VOV4.M’nông: Ăp năm jêh yan kăch rek (nklăp khay 11, khay 12 klơ), rnoi Rđe vay [ư nau ôp brah ndrâm dak gay dăn ân yan mih lăng prăng sơh, săk play lay mbôn, nau rêh hơm răm. Aơ lah nau vay ơm bah nsum mpôl geh nau khlay tâm nau rêh nuih n’hâm bah rnoi Rđe.

            Ndrâm dak bôk [on tăng nteh tur chi\ng nau “Iêu Yang” (Kuăl brah). Ăp bu ur druh bu klô ndăm do\ng ngăn di\ng nam  dơ ngăn dak hoch gay ma to\ tâm yăng ndrănh gay ân Brah ndrel huêng u che yau ye si\t ngêt nsum, râng saơ ăp nu\ih tâm [on [ư nau ôp brah. Bu ranh Aê Zim, ta [on Kniêt, xã Ea Ktur, nkuăl Cư Kuin, n’gor Dak Lak, ân gi\t, ăp năm, jêh lôch yan mir, rnoi Rđe vay [ư ôp brah ndrâm dak:

            ‘ Nau ôp brah geh [ư du năm du tơ\. Rnôk ôp brah dak ri ôp ma sur. Rnôk gu\ch sur ri puăch sur ndrel âk ntil êng ko\ nchrăp sa nsum. N’hanh ngăn lah tâm mpông [on ri ko\ nchrăp puăch. Nu\ih ôp brah ôp tâm mpông [on”.

            Bah năp nar ôp brah, kônh wa tâm [on nkre rep ân kloh ndrâm dak, nkra ân ueh trong hăn ro, rgâl di\ng dak mhe. Ăp nu\ih bu nchrăp ndơ ôp brah ân nar ba kơi. Ăp ntil ndơ mô dơi mô geh lah du mlâm sur ndrel ndrănh yăng. Ti\bng bu ranh Aê Brin, [on Kniêt, xã Ea Ktul, nkuăl Cư Kuin, ri le\ [on ndrel râng, du hê du nau kan, yor ri ma kan geh nơih ndrel ngăch ngăn:

            ‘Lor ma nchrăp [ư ôp brah ndrâm dak, ri bu ranh mbơh ân ăp nu\ih [on lan gay ma r[u\n, pă nau kan ân ăp nu\ih, nchrăp sur, djăr, ndrănh, nu\ih op, ăp nu\ih ndrel rep kloh ndrâm dak…Tât nar ôp, ăp nu\ih tâm [on mô geh nu\ih dơi hăn luh mir ôh”.

            Rnôk ăp ntil ndơ geh nchrăp to\ng tâm ndrâm dak, nu\ih ôp brah ntơm ôp. Bôk năp mbơh ân brah yang u che tât râng ndrel kon sa tâm [on, ndrel ôp brah ndrâm dak. Jêh nê, bu ôp brah. Aduôn Hao, ta Xã Ea Tul, nkuăl Cư Mgar, n’gor Dak Lak, ngơi:

            ‘Nu\ih ôp brah răch nau kual ngăn bay yôk, brah  dak…u\ch ăp brah kơl an ân tơm dak ân geh ueh rsang, mô dơi suăt, ăp nu\ih tâm [on rnôk ngêt dak aơ ri ueh lăng, đăp mpăn, [ư mir âk ba âk mbo, ngih vâl hơm răm”.

            Lôch ôp brah, nu\ih ôp ndjôt khêl, ndjôt tak ntâp ngăn tâm mboi dak đah nau ntoh mhô kơt mprơh nau mhi\k du ân dak mro rsang.

Lôch nar ôp brah, bu tur chi\ng. Bu ur druh, bu klô ndăm nsoh nah ao ơm, anh sa, so\k nông dak ndrel di\ng dak dơ ngăn ngăn dak rsang ueh. Ăp bu ndăm ti\ng jâng nu\ih op brah hăn si\t tâm [on, to\ ngăn dak tâm yăng ndrănh ân bêng. Kônh wa ndrel ngêt ndrănh, ndrel tur chi\ng, njroh mprơ ân tât lôch nar.

            Lôch nar [ư ôp brah, tâm mpeh [on lan geh tur chi\ng mô rleu. Yơn lah, tâm nar aơ, rnoi rđe mô ân pah kan mir. Ăp nu\ih râng ôp brah yơn mô ân kon se dah ma pala lă lêng, klach rkăl dak, [ư mô ueh tât drah yang. Bu mô ân năch [on êng lăp [on. Bu ranh Aê Áp, ta xã Ea Tul, nkuăl Cư Mgar, n’gor Dak Lak ngơi:

            ‘Bar mpông ngih bah năp ba jrâu geh yông rse brai chăng, proch djăr ndrel kông gle. Trong lăp tâm [on geh mâng rkăng, kât ăp ntil rse gay yông brai, rsău djăr, nông kro….gay mbơh ân bu năch gi\t nar aơ [on geh kan, mô ân bu năch lăp [on”.

            Nau ôp brah lôch đah nau pơk mpông [on. Nu\ih ôp, bu ranh ndrel tơm ndrâm dak ndrel pơk mpông. Ta ngih tơm ndrâm dak, bu kât du yăng ndrănh yê|, du mlâm djăr jê| ndrel ôp brah đah nau u\ch mbơh lôch nar ôp brah ndrâm, ân kônh wa hăn kan mir ndrel pah kan nâm ơm.

            Nau ôp brah dăn ân mih lăng prăng sơh, nau rêh đăp mpăn, dăn ân [on lan geh ndrâm dak rsang…ntoh nau ueh rgum r[u\n bah nsum mpôl geh âk ntil nau ueh bah rnoi rđe. Nau ôp aơ hôm geh [ư ơm tâm du đe\ [on ta n’gor Dak Lak, knu\ng êng lah mô geh n’gar bah năp mpông [on, ân bu năch [on dăch ngai lăp râng nar ôp dơm./.

                        Nu\ih rblang: H’Thi