VOV4.M’nông: Nău khlay bah bu ranh [on dơi mpơl tâm ăp trong kan tâm nău rêh. Ntơm bah nău t^ng [ư trong nchrăp bah Đảng, trong kan, pháp luật bah ngih dak tât nău wa\ng sa, mât săk ntơr văn hoá rnoi nu^h. Nthoi tay bah kơi aơ, Thị Đoắt geh rơh tâm ôp đah bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp ta thôn Dà K’Nàng, nkuâl Đam Rông, n’gor Lâm Đồng:

            Hơi che, năm aơ ho\ rlău 80 năm deh, may ho\ saơ du\t âk nău rgâl tâm nău rêh ta [on lan, dăn may nkoch nău dja mêh.

            Bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp: “Gâp ho\ rêh rlău pe chế độ. Rơh Prăng ri nău tu\n jot [ư d^k he saơ kloh. Rơh Ngụy ri nău tâm rkeh du\t hô. Yor kơt nê| nău tâm rnglăp đah nu^h Yăn n’hanh nu^h rnoi mpôl đê| mô dơi jo\ jong, way geh nău tâm mưch tâm rkeh. Rơh nău rêh a[aơ gâp lah bu ranh [on, dơi Đảng, Ngih dak an hăn uănh saơ kơt nti âk ntu\k, kơt Hà Nội n’hanh ăp ntu\k êng [a [a\ ri gâp saơ nău tâm rnglăp đah nu^h Yăn n’hanh nu^h rnoi mpôl đê| du\t lhăt. Rơh Ngụy, nu^h rnoi mpôl đê| mô dơi hăn nti âk, mô geh nu^h dơi [ư bác sĩ. Hôm rơh a[aơ ri kơt rnoi deh gâp dja, geh tât 5 nu^h [ư bác sĩ. A[aơ nău tâm ban tâm nău rêh ri du\t kloh, nu^h Yăn [ư kruanh ri nu^h rnoi mpôl đê| [ư tahen, nu^h rnoi mpôl đê| [ư kruanh ri nu^h Yăn [ư tahen, gâp saơ nău nê du\t geh tâm ban”.

            Đah nău [ư lah bu ranh [on, may ho\ mhâm [ư nkoch trêng gay kơl kônh wa n’hao nău g^t êng, rdâk njêng nău rêh mhe mêh?

            Bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp: “Bôk năp lah nkoch trêng an kônh wa geh chroh, ri mpôl hên kuăl jă kônh wa chroh ue\h, rêh ue\h, nsrôih rdâk njêng [on lan, rdâk njêng neh dak nê lah nău ntơm lor bôk năp. Tâl bar đo\ng lah mpeh nău rnă njrăng, geh đăp mpăn rnă njrăng ri mơ geh đăp mpăn pah kan jan sa, gu\ rêh, rơ\ jêng. Lah mô geh đăp mpăn rnă njrăng ri roh le\. Jêng mât đăp mpăn rnă njrăng lah nău têh khlay lor bôk năp rlău ma nău hun hao wa\ng sa đo\ng. Yor kơt nê|, rnôk nkoch trêng, rgo\ jă an kônh wa mpôl hên way ôp kuăl kônh wa nsum soan du nuih n’hâm đah ngih dak mât njrăng nâp n’gâng kan dja, du\t bah nău rluk mâl, châp đêt, ji ngot, ach o, kônh wa ân nsrôih wa\ng sa, n’hao nău g^t nu^h [on lan, n’hao nău g^t êng mât đăp mpăn hăn ntung trong”.

            A[aơ ntu\k gu\ rêh dôl geh tât khuch hô, ma nkô| tơm lah tă bah mu^h kăl n’hang bri. Ndr^ may nkoch trêng an kônh wa mpeh nkô| nău dja mhâm mêh che?

            Bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp: “Du nkô| nău đo\ng lah gâp rgo\ jă kônh wa ân mât njrăng bri gay geh ntu\k gu\ rêh kloh rsang, nđik ue\h, jo\ jong. Ntơm bah năm 1995 tât a[aơ ta nkual dja ri nău mu^h kăl n’hang bri mô hôm đo\ng ôh, ta ntu\k êng [a [a\ ri gâp mô g^t. Lah bu hôm an gâp ngăch dăng ri gâp mbra rgo\ jă kônh wa ân mât njrăng lhăt bri gay [on lan nđik ue\h-kloh rsang, yor bri lah n’hâm n’hôr bah he, an he nău rêh”.

