Pơh bah năp nơh, ăp n’gor Nam Trung Bộ hŏ du rơh rdâk njêng jay gŭ nâp uĕh an ăp rnăk roh nhih dak dak bŭk mhe aơ. Hang rbăn mblâm jay mhe ƀư tĭng trong der dak bŭk mô dơn njêng an gay jay gŭ n’hŭt răm đăp mpăn ntŭk pah kan jan sa ma hôm mpơl dơi trong nchrăp jŏ jong “rêh nsum đah dak bŭk” du trong lor nchrăp, khoa học đŏng. Nău mbơh ăp rup ntĭt weh ƀư lor an saơ trong rƀŏng an lor nâp uĕh, ƀư ngăch n’hanh tâm di đah nău geh bah tĭng n’gor.   

3 rup jay ntĭt lor dơi Chính phủ ŭch rdâk njêng an nuĭh ƀon lan nkual dak bŭk tĭng nău way “3 nâp”: jâng jay nâp- mpir nâp- chor nâp, kơl rdâng đah phŭt sial têh n’hanh dak chroh dăng. Trong nkra rgum tơm lah n’hao prêh jay mô lah tâm pă ƀư nkơng bah lơ/dăp 2 nâp gay njêng “glo đăp mpăn” rlău bah lơ rnoh prêh dak bŭk mô hŏ tă geh.

Tâm rnoh dja, geh 2 ntil  jay 2 dăp: Du dăp bah dâng neh mbra an sŭng dơm mô lah ƀư ƀơch rgơm gay an dak bŭk hoch chŏl; du dăp bah lơ lah ntŭk gŭ nde n’hanh mât prăp drăp ndơ. Ntil jay 1 dăp geh nkơng bah lơ prăk dŏng ƀư đêt lơn yơn nha hôm dơi đăp mpăn geh ntŭk gŭ der dak bŭk nâp uĕh đŏng.

Wa Cao Đình Huy, Giám đốc Sở Xây dựng Dak Lak an gĭt, weh ƀư ăp ntil jay mô dơn mĭn tât nău nâp uĕh ma hôm đăp mpăn prêh bah lơ rnoh dak bŭk mô hŏ tă geh mhe aơ nơh đŏng.

“Nkơng prêh bah lơ gay der dak bŭk, mpôl hên ƀư prêh rlău rnoh dak bŭk mô hŏ tă geh ntơm bah 0,2–0,5 m tĭng nău N’glêh an 48 bah Thủ tướng. Ăp trong nchrăp geh rnoh hvi dŭt đêt 44 m², tâm nê nkơng prêh bah lơ gŭ nde der dak bŭk hvi 12 m²”.

Ăp ntil jay nkre đah kỹ thuật uĕh mhe n’hanh ntil jay way ơm bah nkual ƀon lan Nam Trung Bộ, đăp mpăn uĕh măt uănh n’hanh gŭ rêh dơh uĕh. Rnoh hvi ntơm bah 36–54 m² kơl ăp rnăk ƀon lan sơch uănh tĭng nău geh neh ntu, nău ŭch geh dŏng bah rnăk wâl. Wa Trần Văn Khánh, ta thôn Phú Hữu, xã Hoà Thịnh, n’gor Dak Lak, geh jay rlâm lĕ rngôch tâm rơh dak bŭk mhe aơ. Dơi tahen Quân khu 5 ntop kơl rdâk ƀư tay, păng sơch ntil 1, đah du dăp bah lơ ƀư nkual der dak bŭk. Wa Khánh nkoch:

“Lôch âk tơ̆ dak bŭk krit nji dja, gâp rhuăt luh nău tă ơm gĭt, sơch ƀư jay bar dăp gay geh nkơng prêh rdâng dak bŭk, phŭt sial. Ntơm nơh dak bŭk rsŭn tât ndal mô gĭt ntŭk gŭ nde, aƀaơ geh tahen ntop kơl ƀư jay mhe, gâp đăp mpăn lơn.”

Thiếu tướng Trần Thanh Hải, Groi Tư lệnh Quân khu 5, an gĭt đơn vị dơi Chính phủ n’hanh Bộ Quốc phòng jao nău kan nsum đah ăp tahen binh chủng, ăp ntŭk pe n’gor Dak Lak – Gia Lai – Khánh Hòa rdâk njêng rlău 400 mblâm jay an ƀon lan nkual dak bŭk.

