VOV4.M’nông: Tâm rơh tâm nchră nau nchoh mbơh văng sa Việt Nam năm 2022-2023: “Nau kan hun hao ndrel nau mpŏng du đê̆ nau kan văng sa tơm” yor nau nchih văng sa ndrel nau nchrăp, N’gâng kan nchrăp kan ndrel Ntuh kơl ƀư tâm pơh rlau aơ, ăp nŭih ƀư nau kan ah rjăp “nau ntrŭnh ƀư kan nơih ăp nau ntrŭnh njrăng rdâng srê ndrel lŏ ndâk nau kan hun hao văng sa bah Chính phủ hŏ kơl an ăp ntŭk kan tăch rgâl geh pơk hvi ntuh kơl, rnơm tâm nau geh dơi tâm nau kan văng sa Việt Nam. Yơn lah, nau kan văng sa lam ntur neh dôl ma mâp nau jêr rdâng lor, ân geh nau nchrăp, ƀư ngăch lơn tă bah ăp gưl kan tăch rgâl, tât nau ueh nâp”.

            Tĭng Kruanh n’gâng kan Nchrăp kan ndrel Ntuh kơl Trần Quốc Phương, rlau 4 khay bôk năm, lam ntur neh geh âk nau tât jêr, GDP tâm 3 khay bôk năm geh hun hao rlau 5% rđil rơh aơ năm e, rnoh hao khlay geh nkân, rnoh dŏng hao 2,1%, ăp nau kan têh mpeh tơm prăk, ân manh geh đăp mpăn, sŏk soay êh ueh; Rnoh mrô ntŭk ƀư kan tăch rgâl Việt Nam hao 12 điểm gâl rhiăng rđil khay bah năp, lah rnoh prêh ngăn tâm rnôk srê tal 4. Ăp ntŭk kan văng sa kơt Ngân hàng Hun hao Châu Á (ADB) nchrăp hao GDP Việt Nam năm aơ geh 6,5%, Ngân hàng lam ntur neh mbơh 5,3%; Tơm prăk lam ntur neh (IMF) rnơm rnoh nê lah 6%...Nê lah ăp nau ueh, ân saơ, nau kan tăch rgâl rnơm tâm nau mpŏng văng sa Việt Nam, yơn lan, nơm ân geh uănh ăp nau kan jru gay ma ndâk hun hao nâp nâl:

            ‘Bol ma nơm geh nau ueh mpŏng hun hao văng sa Việt Nam nơm kŏ saơ nau kan tăch rgâl lơn ma geh ăp nau ntul rlong têh mhe jêr rdâng. Srê Covid-19 bol ma geh nkân yơn ê lôch tâm rnôk nau văng sa, chính trị lam ntur neh dôl ma geh nau tât, ân geh nau nchrăp mbơh mpeh nau mpŏng văng sa, ƀư mhe kŏ kơt lah văng sa ân geh nsing tâm ăp nau mbơh khoa học, geh jru ndrel âk ding. Gâp rnơm ăp nau mbơh geh nkoch tâm nar tâm nchră mra rgop nau ueh ân nau kan ma hôm kơl an ân nau kan bah ăp tơm ntuh kơl, ntŭk kan tăch rgâl, gay ndrel ƀư ngăn nau hun hao neh dak kơt ăp nau ntrŭnh bah Chính phủ hŏ nchrăp luh”.

            Tâm nau nê, ăp nŭih ƀư nau kan văng sa, ntoh măt ăp ntŭk kan văng sa têh, ăp rmôt, ăp ntŭk ƀư kan ntoh lơ hŏ nchră, năl, Bôk nau kan ndâk ndrel hun hao văng sa, rêh jêng bah Chính phủ (ntrŭnh tâm nau mrô 11) mra njêng nau ueh ndâk ăp nau kan, pă, pah kan, ntrŭr dăng hun hao. Lor ma geh nau aơ, nau kan geh tât prăk kaih ân geh ƀư, kơl nŭih ƀon lan ndrel ntŭk kan...Yơn lah, tâm nau kan văng sa mhe ân geh ƀư ueh, ngăch, dăch lơn. Ngăn lah, wa Phan Đức Hiếu, Uỷ viên Rnâng kan Uỷ ban văng sa bah Quốc hội ân lah, gay bôk nau kan ndâk ndrel hun hao văng sa rêh jêng geh nau dơi, ân geh tŏng 3 nau đă: Tal bôk năp, ndal ƀư nau kơl an tât nŭih ƀon lan ndrel ntŭk kan, tal 2, đăp mpăn nau kơl ân tam, mô ntoch jong, mô mpŭng lir, tal 3 ân geh đăp mpăn nau kloh rah vah. Ndrel khay ngăn ân geh nau nsôih, nchrăp ƀư bah ăp ding, ntơm bah Ngih dak tât ma ƀon lan ndrel ntŭk kan, nê lah nau kan ueh, blau mhe, tŏng nau dơi đah nau ŭch văng sa mhe, geh nau mơng dŏng mhe, geh nau kan công nghệ mhe.

            Ăp nŭih ƀư nchră nau kan lah rjăp, nau khuch bah tâm lơh Nga-Ukraine tât văng sa lam ntur neh jong tât năm 2023. Tât rnôk aơ, đah 2 nau kan khuch nê lah nau tâm lơh Nga-Ukraine ndrel srê Omicron, GDP lam ntur neh lôch năm geh 3,6% du đê̆ dak têh kơt Mỹ geh 3,7%. Nau kan văng sa lam ntur neh kơt nê, Việt Nam hŏ pơk tay mpông, hŏ-dôl nsôih ƀư nau kan geh tât prăk kaih ndrel âk nau ƀư kan êng kơl an ndâk ueh lơn, yơn nau ndâk mô tâm ban, ân geh nau ueh lơn mơ dơi geh tŏng nau ŭch ndrel hun hao nâp nâl. Tâm nê, gay dơi geh rnoh hun hao GDP kơt nau ŭch, Việt Nam ân geh n’hao lơn tay nau doh rklaih nau jêr, kol tâm nau kan hành chính, âk ntil nau pă, ngăn lah rmôt ndơ dŏng, ân geh nau mbơh ơm ndrel rnoh têm ndoh ndơ pring-xăng, ntrŭt dăng nau tuch tăm ân đăp mpăn geh nsum ma nau leo tăch ndơ, nkah ơm ndrel geh nau kan ân đăp mpăn nau dơi rnoh hao khlay ndơ./.

            Nŭih rblang: H’Thi