            Ndr^ ri mpeh mât ndray nău way ơm ue\h lăng n’hanh ntlơi jăng ăp nău way ơm rluk mâl tâm nău rêh kônh wa mhâm mêh, hơi che?

            Bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp: “Gâp kuăl jă kônh wa ân ntlơi jăng nău way ơm rluk mâl, kơt nău way tê| peh ntul rlong tâm nđăp ntơm nơh du\t âk. A[aơ mpôl hên ân ntlơi jăng, n’hanh nkô| nău dja ri mbrơi mbrơi ân ntlơi jăng. kônh wa ho\ kơt nti dơi nău rgâl mhe tâm gu\ ur sai bah oh nô nu^h Yăn, bah lam ntu\r neh. Gâp ôp kuăl kônh wa ân sơch ăp nău way ue\h ri mât tay n’hanh [ư ue\h lơn…kơt ch^ng yăng, kông nhong nău dja ri ân mât ndray tay”.

            Ơi che, ta nkual [on lan rnoi mpôl đê| ăp rnoi nu^h Tây Nguyên lah nsum, ta n’gor Lâm Đồng lah êng, ntơm nơh nô nău tâm gu\ ur sai mô to\ng năm deh âk, bu ranh [on ho\ mhâm [ư gay kơl n’gâng kan ta ntu\k ntlơi jăng nău dja?

            Bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp: “Mpeh nô nău tâm gu\ ur sai, bah năp năm 2005 ri tâm gu\ ur sai mô to\ng năm deh geh du\t âk,  du\t âk nu^h tâm gu\ ur sai mô to\ng năm deh t^ng di nău way, kơt mhe 13, 14, 15 năm deh ho\ geh ur geh sai hôm. Yơn ntơm bah năm 2006 ri nău dja ho\ hu\ch âk. Đah kônh wa geh chroh, mpôl hên mô an kônh wa an kon tâm gu\ ur sai mô to\ng năm deh ơm, 17 năm deh mô ho\ an ơm. Ma ân to\ng năm deh kơt nău way bah Ngih dak, kơt bu ur to\ng 18, bu klô to\ng 20 năm deh let lơ”.

            Ma so\ng [oh nău ngơi bah Radio nău ngơi Việt Nam, may moh geh nău nt^nh tât kônh wa, lơn lah băl mom mêh, hơi che?

            Bu ranh [on Kon Sơ Ha Wớp: “Gâp u\ch lah êng mpeh rnoi mpôl đê| ta Lâm Đồng dja kơt ăp rnoi K’ho, Bu nong, Mạ…n’hanh ăp rnoi nu^h oh nô êng [a [a\ ân tâm rnglăp tay, nsrôih wa\ng sa, ntlơi jăng nău way ơm rluk mâl, kơt nti nău rgâl mhe gay rgop đah n’gâng kan ta ntu\k hun hao wa\ng sa- rêh jêng kon nu^h. Gâp kuăl jă le\ rngôch băl mom a[aơ ta Lâm Đồng lơi t^ng tâm rlong su ch^ch xì ke ma tuý, der ngai ăp ntil nău khuch djơh, ân nsrôih kơt nti, pah kan jan sa, kơt nti nău tă ơm g^t kan tâm trong wăng sa bah oh nô nu^h Yăn, tâm ban kơt nău g^t blău êng [a [a\ lam ntu\r neh, mât nâp đăp mpăn hăn ntung trong. U|ch nău rêh jêh aơ tay ue\h lăng lơn ri dơn geh nău kơt nti, yor ma nău hun hao bah lam ntu\r neh ân geh nău g^t blău, yor kơt nê| gâp du\t u\ch ro\ng ăp kon său nsrôih kơt nti, tâm rnglăp n’hanh tâm ro\ng nsum”.

Ơ, dăn lah ue\h bu ranh [on ho\ an băl djăt radio nău nkoch le\ nuih n’hâm. Dăn an bu ranh [on n’hâm soan ngăch dăng!

Nu^h nchih rblang: Điểu Thân