“Aơ lah nău dơn kan rlăch ndăng tâm rơh bah tâm lơh tâm su. Ăp mpôl tahen mbra rgum ndơ, leo ƀư khoa học, đăp mpăn rnoh ngăch n’hanh đăp mpăn ngăn. Ăp mblâm jay lah du ntŭk nsing kơl nuĭh ƀon lan đăp mpăn nău rêh.”

Ta Dak Lak, n’gor geh ntŭk tât khuch dŭt jru đah bơi 700 mblâm jay rlâm, 1.400 jay khuch khat hô n’hanh rlău 106.000 mblâm jay geh ndâp băm. Wa Tạ Anh Tuấn, Kruanh UBND n’gor Dak Lak an gĭt, n’gor rgum âk tơm ndơ, nsrôih wat jêh rdâk mon jay mhe bah năp nar 31/1/2026, nkra lôch jêh khuch khat bah năp nar 31/12/2025.

"Mpôl hên mbra rgum tơm ndơ bah Ngih dak, n’gâng kan ta ntŭk, tơm ndơ bah ăp nuĭh lŏng nuih n’hâm n’hanh bah nuĭh ƀon lan gay ƀư jay. Bah meng nău rdâk mon jay an nuĭh ƀon lan mpôl hên mon ƀư nklăp 300 jay rgum ƀon gay der bah dak bŭk gay kơl kônh wa ƀon lan der phŭt sial đŏng”

Bah năp nê, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hŏ jŭr na nê̆ tât nkual dak bŭk mpeh luh nar n’gor Dak Lak, pah kan đah kruanh ăp n’gor Tây Nguyên – Nam Trung Bộ n’hanh đă pơk trong kơl ngăch “Quang Trung jăch ndăn” gay rdâk tay jay an ăp rnăk roh jay, đăp mpăn geh ntŭk gŭ bah năp Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Thủ tướng lah rjăp ăp jay ƀư ta nkual dak bŭk ân tĭng nău way “3 nâp”, nkre weh ƀư rnă lor tŏng têh bah năp ăp nău tât trôk nar tât krit nji lơn. Bộ Xây dựng dơi jao tâm ban ŭch weh ƀư, rdâk tay rpaih bê tông mô lah rpaih loih ƀư du rơh gay rhuăt glêh ngăch mông nar ƀư. Gay ntrôl ngăch ƀư, nuĭh ƀon lan năn geh jay bah năp Tết, Thủ tướng đă Bộ Nông nghiệp n’hanh Môi trường ntĭm nti ăp n’gor nkra mpeh nkô̆ nău neh ntu đah ăp rnăk mô hôm geh ntŭk gŭ. Ăp Bộ Quốc phòng, Công an, mpôl druh ndăm n’hanh lam trong kan chính trị ân lăp kan.

Nkre, Thủ tướng đă rgum ntêr lĕ tơm ndơ an nău rdâk mon, nkra tay jay gay an lôch dŭt ngăch:

“Rgum tơm ndơ bah n’gâng kan ta ntŭk, Ngih dak, ăp nuĭh lŏng nuih n’hâm n’hanh bah ăp rnăk wâl khân păng nơm. Nuĭh ndơ geh kơl ndơ nê, nuĭh geh nar luh kan ri rgop nar luh kan, nuĭh geh ndơ ri kơl ndơ, nuĭh geh đêt ri kơl đêt, nuĭh geh âk ri kơl âk, ntŭk dơh ngăch ri kơl ntŭk nê, nuih n’hâm tâm rnglăp lam rnoi nuĭh tâm rgŏ rgum lah ân ntik n’hao.”

Ntơm bah ăp păng weh ƀư rđău đă lĕ n’hâm suan, tât aƀaơ ăp jâng jay lor bôk năp hŏ dơi ntăm jâng. Rlău 1.500 mblâm jay, lĕ rngôch rnoh prăk dŏng ƀư nklăp 255 rmen prăk, mbra dơi rdâk mon ta Dak Lak, Khánh Hòa, Gia Lai… jêng ntŭk nsing nâp gay nuĭh ƀon lan Nam Trung Bộ rlău dơi trôk nar lơh, đăp mpăn ntŭk gŭ rêh n’hanh hun hao jŏ jong lơn./.