VOV4.M’nông: Jêh rlau 10 năm ƀư nau kan trok prăk mât njrăng bri, rlau 15 rbăn rnăk rnoi K’ho tâm n’gor Lâm Đồng hŏ geh kơl an, n’hao nau săk geh tă bah bri, rgâl ueh nâp nau rêh ndrel ăp nhoat hun hao đăp mpăn nau rêh jêng mhe. Rnơm nê, bol ma geh nau khuch bah srê Covid-19, yơn tết aơ kônh wa rnoi mpôl đê̆ ta aơ hôm nchrăp nau vơt tết năm mhe tŏng ăp ndrel đăp mpăn.

Năl lah mra geh nau rhơn m’ak đŏng tâm rnôk mhe ƀa hin, ƀư rdâng đah srê Covid-19 kơt ân rnăk êng tâm ƀon, yơn tết năm aơ, đah rnăk wa Liêng Trang Ha Solly, tâm thôn 2, xã Đạ Sar, nkuăl Lạc Dương, n’gor Lam Đồng lah ueh răm lơn. Dŭt n’hâm rhơn yor nau geh cà phê bah rnăk bâl bol ma mô lăng geh âk yơn lah rnoh tăch ri âk, ndral ma prăk geh ndơn tă bah nau mât njrăng bri...mô êng knŭng đăp mpăn nau rêh ăp nar ma tâm năm 2021 mhe nơh, rnăk wa hôm geh prăk têm đŏng. Nau văng sa đăp mpăn, rnăk vâl kŏ geh rvăt ăp ntil ndơ gay ma rhơn năm mhe ndrel ma ƀon lan:

‘Bah năp nơh ri nau rêh geh âk nau jêr, rnôk geh nau trok prăk mât bri ri kơl an kônh wa geh tay prăk, geh prăk gay ma dŏng ăp nar ân rnăk vâl. Tết năm mhe aơ ăp ngih kŏ rvăt ndoh ndơ dŏng, ndrel rhơn ma ăp nŭih, ndrel sa tết ndrel vơt năm mhe ŭch geh âk nau dơi tay đŏng”.

Êp ŭnh năk hâr gring gay bah oi nau ji kăt bah nkuăl yôk prêh tâm du nthưp nklang yôk, tâm bri njrăng sial Đa Nhim, ngai ma trong Quốc lộ 27C-trong nthoi nkuăl ƀon têh Đà Lạt ndrel Nha Trang nklăp 5km mpeh ba lơ, bu rang Păng Ting Doanh, Bí thư chi bôk thôn 1, xã Đak Sar ndrel rlau 10 nŭih tâm rmôt ndơn mât bri dôl ma gŭ ta aơ gay ma njrăng rdâng ŭnh sa bri tâm yan vai. Bu ranh Păng Ting Doanh mbơh, yor nau mât njrăng bri ri ma ăp nŭih tâm rmôt ndơn mât njrăng bri kŏ rgum ta aơ. Gâp hŏ ton ndơn nau mât njrăng bru ân ngih dak ri nơm ân mât nâp.

Bu ranh Păng Tinh Doanh nkoch, bah năp nơh ăp rnăk ndơn mât njrăng bri geh trok 400 rbăn/ha/năm ri rnôk aơ hao 650 rbăn/ha/năm. Nau geh bah du rnăk ndơn mât njrăng bri geh ntơm 20-25 ha, leo nsĭt nau săk geh ntơm 13-16 rkeh/năm. Ndrel ma ăp tơm prăk tă bah tăch tuh mbo, cà phê ndrel sur, djăr...ri nau rêh bah kônh wa hŏ đăp mpăn âk lơn rđil bah năm nê. Êng năm aơ, rnơm cà phê khlay, ndrel ma prăk tă bah mât njrăng bri geh ndơn tâm dŭt năm ri ma kônh wa ăp ƀon kŏ geh prăk gay ma nchrăp rvăt ndơ sa tết ân duh răm ndrel đăp mpăn:

