Ăp nar aơ, tâm ƀon nkra uk Chăm Bình Đức, xã Phan Hiệp, nkuăl Bắc Bình, n’gor Bình Thuận, nau khuch n’gor bah nau pah kan bah ăp rnăk nkra uk dôl ma ndal ngăn, ntơm bah nau săk ndơ nkra, mon jêng rup tât nau ntơm leo n’ông uk jêh mon.

Wa Lương Thị Hòa, tâm thôn Bình Tiến, xã Phạn Hiệp, nkuăl Bắc Bình rhơn nkoch, ntơm rnôk ntrơn ƀư nau mon uk gay tăch, ăp ntil uk bah rnăk vâl wa geh âk ngăn nŭih ŭch, ngăn lah bu năch. Wa Hòa mbơh tay, uk geh mom ta aơ, geh âk ntil ngăn, kơt lah: kon kop long quy, linga yoni, tháp nước Bình Thuận, tháp Chăm, dĭng ân kao, duk r’i, kon ka...ăp ntil ndơ geh mom bah rnăk vâl wa ƀư geh têh, jê̆ ndrel bah găp, mra dơi ân tâm dŭng gay ma leo, mô lah tâl tâm ƀa lô, ueh nơih ân bu năch:

Ăp năm hăn nkoch mbơh 4 tŏ tâm ntuưk nkah ơm tháp Pô Sah Inư, nkuăl ƀon têh Phan Thiết tâm ăp rnôk kơt lah: Tết năm mhe, tết dương lịch, lơ 30/4 ndrel 2/9. Hôm ăp ntil ndơ aơ lah ntŭk ƀư nau kan pâl n’aih ta Mũi Né rvăt bơi tât 200 mlâm. Tâm rnôk tết tât ri nơm hăn mbơh ân bu uănh nau nkra uk ntơm 4-5 nar ta Mũi Né. Bu rvăt tâm nrôk kơt nê ntơm 3-4 rkeh prăk, ndơ kon jê̆ (100 tât 150 rbăn/du ntil ndoe), hôm e lah ndơ geh ntơm 350 rbăn tâm du ntil ntil, ăp ntil ndơ aơ geh tăch bơi tât 30 mlâm, geh rlau ma jêt rkeh đŏng”.

Tâm ntĭng ma ƀon nkra uk Chăm xã Phan Hiệp, hên hăn tât ntŭk nkra puăch ndrôk ih kro tâm xã Phan Hòa, du xã âk ngăn rnoi Chăm bah nkuăl Bắc Bình. Nô Bá Hữu Nhi, tơm ntŭk aơ dôl ma mô ru ma nau kan tah puăch ndrôk, hôm ur păng leo ih kro.. Nô Nhi mbơh, bah năp nơh nô ndơn puăch tă bah ntŭk bu tah jêh ri rdeng leo tăch, saơ hô ir jêr ri ma nô mĭn trong kan êng gay ma tăch đŏng.

Bôk năp knŭng ih bar pe kg gay ma tăch ân kônh wa tâm ƀon, yơn saơ tăch dơi, ri ma n’hao 10-20 kg gay ma ih ri tăch lĕ đŏng. Ndri ma, rnoh puăch geh nô ih âk lơn tĭng ăp năm. Nô Nhi mbơh nau ih, ŭch geh puăch ih kah ri rnôk săch puăch ân lah puăch rih, jêh ri pot ma poh ndrel hăn ih. Ma nau khlay ngăn lah ân đăp mpăn kloh, kloh ngăn ngên. Nsing tâm ăp ntil puăch ma rnoh tăch kŏ geh êng êng, thuk ngăn lah 400.000/kg ndrel khlay ngăn lah 650.000 prăk/kg. Rnôk aơ, rnăk nô hoư ndơn geh âk ngăn ndiơ gay ma geh tăch tâm rnôk tết năm mhe 2025. Nô Nhi nkoch:

Tât khay ngoai, nklăp lơ 10 hao lơ lah ăp nar hên tah bơi tât du tạ puăch, êp têt ngăn ri bu rvăt âk ri gâp tah nklăp bơi tât 2 tạ puăch. Ntă bu rvăt ri hên hăn leo njŭn tât ta nê. Rnôk aơ geh bu ŭch rvăt nklăp 90kg, lơ 22/1 gâp jao, gâp mra ƀư lor du nar bar nar kŏ dơi đŏng. Lah ân geh 90 kg puăch ndôk ih kro ri nơm ân geh 2 tạ puăch rih mơ”.

