le\ geh nchih rblang ma nău yuan n’hanh nău Chu Ru. Wa Trần Quốc Hưng long lah Linh mục mât ua\nh Giáo Xứ Ka Đơn an g^t: năm 2014, rnôk nchrăp sa nkra lăp do\ng ngih brah Ka Đơn, saơ tâm ntu\k prăp ndơ ơm geh âk ndơ do\ng n’hanh ăp ntil ndơ kuăl brah bâh nu^h Chu Ru, jêng lah an rdâk njêng mhe ntu\k mat prăp aơ gay ma pla n’hơ, mât rbăy.
Mpơl nău tâm ryơk đah nu^h geh [ư ndơ do\ng, ryơk ntu\k rêh jêng, ntu\k pla n’hơ nău ueh êng Chu Ru geh wa Trần Quốc Hưng Long geh nău nchrăp [ư ueh, dăch bên, mpơl nt^t tâm di ngăn nău rêh ueh êng rnoi nu^h Chu Ru. Ta ntu\k pla n’hơ ăp ntil ndơ do\ng tuch tăm, ăp ntil ndơ le\ mbơh tât nu^h ua\nh s^t ta nkual neh têh ndro\ng, ntu\kkăl e nu^h Chư Ru săch gay ma gu\ pah kan, ndrel đah nău way rêh bâh nu^h [on lan ta aơ.
Bâh ăp ntil ndơ an saơ, nu^h Chu Ru ntơm nơh tăm ba n’hanh tăm ăp ntil tuh mbo, tâm ban kơt g^t hăn nchron, nhup joi ka gay ma so\k ndơ sa, ndơ ngêt kơl an nău rêh ăp nar. Ntrong kan nău rêh kơt ne\, klâp lah mbra geh ăp nău kan kơl an kơt, tanh cheh, tanh tôk, [ư mon uk n’hanh nchiăr loih…Ta ntu\k pla n’hơ ch^ng gong, nu^h ua\nh kơt lah lăp ndrel đah ăp nău nteh ueh bâh ch^ng gong, ndrel đah âk ntil ndơ êng geh [ư bâh ăp ntil ndơ ơm geh tâm bri tâm mir. Ntu\k pla n’hơ ăp yăng gri ndrănh, âk ntil yăng bâh jê| tât têh kơt lah nkoch an ăp nu^h g^t ua\nh mpeh nău kah bâh ndrănh yăng. Ntu\k pla n’hơ mpeh nău way kuăl brah du\t âk, geh nđâp ăp ntil ndơ tâm nău way kuăl brah nău [ư mir n’hanh ăp ntil ndơ tâm nău way kuăl brah nău rêh kon nu^h, bâh ntơm deh tât rnôk s^t đah bri phan.
Rlău ma ne\, ntu\k pla n’hơ nău ueh êng Chu Ru hôm nha geh pla n’hơ ngih nkơng way ơm bâh nu^h Chu Ru, tâm ban kơt pla n’hơ ăp ntil ndơ way ơm geh [ư ma ti, ndơ nkrơ\ n’hanh geh ăp ntil ndơ ntôn lah le\ chuêl kơt lah mpăl, net kât si, ndơ do\ng bâh bu n’hu\m..[ư jêng du nău ueh êng bâh nu^h Chu Ru.
Ta xã Ka Đơn, nkuăl Đơn Dương, n’gor Lâm Đồng a[aơ hôm nha geh mât âk nău kan ơm bâh nu^h Chu Ru: [ư mon uk, [ư rgên ma kông, tanh cheh gay ma joi trong ndâk nsơm tay, lôch ne\ nsum ti joi ntu\k tăch ndơ mon uk, rgên kông, tanh cheh, tâm ntu\k ngih brah Ka Đơn geh du ntu\k gay ma pla n’hơ, mbơh tơih n’hanh tăch ăp ntil ndơ way ơm [ư ma ti bâh nu^h Chu Ru. Nghệ nhân Ma Li lah nu^h geh tât mbơh ăp ntil ndơ geh pla n’hơ an g^t: Bâh ntơm kăl e, ndơ mon uk Chu Ru le\ du\t ntoh lư, geh do\ng âk âk tâm ntu\k rêh jêng bâh nu^h Chu Ru, K’Ho, Yuan…Lôch ne\, ntu\k rêh jêng geh âk nău rgâl, du\t đê| nu^h Chu Ru hôm nha geh [ư n’hanh do\ng ndơ mon uk. Nău kan [ư mon uk ăp nar lơ ma sêng n’hanh mbra roh rui. A[aơ,k nău kan [ư mon uk way ơm bâh nu^h Chu Ru dôl geh ndâk nsơmn tay.
T^ng Nghệ nhân Ma Li, ăp ntil ndơ mon uk bâh nu^h Chu Ru a[aơ du\t âk ntil, bâh âk ntil tât âk nău do\ng. ăp ntil ndơ mon uk Chu Ru mbra dơi geh do\ng tâm ngih u\nh, ta ntu\k sông sa, ta ntu\k mbah ryơk, geh ntu\k pla n’hơ an ueh tâm jay.
Wa Phùng Quốc Minh, kruanh ntu\k kan văn hoá n’hanh thông tin nkuăl Đơn Dương, n’gor Lâm Đồng an g^t: Nău [ư an ăp ntil ndơ mon uk Chu Ru jêng khlăy lah neh ta [on K’răng Gọ, xã Ka Đơn n’hanh nău mon uk mô kâp ndơ rvoah, ma [ư dơm đah ti bâh nu^h nghệ nhân. Tâm ban kơt ne\, nău kan [ư rgên kông n’hanh tanh cheh bâh nu^h Chu Ru du\t ueh êng, mpơl nău way ơm bâh nu^h Chu Ru đo\ng.
Nu^h rblang: Thị Đoắt
Viết bình luận