‘Geh prăk tă bah nau ndơn mât njrăng bri ri nau rêh bah kônh wa đăp mpăn lơn ngăn rđil ma ntơm, kơl an geh prăk dŏng ăp nar. Lah mô geh prăk aơ ri ngăn lah kônh wa nau rêh jêng bah kônh wa mra jêr ngăn. Tết bol ma kônh wa ƀư nau ngêt sa, vơt năm mhe yơn lah nau kan mât njrăng bri hôm geh n’hao, mô dơi thơ tha ôh. Yor rnoh prăk geh tă bah bri ndơn mât njrăng lah nau nâp ueh, mô geh nau khuch roh kơt lah nơm tăm tuh mbo, ndri ma nơm ƀư ân ueh nau ma nơm lĕ tă ton, mro geh nau kan prêh ngăn mpeh nau mât njrăng bri”.

Nau kan kơt tĭng nau trok rnôk ƀư mât njrăng bri tâm Lâm Đồng, tâm nê geh ntŭk mât njrăng bri tu dak Đa Nhim tâm nkuăl Lạc Dương mô knŭng leo nsĭt nau săk geh văng sa ân ƀon lan, ma hôm n’hao tay nau gĭt rbăng đah nau kan mât njrăng bri bah nŭih rnoi mpôl đê̆ K’ho ta aơ. Tĭng wa Đinh Hữu Đạo, Groi Kruanh Rnâng kan mât njrăng bri tơm sial Đa Nhim, dĭng lĕ rnoh rlau 40.800ha bri bah rmôt kan geh mât ri jao an ăp ntŭk kan, êng nŭih mât njrăng. Tâm nê geh 37.690 ha geh jao ân bơi tât 1.500 rnăk ƀon lan rnoi K’ho tâm ăp xã Đạ Sar, Đạ Nhim ndrel Đạ Chais bah nkuăl Lạc Dương ndơn nau mât njrăng bri. Êng nau kơl an ƀon lan n’hao nau săk geh văng sa, đăp mpăn nau rêh, nau kan mât njrăng bri kŏ nar lơn ma geh nau săk jêng văng sa đŏng. Wa Đinh Hữu Đạo ngơi:

‘Rnôk prăk trok ân nau mât njrăng bri gah n’hao tay ri nau mĭn, nau kan bah ăp rnăk ndơn nau mât njrăng bri kŏ n’hao prêh, ngăn lah nau kan mât njrăng rdâng ŭnh sa bri tâm yan vai. Ăp rmôt pă nau ndơn mât njrăng tâm ăp ntŭk geh đă ƀư gay ma năn saơ ndrel rklaih lah geh ŭnh sa. Ndri ma, ăp năm êp apơ tâm neh bah rmôt kan hên mât njrăng ri mô geh ŭnh sa. Tâm ăp nar tết năm mhe, ăp rnăk ndơn mât njrăng bri rnôk geh rvăt năp ndơ sa têt, lôch vơt năm mhe ri kônh wa hăn râng ndrel ăp rmôt kan tâm dâng gay ma kâp njrăng nau ŭnh sa bri, kơt hăn mêt uănh bri”.

Ndrel ma nau kan n’hao rnoh prăk trok ân nau nkhôm mât njrăng bri, kơl ƀon lan n’hao nau geh jêng, ri kônh wa rnoi K’ho tâm ăp xã Đak Sar, Đa Nhim ndrel Đạ Chais bah nkuăl Lạc Dương n’gor Lâm Đồng hôm geh kơl an âk ngăn bah bôk nau kan êng êng yor Đảng ndrel Ngih dak ntuh kơl, kơt bôk nau kan n’huch ach o ngăch ndrel nâp nâl, ndâk njêng ƀon lan mhe, ntĭm nti nau mât nau kan tuch tăm, ntrơn rgâl nau tăm tơm si...Aơ ngăn lah ăp nau kan kơl an ueh ngăn, kơl an kônh wa ƀon lan rnoi K’ho bah Lạc Dương lah êng ndrle Lâm Đồng lah snum geh tay nau dơi, nau nsôih gay ma hun hao lơn./.

Nŭih rblang: H’Thi