Nau gay nkah lah, ta aơ puăch ndôk ih kro bah rnăk Bá Hữu Nhi tâm thôn Bình Minh xã Phan Hoà ndrel uk Chăm bah rnăk Lương Thị Hòa ta thôn Bình Tiến, xã Phan Hiệp mhe geh kơp dơn ntil ndơ OCOP 3 sao.

Tĭng UBND nkuăl Bắc Bình, tâm nau uănh n’hêl, chấm điểm tĭng ăp nkô̆ n’hêl, rmôt kan uănh, pă ăp ndơ OCOP 3 sao bah nkuăl hŏ geh kơp dơn 4 ntil ndơ OCOP 3 sao gưl nkuăl năm 2024, tâm nê geh puăch ndrôk ih kro bah rnăk Hữu Nhi (rnăk Bá Hữu Nhi) ndrel uk rnoi Chăm Sơn Hòa (rnăk Lương Thị Hoà). Aơ lah ăp ntil ndơ bah ƀon lan ntoh lư bah njuăl, geh ăp nŭih nkra uănh rjăp mpeh nau nâp, kah, âk ntil nau ƀư, đăp mpăn nau dơi, nau ntrŭnh mpeh tu tơm ƀư.

Tâm năm 2024, ăp nkuăl ƀư nau pă dăp ân 48 ntil ndơ OCOP uănh rjăp ndrel geh rlau 100 ntil ndơ rơh bôk nă geh râng. Tât lôch năm 2024, rnoh ăp ntil ndơ OCOP hôm geh nau tam tâm n’gor Bình Thuận lah 242 ntil ndơ, tâm nê geh 16 ntil ndơ OCOP  4 sao, 224 ntil ndơ OCOP 3 sao ndrel geh 2 ntil ndơ geh nau dăng 5 sao.

Wa Nguyễn Hữu Phước, Groi Giám đốc n’gâng kan tuch tăm ndrel hun hao ƀon lan, Groi Kruanh rmôt kan nchră, pă mbơh ntil ndơ OCOP n’gor Bình Thuận mbơh, bah bôk nau kan OCOP, ăp ntil ndơ geh âk nau rgâl mpeh nau kah, nâp, ntôl lir, ntŭk ndơn săk ntơ bah nau nkra:

Bôk nau kan OCOP- ăp xã du ntil ndơ lah ăp ntil ndơ geh nau dơi dăng bah ăp nkuăl, ndrel tâm rgip nsum tâm nê lah ăp nau ơm bah nkuăl, ân geh hăn nsum ma du ntil ndơ OCOP lah du nau nkoch tât ndoh ndơ. Êng nê, ăp ntil ndơ ma nơm geh tăch, geh dŏng, sa lah ăp nau nkoch mpeh nau ơm đŏng. Nơm ân geh kơl an ƀon lan gay ƀư kloh ăp nau nkoch nê, yơn lah nơm ân geh kơl an nau răk kloh moeh ndơ sa, ân geh nau dơi đŏng”.

Lah kơt bah năp nơh uk ƀon Chăm xã Phan Hiệp mô lah puăch ndrôk ih kro xã Phan Hòa, nkuăl Bắc Bình, n’gor Bình thuận knŭng tâm ƀon rnoi Chăm ndrel ăp nŭih bu hăn rvăt, yơn rnôk aơ ăp ntil ndơ geh ê nkra hŏ geh săk ntơ OCOP luh bah ƀon, nchrăp geh leo tăch tâm ăp ntŭk bah nkuăl ndrel tât n’gior êng.

Ăp nar rlau aơ, ntŭk mon, ih uk tâm ƀon Chăm Bình Đức hôl ma hâr ŭnh, ăp rnăk ih puăch ih kro bah rnăk Bá Hữu Nhi dôl ma geh bêng ngăn puăch ndrôk, mpŏng mra geh du năm sa tết hơm răm tât đah ƀon lan rnoi Chăm Bình Thuận./.