Nău tâm pât rnoi Sêdăng nkual Ngọc Hồi, Kon Tum.
Thứ bảy, 00:00, 12/07/2014

Ơi wa A Yu, dơi g^t nău mprơ ting ning lah nău mprơ du\t ue\h bah rnoi nu^h Sêdang, may mbra an g^t du đêt mpeh nău mprơ dja n’hanh may g^t nău mprơ dja bah ntơm rnôk mêh?

            Wa A Yu: “{on Yang Lo mpôl hên way tâm dâl mprơ ting ning. Nău mprơ ting ning  păng le\ lăp jru tâm nuih n’hâm gâp hôm bah rnôk nha jê|, gâp nkah nklăp ma bar pe năm deh yơn bah jêt gâp le\ g^t mprơ ting ning. Săk gâp nơm mô dơi chuêl nău mpât mprơ yor păng lah drăp ndơ ơm yău ntlơi an văn hoá khlay. Tâm rnôk gu\ jay mô lah hăn luh mir gâp way mprơ ting ning  gay an ăp nu^h djăt nău mprơ gân le\ ma nuih n’hâm n’hanh nău mprơ nju\ng rnhôt ma u che he ntlơi an bah kơi le\ trêng nti tay an gâp. Nkô| nău mprơ dja lah hôr âk ntil, yơn lah nău mprơ ting ning  ma gâp way mprơ lah u\ch gay ma nkah, rgo\ jă kônh wa nu^h Sêdang he mô dơi chuêl roh nău way ơm văn hoá ma u che he ntlơi an tay bah kăl e. tât nar aơ gâp nha way mprơ mbro đo\ng, mpư rnê mpeh tâm ro\ng do\ng tri, mpư rnê [on tơm neh dak gay an kônh wa djăt tăng, yor păng lah nău mprơ bah rnoi nu^h he.

            May mbra dơi an g^t du đêt nău ue\h êng bah nău mprơ ting ning  tâm nău rêh ăp nar tâm [on lan phâm đo\ng?

            Wa A Yu: “Nău mprơ ue\h [ư an nu^h đah nuih tâm dăch dơh lơn, bah nău mprơ ting ning  dja đo\ng, ăp kôp bu ur bu klô druh ndăm jêng way tâm bên nsum, tâm ro\ng nsum, lôch nê tâm jêng ur sai. Ăp ur sai mom mbra dơi tâm mprơ nsum rnôk gu\ ta jay, hăn luh mir, hăn joi biăp, gư\r ka đo\ng…njêng an nău rêh rhơn m[ak lơn”.

            Ơi wa, moh rnôk nu^h [on lan way mprơ ting ning  dja mêh?

            Wa A Yu: “mprơ ting ning  ri ân géh 2 hê nu^h tâm ơh nsum, geh bu ur geh bu klô ri mơ rhơn m[ak, geh nkô| hôr khlay. Lah dơn geh bu klô mprơ dơm ri mô geh nkô| hôr ôh, nơm geh mprơ tâm ơh bu ur bu klô, khân păng jêng ur jêng sai. Mô di le\ d^ng nu^h blău mprơ ting ning da dê đo\ng ôh, yor du hê bu klô le\ ntăt bar mprơ ri jêng lah nu^h djăt mbra plơng ơh tay lah du hê bu ur nê nơh. mprơ ting ning  geh nkô| hôr khlay lah mprơ tâm hôr bu ur n’hanh bu klô. Jêng, mprơ ting ning  mô dơi lah mô geh tâm nău rêh, tâm nău pah kan jan sa, păng lah nău ue\h văn hoá êng bah rnoi nu^h Sêdang mpôl hên”.

            May mbra dơi mprơ du gâl bah mprơ ting ning  ma may du\t u\ch njuăl an băl djăt rdio đo\ng?

            Wa A Yu: “Rnôk tâm tuă, bu ur mprơ kơt aơ: “Têl jâng nô nha hôm ta aơ/ dak măt oh truh nkah nô du\t n’hâm/ bar hê he le\ ndu kuăt so\k/ nău ro\ng oh kơt tơm si dang kao/…nê lah nău mprơ hôr mpeh nkô| nău tâm ro\ng do\ng tri ma gâp le\ kăr tă bah u gâp kăl e nơh trêng nti tay. Tâm rnôk mprơ, păng geh âk gâl êng êng”.

            A[aơ, băl mom nha u\ch mprơ ting ning bah rnoi he đo\ng, hơi wa?

            Wa A Yu: “Nău ngăn geh a[aơ, rơh mom ndăm mô lăng u\ch ngăn đo\ng, tâm ban kơt ăp nkô| nău trêng nti ch^ng gong đo\ng. gâp le\ nt^m an khân păng du đêt nău ch^ng, păng ue\h tâm ban ma mprơ ting ning đo\ng. (Hát một đoạn làn điệu ting ning dạy bài chiêng cho thế hệ trẻ). Nău mprơ kơt nê tâm di đah nău ch^ng đo\ng. Gâp le\ nti druh ndăm nău dja, khân păng dơn nsrôih nti bôk năp dơm, lôch nê khân păng mô hôm u\ch mprơ tay đo\ng ôh, yơn gâp nha nsrôih, joi trong trêng nti tay ăp ntil ma gâp g^t gay an rơh mom ndăm g^t wât mpeh nău mprơ bah rnoi he. Druh ndăm a[aơ dơn u\ch djăt, u\ch uănh n’hanh kơt ăp nău mprơ mhe dơm. Du\t đêt nu^h g^t mprơ ting ning. Ăp nu^h bu ranh kơt mpôl hên a[aơ nha nsrôih mât ndray tay nău mpât mprơ, jêng lah nău mprơ ting ning dja, yor păng lah jâng văn hoá way ơm bah rnoi nu^h he ntơm bah kăl e kăl ăn”.

            Ta năp nău lăp âk văn hoá êng [a [a\ bah âk rnoi nu^h, tâm ban kơt nău lăp du\t ngăch ntil nău mprơ ntu\k tăch rgâl, lah nhih pah kan văn hoá, ăp gưl n’gâng kan mô geh trong nkra dăng tâm nău mât ndray ri nău mprơ way ơm mbra roh rui, phâm may m^n mpeh geh ma nău roh hêng dja?

            Wa A Yu: A[aơ lah roh mprơ ting ning ri mô dơn êng du hê gâp ma le\ du rnoi nu^h du\t rngot. Păng lah ntil ndơ khlay ma u che he le\ an tay bah kơi. Gâp le\ geh trong nchrăp trêng nti tay nău mprơ dja tât ăp rơh kơn bah kơi gay khân păng n’hanh kon său jêh aơ tay mât ndray. Gâp le\ nkah njuăl tât rơh băl mom lah: Ân nsrôih kơt nti gay ma joi g^t n’hanh g^t mprơ ting ning n’hanh nău mprơ tơngéi. Ăp rnôk tâm nđu\r kơt nê| ri gâp m^n lah: mbra nha geh mông gay ma tâm ôp, tâm kơt nti nău mpât mprơ, ntơm bah nê mpo\ng u\ch he mât ndray dơi jâng văn hoá way ơm. Leo [ư mpât mprơ lah rnôk he dơi tât, kơt nti dơi nău ue\h, nău blău ta ăp rnoi nu^h êng [a [a\ đo\ng, kơl he joi g^t văn hoá ntơr ue\h bah rnoi nu^h oh nô đo\ng, bah meng nê, he lơn ma u\ch ro\ng lơn nău mprơ way ơm bah he”.

            Dăn lah ue\h wa!

Tags:

Viết bình luận

TIN CÙNG CHUYÊN MỤC