B

VOV4.M’nông: Rnoi K’ho Cil rêh âk ngăn êp jâng yôk Lang Biang, ndrel tâm lam ăp nkuăl Lạc Dương, Đơn Dương, Đức Trọng, Lâm Hà, Dam Rông ndrel êp nkuăl [on têh Đà Lạt, n’gor Lâm Đồng. Rêh êp đah bri, kônh wa uănh khlay ndrel mât njrăng bru. Ti\ng nau vay bah rnoi K’ho Cil “Hôm bri lah hôm nau rêh” yor ri, bu mô ân nu\ih lah mô geh nau ngăn u\ch kăl si, lah tih ri mhal jru ngăn

Ti\ng wa Liêng Hót Ha Siêng (88 năm) ta Thôn Srê Đăng, xã Nthol Hạ, nkuăl Đức Trọng, n’gor Lâm Đồng, bah năp nơh, rnôk kônh wa hôm rêh tâm bri, geh tâm pă đah ăp [on, mô lah đah ăp rnăk tâm [on. Ăp nu\ih tâm [on geh nau kan nsum mât njrăng bri. Wa Liêng Hót Ha Siêng, nkoch:

 ‘ Kăl e nơh, lor ma neh dak geh rklaih, kônh wa rêh nkah êng tâm bri kro\ng, yor ri ma nau mât njrăng bri ueh ngăn. Đah ăp [on ko\ geh nau tâm [ah đah bri. Bri bah rnoi K’ho Cil tâm nklang bri bah rnoi Mạ, K’ho Lạch…”

Rnoi K’ho Cil gi\t ngăn nau khlay bah bri. Bu pă nkhah ăp bri ân n’hêl. Ntă bri dơi ân kalư gay ma [ư mir, ntă bri gay ma mâp. Lah u\ch kăl si [ư mir ri gay dăn đah tơm neh. Yơn knu\ng dơi muih kăl gay ma tăm tâm nâm tơm si, mô dơi kăl si ôh. Hôm đah ăp tơm têh, si khlay ri gay mât. Wa Liêng Hót Ha Kliêng, ta Thôn Srê Đăng, xã N’thol Hạ, ngơi:

 ‘ Ntuh mhô, lah tơm neh nê lah bah rnoi Liêng Hót, ăp rnoi êng kơt lah Ka Să, Kră Ja, Cil, Lơ Mu…u\ch kăl si nê ri gay hăn dăn ndrel geh bu ân bah tơ neh nê, lah rnoi Liêng Hót”

Rnoi K’ho Cil mô ân nu\ih mom kăl si. Lah u\ch joi si gay nkra ngih ri knu\ng bu ranh, bu têh năm mư dơi lăp tâm bri gay ma to\ng rnoh si do\ng. Wa Liêng Hót Ha Siêng, ngơi:

 ‘Kon sau tâm ngih mô dơi lăp tâm bri koh tơm si. Lah kăl si [ư mir ri knung bu ranh mư dơi [ư, jêh nê bu mom kăl si ti\ng nau nti\m bah bu ranh. Kăl e nơh, [on lan rêh tâm rnglăp đah neh bri, knu\ng mprơh lơi mpa bri dơm”.

Bri geh kăl ri gay  [ư ân bu gi\t mô dơi in. Bu [ư nau nkah đah nau su du ntrong tâm gay đah nau tâm nkah bri ndrel mir… Bri jêh geh kăl si knu\ng dơi tuch tăm du năm, jêh nê an bri chăt jêng tay. Kônh wa tâm [on mô dah ro\ng ma kăl si ôh. Nu\ih [on êng mô dơi lăp tâm bri kăl si [on êng. Lah lăp tâm bri joi long ri knu\ng dônh long kro, tơm khi\t. W Liêng Hót Ha Siêng, ngơi:

 ‘Bri bah dê [on ri [on nê mât, mô ân geh nau in [it. Bri kăl e mô geh bu kăl ôh, lah kăl si ri koh tơm si jê|, pih rêp. Lah u\ch kăl si [on êng ri gay hăn dăn. Yor ri bah [on nơm ri nơm mât jăp, mô geh ân roh du tơm, bol ma du tơm jê|. Lah u\ch lăp tâm bri so\k long ri knu\ng dônh long tơm ho\ khi\t. Lah dah ma kăl êng tơm si ri geh bu mhal hô ngăn”.

Rnơm geh nau tâm ton rjăp yor nau vay, yor ri ma bri bah rnoi K’ho Cil geh mât njrăng ueh. Kônh wa mro nti\m mbơh ân kon sau lơi kăl si, gay blau mât njrăng bri ân nau rêh bah nơm. Wa Ha Kliêng nkoch: “Kăl e nơh, u che he knu\ng dơi kăl si, so\k si tâm bri mô jêng, yơn mô dơi kăl si tâm bri le\ kranh, bri chăt jêng êng. Yor ăp bri nê kơl kônh wa hơm răm, der nau jang bah bri mih, n’hach, [on lan bah khân păng geh nau rêh ueh, dak me dak jăng mô geh rkăl, mô geh [ơ\”.  

Nu\ih rlang: H’Thi