Tâm rơh lơh Prăng, lơn lah trong hăn lơh Điện Biên Phủ năm 1954, sop Lũng Lô lah ngoăy tâm ăp trong me khlay gay tahen n’hanh ƀon lan he kơl njŭn ndrak, nsiu ndrel phe ba rhŏ dŏng an nău tâm lơh. Gay njăr trong way hăn mbluh soih aih, tŏng đah nău ŭch dơn kan, ăp đơn vị công binh, dân công hŏ rgum suan nar măng pơk n’hanh mât njrăng trong, rgop khlay ƀư lơh jêng geh nău dơi “N’gloh lư lam ntŭr neh, n’gâr lam bri dak”.

70 năm hŏ rlău, yơn nău nkah mpeh ăp măng nar krit jêr ma dăng janh nha hôm nkah njru tâm bôk rngok ăp nuĭh tă ban saơ nău tâm lơh kăl e nơh n’hanh lah nău n’hao  êng săk bah ăp rơh kơn nar aơ.

 Sop Lũng Lô gŭ ta n’har xã Thượng Bằng La, nkuâl Văn Chấn, n’gor Yên Bái. Gay rhŏ dŏng an  tâm lơh Điện Biên Phủ tâm rơh lơh Prăng, Trung ương Đảng hŏ n’glêh an pơk trong 13A ntơm bah n’gor Tuyên Quang hăn rlău sop Lũng Lô tât n’glah pe Cò Nòi, n’gor Sơn La n’hanh nthoi đah trong 41 (aƀaơ lah trong QL6). Du njăr trong ân pơk jong rlău 120 km, bri sop nkăp, brŏng jru, chuah rlău 3 dak me têh lah dak me sông Chảy, sông Hồng n’hanh sông Đà.

Ntrŏng kloh nău dơn kan chính trị lah mât đăp mpăn mbluh soih trong me hăn tât ntŭk tâm lơh, ntơm bah khay 4/1953, n’gor Yên Bái hŏ n’glêh an njêng trong 13. Tâm nê, sop Lũng Lô dơi ntrŏng năl  lah ngoăy tâm ăp gâl trong dŭt krit jêr tâm nău pơk têh hvi, nkra uĕh mhe tay yor trong du ding lah yôk prêh, du ding lah brŏng jru jêng trong nkre sop, nkre jong. Wa Hà Văn Hổ, bơi 80 năm deh ta thôn Thắm, xã Thượng Bằng La an gĭt tât aƀaơ păng nha hôm nkah kloh ăp nar krit nji, ŏ r'ah bah dân công n’hanh tahen he rnôk nê nơh:

Dân công xã Thượng Bằng La rlău 300 nuĭh râng pơk trong, rnoh nuĭh dja dơi tâm pă  ƀư 3 trạm kuăl lah T100, ăp trạm geh du nău dơn kan êng. Du trạm ƀư nău dơn kan kâp njrăng, rnôk saơ ndeh păr phŭng rlăng tât lah nkah mbơh dân công krap nde; du trạm ri way dơn nău kan hăn kơl ndeh rdeng ndơ rsong hăn geh kol khan; du rmôt ri dơn nău kan kơl nuĭh rmanh, râng nchuăn rdeng ndrak nsiu.

Đah nău nsrôih dŭt n’hâm bah rlău 124 rbăn tơ̆ công binh n’hanh dân công; nău râng rgop êng hang rmưn, hang rbăn tơm ngâr nkar, tơm si bah nuĭh ƀon lan ta ntŭk, lôch rlău 200 nar măng pah kan mô gŭ rlu, trong hăn rlău sop Lũng Lô hŏ dơi mbluh, nthoi ntŭk tâm lơh Việt Bắc đah ăp n’gor Tây Bắc, kơl hang rmưn ndeh rdeng ndơ, ndeh ntrôl rdeng ndrak nsiu kơl ăp tŏng, năn ngăch an ntŭk tâm lơh.

Hang rmưn tấn ndơ sa, bok ao nsoh ndrak nsiu an tahen, bar pe jât rbăn tấn ndơ sa, ndơ ngêt rgum ta nkual Thượng Bằng La (Văn Chấn, Yên Bái) hŏ hăn rlău sop lăp tât ntŭk tâm lơh n’hanh dơi mât njrăng đăp mpăn bol dah geh nău klach rvê bom ndrak. Wa Hà Văn Hổ nkah tay:

Gay pơk trong hăn rlău tât ta aơ, gâl hăn rlău bản Thẳm geh ntŭk djut ƀư lŏ ri mô dơi tăm ba, rpu mô dơi njot lŏ, yơn kônh wa ta aơ hŏ kơl si gle, geh rnăk ndjôt lĕ ma si nchrăp ƀư jay gay an dân công lăk rkăng, lăk njok  hôm tuh neh ƀư jâng săp đŏng. Ndeh păr ri dŭt âk, bah bản Dạ tât bôk sop Lũng Lô kơt lah ndeh păr ăp nar tât ntŭp lơh mbro.

Đăp mpăn lâp plơ̆ tay, nar 27/4/2011, sop Lũng Lô – njăr trong jêng nău nkoch, an saơ han dăng bah rơh lơh mprơh phŭng rlăng lăp tŭn jot rnoi nuĭh Việt Nam hŏ dơi Bộ Văn hóa - Thể thao n’hanh Pâl nđaih kơp dơn lah drăp ndơ têl ơm yău gưl neh dak. Aƀaơ ta bôk sop Lũng Lô hŏ geh ndah nchih nkah,  geh ntŭk gay nuĭh ƀon lan, năch pâl nđaih hăn rlău aơ mpoh nhang nkah gĭt ăp roh yot têh kuâng bah ăp rơh kơn u che. Ta aơ jêng du ntŭk uĕh di gay ntĭm nti nău way ơm cách mạng, rlăch ndăng nsĭt nău dah rŏng, đăp mpăn, mât njrăng neh dak đah rơh mom ndăm.

Xã Thượng Bằng La – ntŭk geh trong sop Lũng Lô hăn rlău lah ngoăy tâm ăp ntŭk dâk leo lor bôk năp bah nkuâl Văn Chấn tât rnoh rdâk njêng ƀon lan mhe năm 2016. Wa Hoàng Đình Mưu, Kruanh UBND xã Thượng Bằng La, nkuâl Văn Chấn, n’gor Yên Bái an gĭt, tât năm 2023, xã dơn hôm rlău 2,9% rnăk ach o:

Tâm năm 2024 dja mpôl hên ntrŏng mbra tât rnoh rdâk njêng xã ƀon lan mhe ntop n’hao tay. Gay tĭng ƀư geh nău dơi tât rnoh kan dja, xã ntrŏng hun hao tay wăng sa đah nău rgâl uĕh jêng tay nkual tơm sa play, na nê̆ lah tơm cam, tơm chè, tăm dâu mât ndrŭng brai, tăm tay ƀăng bát độ. Êng đah tơm ƀăng ri rlău ma tăch ƀăng hôm dơi tăch lĕ ma  tơm ngâr, lĕ ma lha đŏng jêng let năp tay mpôl hên ntrŏng aơ lah tơm săk geh wăng sa  âk ta ntŭk.

Sop Lũng Lô nar aơ hŏ dơi n’hao nkra têh uĕh tay, âk gâl dơi pơk mhe, nsŏng trong kue, njŭr dêh sop…Trong sop jêng nău nkoch dja nha hôm lah njăr trong kơl kơl Thượng Bằng La n’hanh ăp n’gor tâm nkual Tây Bắc tâm rsong tăch rgâl dơh ngăch, rgop ntrŭt ntrôl wăng sa- rêh jêng kon nuĭh nar lơn ma hun hao, di đah ăp nău roh yot têh kuâng bah ăp rơh kơn u che he kăl e nơh./.